Usne kao blender

JEDNA od veoma popularnih teorija o poreklu poljupca, koja i danas slovi kao dominantna, posebno među antropolozima, nudi objašnjenje prema kojem je ljubljenje samo neka vrsta derivata jedne mnogo starije prakse, poznate pod nazivom premastikacija. Smatra se, naime, da su, kada još nije bilo adekvatne i kašaste hrane za bebe, u fazi odvikavanja od dojenja mlade majke bile prinuđene da najpre same sažvaću čvrstu hranu i potom taj zalogaj pažljivo prenesu svojoj bebi, kontaktom usta na usta. Drugim rečima, poljubac je nastao kao neka vrsta "kolateralne dobiti", u vreme kad su majke zamenjivale blendere!
Taj običaj, koji je relativno kasno nestao u nerazvijenim delovima Evrope, a prema svedočanstvima nekih antropologa i etnologa i danas se može sresti u pojedinim primitivnim zajednicama, predstavlja praiskonsku vezu između blagodati majčinog hranjenja i dodirivanja usnama.
DRUGA popularna teorija koja se bavi poreklom ljubljenja izlaže tezu prema kojoj je ovaj univerzalni model ljudskog opštenja (ali ne samo ljudskog, jer nešto slično rade i majmuni, kao i neke druge životinje) posledica različitih gestova koji simbolizuju jedinstvo ili spajanje duša. Naime, još 2.000 godina pre Hrista ljudi su širom sveta, od Indije (za koju se smatra da je upravo u filozofiji KAMASUTRE uvela prvo ozbiljno i sveobuhvatno istraživanje erotskog poljupca) preko Evrope i Afrike, verovali da se međusobnim udisanjem daha ostvaruje spiritualno jedinstvo sa drugim ljudskim bićem.
Poznato je, na primer, da su Indijanci verovali da je u izdahu sadržan deo ljudske duše, pa je spajanje usana dvoje ljudi imalo za cilj sjedinjenje njihovih duša i postizanje duhovnog jedinstva. Neki teoretičari smatraju da je čak i eskimsko trljanje nosevima, što bi trebalo da bude neka vrsta ekvivalenta koji zamenjuje naše ljubljenje, samo jedna od varijanata ove prakse. Postoji, naravno, i mišljenje da je poreklo poljupca sadržano u činu žvakanja duvana (najpre u onim oblastima u kojima se ova biljka gajila), koji je muškarac, dok ga je držao među zubima, davao ženi.
TREĆA teorija ukazuje na onu interpretaciju prema kojoj je ljubljenje nastalo kao posledica potrebe da se novopridošli član grupe, dakle nepoznati, dobro onjuši da bi se više saznalo o njegovom raspoloženju, poreklu ili namerama, kao što upravo rade psi kada se sretnu u parku. Neke teorije, takođe, ukazuju na mogućnost da su u toku izvođenja "rituala njušenja" naši preci počeli međusobno da dodiruju najpre noseve jedni drugima, a potom i usta, što im se svakako neobično dopalo, budući da je ta praksa ostala do dana današnjeg.
Ako su ove teze istinite, a dovoljno su uverljive da bismo ih takvim smatrali, onda je evolucija poljupca od njegovih grubih, primitivnih, animalnih ili regulativnih početaka do današnje fetišizacije, a na izvestan način čak i banalizacije, svakako jedan od najkompleksnijih oblika ljudskog ponašanja koji je doživeo najveću transformaciju.
(Nastaviće se)