Viteški ratnici

Piše: dr Miladin STEVANOVIĆ
STOJAN Čupić učini ovakav raspored svojih ustanika: vojska Ilije Srđana da čuva Drinu od ušća Jadra do Badovinaca, a Sima Katić i Zeka Buljubaša - od Badovinaca do ušća Drine u Savu.
Mada su potučeni Turci na Mišaru sada mirovali, na drugoj strani Drine su se i dalje vrzmali turski buljuci, pa je Zeka sa svojim golaćima morao i dalje da bude na oprezu i budno čuva Drinu.
Za ovo vreme u Srbiji nastupiše veoma važni događaji.
Oslobođen je Beograd i ustanicima je pala u ruke najveća turska tvrđava u Evropi. Privedena je kraju opsada Šapca, gde uz posredovanje carskog izaslanika Hasan age u januaru 1807. godine otpočeše pregovori o predaji grada.
Pregovore sa Turcima okončao je Karađorđe. U Topovljaku kraj Šapca Karađorđa je morao moliti za milost i čuveni vojskovođa, zloglasni Sulejman-paša Skopljak.

SRBI U ŠABAČKOJ TVRĐAVI
TURCI napustiše Šabac 7. februara pod pratnjom vojske Stojana Čupića. Istog dana po podne, u šabačku tvrđavu uđe i Karađorđe praćen ustaničkim vojvodama i drugim starešinama toga kraja. Pozdravile su ga grmljavina topova sa gradskih bedema i ustanička muzika.
Srbi su u Šapcu zaplenili deset topova, dosta drugog oružja i džebane. Karađorđe je za komandanta šabačke tvrđave postavio popa Luku Lazarevića.
Osamnaestog marta 1807. godine oslobođeni su Jadar i Rađevina. Karađorđe je po oslobađanju obišao Podrinje i bio veoma srdačno dočekan. Za komandanta je postavio Antu Bogićevića. Dao mu je zadatak da izgradi šančeva i utvrđenja u Loznici i da brani čitavo to područje od Turaka iz Bosne i Soko grada.
Nastavljena je intenzivna opsada Užica. Osvajanjem Beograda i Šapca Srbi su postigli jednu od davnašnjih želja. Posle nekoliko stotina godina, oni su opet bili gospodari grada koji je predstavljao vrata iz srednje Evrope koja vode na Balkansko poluostrvo i imali u vlasti veoma značajnu tvrđavu za odbranu od bosanskih Turaka.
Pobedom skoro goloruke srpske vojske na Deligradu, Mišaru i dolini Južne Morave, oslobođenje Beograda i Šapca i mnogi drugi ratni uspesi na svim stranama, zadivili su Evorpu i čitav svet.
Ustanici su držali teritoriju veću do beogradskog pašaluka. Imali su mnogobrojnu, za ono vreme dobro organizovanu i disciplinovanu, vojsku.
U svojim rukama su imali nekoliko utvrđenih gradova i nekoliko stotina topova.

EVROPA DRUGAČIJE GLEDA
ZA Srbe, o kojima je pre ustanka malo ko šta znao, sad se znalo u svakom evropskom gradu i dalje. NJihovu slavu nisu mogli potisnuti ni potamniti ni veliki svetski događaji izazvani uspesima Napoleona.
Diplomate velikih sila u Beču, Parizu, Londonu i Petrovgradu ubuduće su u svim svojim kombinacijama koje su se ticale Turske morali, hteli to ili ne, da računaju sa srpskim oružjem i srpskim narodom koji se dizao iz pepela stare srpske srednjovekovne države. On je jasno pokazao celoj Evropi da želi slobodan život, da traži svoja prava i želi da kao slobodan narod uđe u zajednicu ostalih evropskih naroda baš u vreme kada se rađalo pitanje nacija, pokrenuto velikom francuskom revolucijom.
Pod uticajem Napoleona, koji je bio na vrhuncu svoje moći posle zauzimanja Varšave i izbijanja na Vislu, Turska je zbacila vlaškog kneza Ipsilantija i moldavskog kneza Muruzija, koji su bili pod zaštitom Rusije.
Zbog toga ruska vojska u novembru 1806. godine pređe Dnjestar i zauze Moldaviju i Vlašku, kao i sve njihove gradove između Dunava i Dnjestra, izuzev Đurđeva, Braile i Izmaila.

NUDE POMOĆ
OVIM ratom između Rusije i Turske položaj Srba se sasvim izmenio. Rusija je pored ratovanja sa Turskom, gde je odvlačen veliki broj turskih snaga, nudila Srbiji pomoć i savez u zajedničkoj borbi protiv Turaka, što je Srbima pružilo priliku za borbu za konačno oslobođenje srpskog naroda od turske vlasti.