Kuhinja u Beču

KAD se našao u kolopletu protivurečnih shvatanja i događaja 1848/49, Jakov Ignjatović je bio u nesaglasju sa svim nosiocima vlasti i moći, kako na austrijskoj i mađarskoj, tako i na srpskoj strani. On se odmah aktivno uključio u revolucionarne akcije srpske i mađarske omladine u Pešti kao odbornik Srpskog veća i govornik na mitinzima u Pešti. Davao je podršku mađarskoj reformi, kako je on nazivao mađarski ustanak, koji je u suštini bio pobuna protiv austrijske feudalne monarhije i njenog apsolutizma. Bio je to nesumnjiv vid nacionalnog, političkog i socijalnog bunta nadahnutog francuskom februarskom revolucijom.
IgnjatoviĆ je bio i ubeđeni protivnik austrijske carske vlasti i njenog feudalnog karaktera, a kao Sentandrejac i iskreni zagovornik srpske i mađarske saradnje i zajedničke sudbine. On se više zanosio nekim opštim ustankom protiv Turaka, povratkom Srba u staru postojbinu, oslobođenjem Srbije i Bosne od Turske, a nije se zalagao za neku srpsku posebnost (autonomiju) u okviru Ugarske. Bio je zapravo za stvaranje nekog vida snažne jugoslovenske države na Balkanu, pod srpskim vođstvom, slično stavovima u Garašaninovom “Načertaniju”.
Međutim, razvoj događaja bio je nepovratno protiv takvog njegovog stava. Već u Pešti je došlo do razlaza Srba i Mađara zbog suprotnih zahteva i interesa. Srbi su tražili ravnopravnost srpskog jezika u školama, sazivanje srpskog Narodnog sabora i uređenje granica, “u smotreniju crkvenom, školskom, vojničkom i političkom na osnovu slobode i svoje narodnosti”.
MaĐari su odlučno bili protiv bilo kakvih srpskih zahteva, a posebno protiv odluka Majske skupštine u Sremskim Karlovcima i stvaranja “Srpske Vojvodine” kao nezavisne jedinice protiv volje Mađara i austrijskog dvora. Rat između Srba i Mađara, podstican i bečkom dvorskom kamarilom, sve je bio izvesniji, na Ignjatovićevu žalost.
Zato je u Pavlovićevim “Srpskim” i “Jugoslovenskim novinama” osudio odluke Majske skupštine kao nerealne i neostvarive, ali i mađarsku šovinističku isključivost. Doživeo je oštre napade i od jednih i od drugih s pretnjama zatvorom i drugim šikaniranjima. U međuvremenu je Ignjatović postao i član Glavnog odbora u Karlovcima i s te strane prećeno mu je kao izdajniku, pogotovo zato što je prihvatio i dužnost sekretara Petra Čarnojevića, Srbina poslatog iz Pešte kao delegata mađarske vlade s nalogom da uguši Srpski pokret i tako reši srpsko-mađarski spor.
Ignjatović se još nadao pomirenju Srba i Mađara i u toj misiji bio je uhapšen od Srpskog pokreta kao Čarnojevićev parlamentarac za pregovore. Tada je došlo do potpune polarizacije: mađarski preki sudovi su vešali Srbe pripadnike pokreta, dok su Srbi hapsili mađarske prijatelje, pa je tako i Ignjatović uhapšen kao mađaron.
(Nastaviće se)