Rod pod krunom

Pišu: Milorad Bošnjak i Slobodan Jakovljević
ISTORIOGRAFIJU često sputava embargo na autentične izvore i intrigantno zaturene arhivske fondove. Po isteku od najčešće 50 godina, ona dokumentovano dotiče ili čak u velikoj meri razotkriva istorijsku istinu. Ali, (f)aktima o krvnim vezama Obrenovića sa evropskim dvorovima trebalo je mnogo više da ih sazna srpska javnost - čak više od jednog stoleća.

Dokazi o tome postoje u starim verodostojnim hronikama i dokumentarnim knjigama. One izlaze počev od 1903. godine uglavnom u inostranstvu, a većina tih knjiga u Srbiji nije ni spomenuta, kamoli prevedena.
Već smo naveli da su i kralj Milan i kraljica Natalija Obrenović bili u obostranom krvnom srodstvu sa Balšićima iz Rumunije (Moldavije), Zete - Srbije, Napulja i Provanse u Francuskoj, i da su Balšići rodbinski povezani sa gotovo svim evropskim kraljevskim kućama, direktno ili indirektno.
Balšići u Rumuniju prelaze po preporuci cara Ferdinanda, njihovog rođaka, inače pripadnika Reda Templara, a po nekima i Teutonaca. Njihovo dotad već overeno rodbinstvo sa plemićkim porodicama Evrope, potvrđuje se i u Rumuniji. Od jedne grane tih Balšića potiče kralj Milan I Obrenović.

Zanimljivo je, a i intrigantno to što se mnogo važnih evropskih događaja, pa i onih u vezi sa Obrenovićima, odigralo na posedima Balšića u Francuskoj - Langedoku, Provansi i Bijaricu, pored kojeg je dvorac Obrenovića, njihovo izuzetno važno političko uporište! Među prvih devet templara, koji su ispod ruševina Solomonovog hrama u Jerusalimu iskopali dragocenosti u starim hrišćanskim spisima, bio je i konte (grof) iz Provanse, koja je tada bila grofovija upravo - Balšića.
PRIHVATIMO li to da se sklapanje vladalačko-rodbinskih veza na tlu Evrope nije dešavalo slučajno, bez odabira, lakše ćemo slediti malo poznate izvore, koji potvrđuju davnašnje krvne veze Obrenovića sa drugim evropskim dinastijama, i blagorodnim porodicama nižeg vladarskog ranga u Evropi.
“Kako i kralj Milan i kraljica Natalija po materinoj strani dolaze od rumunskih Balšića, to je zaista čudno magnovanje istorijske promisli da na obnovljenom srpskom prestolu imamo potomke Balšić-Nemanjića, potomke jednog od najslavnijih među slavnim domovima Evrope”, pisao je o Obrenovićima znameniti Čedomilj Mijatović, u studiji "Balšići - geneološka studija”.
Mijatović (1842-1932) je bio istoričar, profesor političke ekonomije na Velikoj školi u Beogradu, ministar, poslanik Kraljevine Srbije u Londonu i Carigradu. O Obrenovićima je pisao, pozivajući se samo na pouzdane izvore.
"Plavi" međudinastički gen Obrenovića pratimo najpre po muškoj liniji, od kralja Milana unatrag, zahvaljujući sačuvanim izveštajima Sabora moldavskih bojara iz 1813. predatim knezu moldavskom, Aleksandru.
Po tim pedantnim istorijskim zapisima, moldavsko-rumunski Balšići poreklom su od srpskih Balšića. Tako, tragove ove krvne veze pratimo počev od Bojana Balšića (umro 1719. godine). Njegov unuk je Đurađ Balšić, koji se u istorijskim listinama prvi put pominje 1750. Sin tog Đurđa Balšića, Konstantin, postaje veliki logofet kneževine Moldavije. I Konstantin je imao sina Đurđa koji se 1778. ženi Roksandom, ćerkom Grgura Sturze, iz moldavske vladarsko-kneževske porodice u kojoj je rođena Pulkerija Sturza, mati kraljice Natalije Obrenović.
ĐURAĐ Konstantinov Balšić imao je sina Aleksandra, kasnijeg velikog dvornika, kćeri Nataliju i mlađu Esmerandu (u nekim izveštajima Smarandu). Esmeranda se udala za Konstantina Katardžija, velikog logofeta Moldavije. Kći njihova, Marija, venčala se sa kneževićem Milošem (Jevremovim) Obrenovićem, sinovcem knjaza Miloša. Od kneževića Miloša Jevremovog Obrenovića i Marije Katardži, po majci Balšićeve, rođen je niko drugi do - sin Milan, kao nasledni knez Obrenović IV, a potonji kralj Srbije Milan I.
Natalija, starija kći Đurđa Konstantinova Balšića, udala se za Jovana Keška, vlastelina i komornika. Njihov sin Petar Keško oženio se princezom Pulkerijom Sturzom - majkom kraljice Natalije Obrenović, čija porodica je već odranije bila u srodstvu sa Balšićima.
Natalija, kći vlastelina Petra Keška i princeze Pulkerije Sturze, potonja kraljica Srbije, venčala se 5. oktobra 1875. sa Milanom Obrenovićem IV, tada još knezom od Srbije, a od 1882. kraljem Srbije. Od kralja Milana po ocu Obrenovića, a po majci Balšića, i od kraljice Natalije unuke Balšićevih, rodio se poslednji kralj Srbije iz ove dinastije - Aleksandar I, po prestolonasledstvu Obrenović V. Prvi prestolonaslednik obnovljenog prestola nemanjićkog.

Rečeno istraživanje po narudžbi Sabora moldavskih bojara, vršila je posebna komisija, između dva ustanka u Srbiji protiv Turaka. Čim mu je podnet izveštaj, knez Aleksandar Kalimaki je, nezavisno od saborske komisije, poverljivim učenim ljudima naredio da sve te navode provere lično, kako bi se do kraja uverio u osnovanost izveštaja.
Kad su mu lični istraživači potvrdili verodostojnost komisijskog izveštaja, knez Kalimaki geneološko stablo rumunskih Balšića potvrđuje naročitom diplomom, u kojoj ističe: „Rumunski Balšići nesumnjivo potiču od zetskih (srpskih) Balšića.“
Provansalski Balšići su rodonačelnici svih ostalih Balšića. Od ove, nastaje njihova napuljska grana. Srpski Balšići dalje nastaju od Franka, sina Huga Balšića, rođaka Jelene i Karla Anžujskog, koji je iz Napulja došao u Zetu.
(Nastaviće se)