Borbeni Dinarci

 ČUVAJUĆI svoju individualnost, veliki deo naroda sklonio se u nepristupačne “Dinarske planine” ili “Dinarske alpe”. One počinju od Velebita i dopiru do Komova i Prokletija. Vlastelinske porodice, lišene privilegija, vraćaju se stočarskom načinu života, a njima dolazi sve što je rasno najkrepkije i najborbenije iz Bosne, sa svojim iskonskim praslavenskim folklorom. Time se formira najborbeniji rasni tip - Dinarac sa epskim elanom, ponosan i zanosan, sav u kultu nacionalnih ideala.
Posebnu grupu dinarskih plemena sačinjava nekoliko plemena koja vode poreklo od Nemanjića i njihovih odiva, koje su se poudavale u vlastelinske rodove. Na čitave grupe rodova, vezane za Nemanjiće, nailazi se čak i na tromeđi Severne Dalmacije, Like i Bosanske krajine, sa novim matičnim gnezdom između Velebita i Dinare. Od tog novog matičnog jezgra raseljavali su se po svoj Bosanskoj krajini, Hrvatskoj i Slavoniji.
Sedam Nemanjića je vladalo 200 godina s oca na sina, a nestali su sa Urošem. Mali broj Nemanjića odiva udale su se za strane vladare - dve u Bugarsku, dve u Vizantiju, jedna u Bosnu, jedna u Hrvatsku, a jedna za albanskog poglavara. Ostale su se poudavale za domaću vlastelu, ali to nigde nije zapisano, nego je zasnovano na usmenim predanjima prilikom formiranja plemena.
Dinastija koja je dala prvog srpskog prosvetitelja Svetog Savu, po crkvenim pesmama “ravnoapostolnog”, zatim mnogo vladara svetitelja, smatrana je kao “sveta loza” i “svetorodna krv”, pa je svako dinarsko pleme prilikom formiranja smatralo za čast ako je kada bilo orođeno sa Nemanjićima, pa makar i preko njihove “devete odive”.
Pet brđanskih plemena, tri srpska i dva albanska, vode poreklo od Nemanjića i to od petorice braće. Tri su srpska - Vasojevići, Ozrinići i Piperi, a albanska Hoti i Krasnići.
Saradnici Jovana Cvijića na proučavanju crnogorsko-brđanskih plemena, pop Bogdan Lalević i Ivan Protić u svom radu “Vasojevići u Crnogorskoj granici”, zabeležili su narodno predanje o poreklu ovog plemena:
Narodno predanje priča da su nekad iz Hercegovine doselila na Kčevo četiri brata: Vaso, Kraso, Oto i Ozro. Neki kažu da im je Pipo bio brat. Na Kčevu im se ne dopadne, te se krenu dalje, put istoka, da traže gde će se naseliti. Pošto je Ozro bio hrom, a tada nije bilo gotovo nikakvih puteva, on nije mogao putovati preko crnogorskih krša, te se ustavi kod nekakva bogata čovjeka, čijom se kćeri oženi. Kad su mu sinovi odrasli, otjeraju svoju ujčevinu i Kčevo ostane samo njima. Tako su postali Ozrinići.
Po jednom kazivanju, Oto i Kraso su ostali pod Humom Hotskim, odakle se Kraso preselio u Krastaniće, a Oto tu ostane. Drugi, opet, kažu da su sva trojica došla na Nožicu, pa se Oto i Kraso vratili, a Vaso s porodicom tu ostao. Lijeva Rijeka, u koju se Vaso doselio, tada nije bila nastanjena.
Vasojevići pričaju da je njihov rodonačelnik od Nemanjića. Naime, Vukan Nemanjić imao je sina Kostadina, Kostadin Vasoja, Vasoje Stefana, Stefan opet Kostadina, a Kostadin Vasa, koji se u Lijevoj Rijeci naselio i od kojeg su Vasojevići.
Vaso je s porodicom došao preko Vjetrenika na Jablan i tu je našao jednog bratonoškog kneza, s kojim se pobratimio i kod njegove kuće ostavio porodicu, a on pošao zajedno s pobratimom kroz Lijevu Rijeku da razgleda zemlju. Uz pomoć pobratima napravi kuću...”
(Nastaviće se)