Vrbovski - Selu ime ruskog kapetana

 SEĆANJE na Viktora Verbovskog, poginulog kapetana inženjerije Crvene armije, i dalje živi u selu nadomak Beograda koje nosi njegovo ime. Na zgradi isturenog odeljenja Osnovne škole “Olga Petrov” u naselju Vrbovski stoji spomen-tabla u znak sećanja na branioca. Tek dvadesetak metara dalje, spomenik i grobnicu četvorice crvenoarmejaca podigla je ambasada Rusije 2006. godine.
Na ulazu u Vrbovski, selo od tek 1.000 ljudi, nalazi se škola do četvrtog razreda sa 37 đaka. Svaki od njih, bar jednom je napisao sastav o poginulom ruskom kapetanu. Ulaz krasi spomen-tabla koju su stanovnici o svom trošku postavili još 1988. godine.
Uvek na Dan pobede nad fašizmom đaci pišu sastav na temu kako je njihovo mesto dobilo naziv - priča učiteljica Slađana Majdanac-Miličić. - Traže od nas često da im pričamo kako su oslobodioci poginuli braneći selo.
Prema njenim rečima, stradali crvenoarmejci upravljali su avionima oktobra 1944. godine, kada ih je oborila nemačka artiljerija. Verbovskom i ostalim neznanim soldatima, ovo je bio poslednji let.
Stariji meštani, ipak, pominju i drugu verziju priče prema kojoj su kapetan i trojica vojnika kao zarobljenici dovedeni u selo da rade u magacinima nemačke vojske. Prilikom povlačenja nemačke vojske, herojski su napali okupatore i poginuli.
Podaci Zavoda za zaštitu spomenika Beograda govore da su pali borci bili sahranjeni u selu, na privatnom posedu gde se nalazi obradivo zemljište. Gazda imanja vodio je računa da mehanizacija ne prelazi preko dela gde su se nalazila četiri nadgrobna spomenika u obliku piramide.
Ambasada Rusije organizovala je ekshumaciju ostataka četvorice crvenoarmejaca i prenela ih u mermernu grobnicu sa spomenikom nadomak školskog dvorišta.
Njihova delegacija dolazi svakog 9. maja da položi cveće na grob poginulim vojnicima - priča učiteljica. - Učenici uvek izađu da im se pridruže, ali stariji sugrađani vrlo retko dolaze.
Kako kaže, škola brine o spomeniku i grobu, ali ga vandali često oštećuju. Samo nekoliko meseci pošto je postavljen, oštetili su mermernu ploču i ukrali zvezdu petokraku. Učiteljice su alarmirale ambasadu, koja je izdvojila novac za popravku. Pre nekoliko meseci, grupa pijanaca oskrnavila je spomenik, čiji je vrh i danas oštećen.
P. JANJATOVIĆ

KOVILOVO
U BEOGRADSKOJ opštini Palilula postoji nekoliko spomen-obeležja u znak sećanja na poginule crvenoarmejce. U naselju Borča podignut je spomenik za 34 stradalih ruskih soldata i 24 boraca iz sela. U Velikom Selu otkriven je još 1945. godine spomenik poginulima u narodnooslobodilačkoj borbi, među kojima su bila i trojica ruskih vojnika.
Naselje Kovilovo dobilo je naziv po poginulom sovjetskom pilotu Mihailu Kovilovu, pošto se njegov avion srušio u atar ovog sela. Sedamdesetih godina tu se nalazila i spomen-ploča, ali je sklonjena pošto je bila na nepristupačnom mestu.
(Nastaviće se)