Rimski grad na Dunavu

NA mogućoj ali još ne realizovanoj (turističkoj) turi rimskih carskih gradova i palata na tlu današnje Srbije od Sremske Mitrovica, odnosno Sirmijuma, do najjužnije tačke - Šarkamena, osim Gamzigrada jedino bi još Viminacijum mogao osvetlati obraz ovoj zemlji. Gamzigrad pod otvorenim nebom, Viminacijum pod savremenom konstrukcijom, "kapom" koja štiti dragocene arheološke nalaze, posetiocima omogućava detaljan uvid u otkriveno.
Viminacijum, prestonica Gornje Mezije, nekada vojno uporište rimske legije "sedma Klaudija" ni izbliza nije istražena, kao i većina arheoloških lokaliteta u Srbiji, a prvi radovi su otpočeli još 1891. Arheolozima na ovom lokalitetu, po rečima Miomira Koraća, rukovodioca istraživanja, sad predstoji traganje za palatom rimskih imperatora, jer su na Viminacijumu boravili mnogi vladari tog doba. Korać tvrdi da je njegova ekipa na tragu da otkrije gde su bile palate imperatora Karakola, a svetska atrakcija bi bila kad bi otkrili i ostatke Hadrijanove palate. Kao i na Gamzigradu savremenim geofizičkim istraživanjima i ovde je detektovan niz važnih objekata o kojima će preciznije moći da se sudi tek posle iskopavanja. Detektovani su hramovi, hipodrom, amfiteatar. Naravno bez čvrstih materijalnih dokaza, a potom tačnog datovanja, utvrđivanja analogija... zaključci nisu mogući.
SUDEĆI po dosadašnjim nalazima, na prilično detaljno istraženoj nekropoli, Viminacijum bi mogao da bude i jedno od ključnih mesta važnih za proučavanje ranog hrišćanstva. Tokom prošlogodišnje kampanje, na Viminacijumu je otkriven i hrišćanski relikvijar iz drugog ili trećeg veka - detaljna istraživanja će pokazati da li je to i najstariji relikvijar na Balkanu. U svakom slučaju, on je iz vremena kad je hrišćanstvo u rimskom carstvu bilo zabranjeno, a hrišćani progonjeni. Ali, sudeći po srebru i zlatu do sada otkrivenom na ovom lokalitetu - Meki za arheologe, može se govoriti o visokom standardu i urbanom načinu života u rimskom periodu. U vreme kad je Rim još bio prestonica, ali kad su vladari - imperatori, carevi, tetrarsi boravili svuda više nego u samom Rimu.
Kulturni turizam kao važna privredna grana niza civlizovanih zemalja, na ovom "carskom drumu" mogao bi da zastane jedino na Gamzigradu i Viminacijumu do kog je i lakše (pri)stići, jer je na obali Dunava, na tri kilometra od lokaliteta, podignut i ponton (dug 77 metara) za prihvat tirističkih brodova koji plove ovom rekom skoro svih 12 meseci.
KAD bi posetioci stigli do najjužnije tačke na potencijalnom "carskom putešestviju" - do Šarkamena, mogli bi samo da se rasplaču nad lokalitetom gde su nađeni ostaci carskog uzdizanja među bogove. Lokalitet na 42 kilometra od Gamzigrada je pre nešto više od jedne decenije bio medijski "bum" jer je tu nađen carski nakit, odnosno nakit koji je pripadao majci imperatora Maksimina Daje. Daja, jedan od poslednjih rimskih careva progonitelja hrišćana, carevao je osam godina (305-313). Hrišćanski ga izvori detaljno i obilno "časte" kao poročnog i izopačenog vladara.
Zapušten i napušten Šarkamen je arheolozima "pokazao" deo bedema, ugao sa devet kula koje su u celini podignute ispred bedema. Sve su sličnih dimenzija, prečnika oko 15 metara. Pronađena je i prostorija od lomljenog kamena obložena tesanicima. Njena unutrašnjost je bila kružna, nadsvođena polukalotom, a u unutašnjosti su nađeni fragmenti skulpture koji ukazuju na to da se radilo ili o imperatoru ili o božanstvu - na prestolu.
Srpski arheolozi, međutim, još čekaju novac da bi nastavili iskopavanja.
KRAJ