Ratovi dva despota

 KORISTEĆI Bajazitov poraz kod Angore i njegovo zarobljavanje, knez Stefan je odlučio da se oslobodi turskog vazalstva i sudbinu Srbije poveže sa Vizantincima, Mađarima i drugim srednjoevropskim zemljama. U tom cilju je stupio u kontakt sa vizantijskim namesnikom Jovanom VII Paleologom koji ga je, obavešten o turskom porazu kod Angore i Stefanovim namerama, proglasio za despota.
Za vreme bavljenja u Carigradu, u razgovoru o budućem uređenju Srbije i odnosima sa Turcima, Vukov sin Đurađ Branković je zatražio od despota Stefana, svoga ujaka, da mu vrati sve zemlje Brankovića koje je dobio od Bajazita. Stefan se ovome suprotstavio, kao što nije hteo da prihvati podelu srpskih zemalja na Lazareviće i Brankoviće.
Posle toga, sumnjajući da Đurađ može da se udruži sa Turcima protiv njega, dogovori se sa namesnikom Jovanom da Đurđa pritvori u Carigradu do njegovog povratka u Srbiju. Dok se Stefan sa preostalom vojskom nalazio na putu za Srbiju na iznajmljenoj đenovljanskoj galiji "Lomelini", njegov sestrić Đurađ je uspeo da podmiti svoga čuvara u vizantijskom zatvoru i zajedno s njim pobegne iz zatvora.
Ljut na svoga ujaka Stefana, Đurađ je odlučio da priđe Sulejmanu, Bajazitovom najstarijem sinu, koji je posle bitke kod Angore prebegao na evropsko tle, tu se utvrdio i pretendovao na turski presto. Sulejman je, čuvši da se Stefan odmetnuo od turske vlasti, Đurđa oberučke prihvatio, stavio mu na raspolaganje veliki odred turske vojske za borbu protiv Stefana. Đurađ je krenuo na Kosovo u želji da sačeka Stefana po povratku u Srbiju, potuče ga i povrati natrag bivše Vukove posede.
Čim se Stefan iskrcao u Baru, prihvatili su ga njegov zet Đurađ Balšić i sestra Jelena. Oni su ga obavestili da je na Kosovo stigao sa turskom vojskom Đurađ Branković i da ga tamo čeka. Došavši u Srbiju, Stefan je sa vojskom koju su mu prikupili majka Milica i čelnik Radič Postupović, krenuo na Kosovo i tamo 21. novembra 1402. godine kod Tripolja kod Gračanice, potukao do nogu vojsku koju je bio doveo Đurađ Branković. Tada su se Đurađ i ostaci turske vojske dali u bekstvo.
Posle ovoga, despot Stefan je očistio Kosovo i susedne oblasti koje su mu pripadale do odlaska u boj kod Angore od Turaka i Đurđevih pristalica i priklonio se Mađarima sa kojima je postigao veoma povoljan sporazum o zajedničkoj borbi protiv Turaka.
U to vreme, započete su žestoke borbe između Bajazitovih sinova oko nasleđa, u koje su se umešala braća Brankovići, Đurađ i Lazar, dok se treći Vukov sin Grgur po oslobođenju iz tatarskog ropstva zamonašio. U turskim međusobnim borbama su izgubili živote Lazar Branković i Vuk Lazarević, a Stefan je posle bratovljeve smrti opet objedinio Srbiju.
U turske borbe se na kraju umešao i despot Stefan Lazarević, koji je potpomogao najprikladnijeg kandidata za turski presto, princa Muhameda, dok je Đurađ Branković bio na strani princa Muse, koji je vodio borbe i sa despotom Stefanom.
Đurđu Brankoviću, koga je princ Musa vodio sa sobom kao pretendenta na vlast u čitavoj Srbiji, bilo je dosta trzavica i služenja Turcima, pa se pod uticajem majke Mare odlučio da napusti Musu i pomiri sa ujakom Stefanom.
Kada je Musa 1411. godine zauzeo Solun, Đurađ je uspeo da mu odatle umakne, prikrije se i počne razmišljati kako da se vrati u Srbiju.
Kad se našao u blizini Soluna, on preko svojih prijatelja obavesti majku Maru i tetku Oliveru, bivšu sultaniju, koja je sada živela kod brata u Beogradu, o svojoj čvrstoj nameri da se vrati i pomiri sa ujakom, despotom Stefanom. Zamolio ih je za posredovanje kod ujaka, da bi mu dao oproštaj i dozvolio povratak u Srbiju.
Despot Stefan, nemajući svoje dece, rado prihvati molbu sestrića Đurđa, obavesti ga o ovome preko svoga čoveka i ugovori sa njime način dolaska u Srbiju.
Za vreme borbi sa princom Musom, u julu 1413. godine u blizini Novog Brda, posle mnogo godina neprijateljstva i sukoba, susreli su se despot Stefan Lazarević i njegov sestrić Đurađ Branković. U Makedoniji ga je prihvatilo konjičko odeljenje koje mu je Stefan uputio u susret. Susret je bio veoma srdačan kao da se pre toga ništa nije dogodilo između njih.
Pomirivši se sa sestrićem, despot Stefan je odmah ponudio Đurđu da komanduje vojskom koja je vodila borbu sa princom Musom, koji je bio prodro u Srbiju. Ova borba je uspešno okončana u srpsku korist, a Musa uhvaćen i pogubljen.
Pomirenje između despota Stefana i Đurđa Brankovića sa radošću je primljeno u celoj Srbiji i prijateljskim zemljama. Despot Stefan je obasipao Đurđa ljubavlju i pažnjom, dao mu odgovarajući položaj u svojoj upravi i on se nastanio u Beogradu.
Od ovog pomirenja će despot Stefan i njegov sestrić Đurađ, koji su prošli kroz mnoge vrtloge života i međusobno se sukobljavali, ići zajedno uz puno međusobno poštovanje, što je dovelo do toga da ga despot proglasi za svoga naslednika.

SPOR MEĐU BRAĆOM
DOK je despot Stefan Lazarević ponovo sređivao unutrašnje prilike u Srbiji, sa pretenzijama na svoje nasleđe pojavio se i njegov brat Vuk. Došlo je između njih do spora, u kome se Stefan usprotivio podeli Srbije, da bi na kraju Vuk prebegao Turcima i tamo se povezao sa Đurđem Brankovićem. Zajedno su, uz tursku pomoć, krenuli na Stefana, ali ih je on uz pomoć Mađara suzbio. Borbe su i dalje nastavljene, pa je Stefan da bi sprečio dalje prolivanje bratske krvi, pristao na podelu Srbije. Dao je bratu južni deo nasleđene Srbije sa sedištem u Kruševcu, a on se sa porodicom preselio u Beograd, koji je dobio od Mađara.
(Nastaviće se)