Zgarišta carskog grada

KAO "kruna" nestrpljenja albanskih ekstremista da što pre dobiju državu, oteraju Srbe i izbrišu sve što je njihova istorija, kultura, duhovnost i nacionalna oznaka uopšte, usledio je martovski pogrom 2004. godine. U tom, kako su i najviše međunarodne institucije i zvaničnici ocenili, organizovanom i dirigovanom nasilju, odnosno precizno organizovanom etničkom čišćenju svega što je srpsko i pravoslavno, bez Srba su ostali kosovskometohijski gradovi i na desetine naselja.

U martovskom pogromu iz Prištine je moralo da izbegne, odnosno vojnici Kfora su evakuisali svih preostalih 430 Srba, od onih 40.000, koliko ih je u tom gradu živelo pre NATO bombardovanja. Glavni grad Pokrajine je definitivno postao etnički čisto albanski. U njemu je do temelja izgorela jedina srpska pravoslavna bogomolja, crkva Sv. Nikole (novopodignuti hram Hrista Spasa nije diran, ali on nije duhovno ni osvećen).

JoŠ gore se desilo sa Prizrenom. Taj grad najviše srpske duhovnosti i sjajne pravoslavne ali i multikonfesionalne i multietničke tradicije, jedini srpski carski grad, sa desetinom crkava najviše duhovne, umetničke i istorijske vrednosti, sedište Episkopije raško-prizrenske, i Bogoslovije, u martovskom pogromu je pretvoren u srpski pepeo.

I bukvalno bez ijednog Srbina i svetinja u njima ostali su i Đakovica, Peć, Podujevo, Uroševac, Gnjilane, koje je do 1999. godine imalo procentualno najviše Srba. Varošica Lipljan, koja je pre sukoba bila većinski srpska, a potom uzimana kao mogući primer multietičnosti, kao i Obilić i Kosovo Polje, su isto tako očišćeni od Srba ili ih je ostalo u zanemarljivom broju.

Orkestrirana stihija je, izgleda, zauvek zbrisala Srbe i njihove kuće u velikom selu Svinjare, u povratničkim metohijskim selima Belo Polje, Biča i Grabac. Južni deo Kosovske Mitrovice takođe je ostao bez ijednog Srbina. Zapaljeno je 11 domova u Čaglavici, a to prvo selo u velikoj i najstabilnijoj srpskoj enklavi južno od Prištine uzdrmano je do temelja. Od tih dana martovske nesreće srpska Čaglavica sve više nestaje.

U martovskom pogromu iz napadnutih sredina prognano je ukupno više od 4.000 Srba. Uništeno je i zapaljeno 37 crkava i manastira, što sa onih 115 u prethodnih pet godina premašuje brojku od 150 uništenih hramova.

Albanski martovski antisrpski uragan je, međutim, ostavio mnogo veće i trajne posledice po srpsko biće na KiM nego što to podaci pokazuju. On je do temelja uzdrmao Srbe, ubio u njima svaku pomisao o mogućnosti zajedničkog života i dodatno ih uverio da moraju što pre da obezbede sigurniju odstupnicu. A to je za posledicu imalo naglu prodaju imanja, kuća i stanova kako bi se u centralnoj Srbiji kupio krov nad glavom.

Ako se ima na umu da je od 1999. godine na KiM uništena polovina od ukupno 300 živih pravoslavnih crkava i manastira, koliko ih je bilo pre sukoba, da je od ne tako davno 1.300 crkava i crkvišta, manastira i manastirišta, grobalja i grobišta i drugih srpskih belega najveći deo uništen, da je uništeno i pokradeno više od 10.000 ikona i crkveno-umetničkih i bogoslužbenih predmeta, onda je slika o razaranju srpskog kulturno-umetničkog i duhovnog blaga potpunija. Onda su i razmere desrbizacije Kosova jasne.

Ti spomenici svedočili su o ogromnoj sakralnoj i spomeničkoj srpskoj kulturi i duhovnosti. Samo za deceniju najveći deo tih belega pretvoren je u prah i pepeo, sravnjen sa zemljom, a na njihovim mestima podignute kuće, moteli, benzinske pumpe, stovarišta. U isto vreme, na Kosovu i Metohiji je podignuto 300, neki tvrde 500 džamija, čiju su izgradnju finansirale razne "dobrotvorne" organizacije, posebno one iz islamskog sveta, ponajviše iz Saudijske Arabije. Niklo je, uglavnom duž magistralnih puteva, na stotine spomenika i spomen-obeležja i desetine memorijalnih kompleksa albanskim "herojima" u, kako panegirički kažu, najnovijoj "kosovskoj (čitaj: albanskoj) epopeji". Dok su njima podizani memorijali, istovremeno su rušeni memorijali herojima i učesnicima Narodnooslobodilačkog rata i borcima protiv fašizma u Drugom svetskom ratu.

Prema podacima OEBS i UNMIK, od 1999. godine na Kosovu i Metohiji je uništeno ili znatno oštećeno 250 pravoslavnih grobalja i približno 6.750 nadgrobnih spomenika. Ti spomenici se najpre lome, da bi ih albanski preprodavci mermera, odnosili i nedaleko od groblja prepravljali i preprodavali albanskom življu. Neki spomenici oskrnavljeni su tako što su sa njih poskidana sva metalna slova sa imena i prezimena i svi brojevi godina rođenja i smrti, koji su takođe prodavani albanskim radionicama koje se bave istim poslom.

(Nastaviće se)