Vazali emira Murata

TEŠKA sudbina je čekala i bugarskog cara. Jovan Šišman, naslednik cara Jovana Aleksandra u Trnovu, morao je u znak pokornosti da u harem sultana Murata I pošalje svoju sestru, princezu Keru Tamaru. "Beše data velika princeza Kera Tamara velikom emiru Amuratu, a za spas bugarskog naroda", pisao je bugarski letopisac. "I ona je zadržala pravoslavnu veru kada je postala emirova žena, i oslobodila je svoj narod i živela je pobožno i umrla u miru, neka sećanje na nju večito živi..."

Dva meseca nakon bitke na Marici u dobi od 35 godina umro je car Uroš. Samo deceniju i po nakon smrti cara Dušana nije više bilo ni cara, niti Srpskog carstva. Vukašinov najstariji sin Marko krunisao se za srpskog kralja, ali vladao je samo nad sopstvenom, sve manjom oblasti oko grada Prilepa.

Dobar deo Dušanovih nekadašnjih zemalja na jugu potpao je pod vazalni odnos prema Osmanlijama. Vazali emira Murata su postali kralj Marko, braća despot Dragaš i gospodin Konstantin Dejanovići u Makedoniji, kao i vojvoda Bogdan. Prema rečima vojvode Miloša iz narodne pesme "Zidanje Ravanice":

nastalo je pošljednje vrijeme, hoće Turci carstvo preuzeti, hoće Turci brzo carovati...

Ipak, ma koliko silni, Turci su još bili daleko od zauzimanja celokupne Srbije i Balkana. Ogorčena borba neprestana trajaće još više od veka.

Osmansko napredovanje i dugotrajni pozivi iz Carigrada i iz Ugarske za pomoć na kraju su imali odjeka u Evropi. Papa Bonifacije IX je 1394. godine proglasio novi krstaški rat. Poslednji krstaški rat koji su preduzele zapadne vojske - onaj deveti po redu, završen je neuspešno još u trinaestom veku. Ali povesti o slavnim borcima protiv "nevernika" i o podvizima u borbama da se oslobodi Hristov grob i dalje su živele u srcima vitezova. Još su postojali i redovi krstaša-kaluđera osnovani nekada u Palestini, poput vitezova Svetog Jovana s Rodosa.

Moćni vojvoda od Burgundije - Filip II Hrabri (inače brat francuskog kralja) - planirao je da organizovanjem jednog krstaškog rata uzdigne lični ugled i sjaj svoje porodice i bogatog vojvodstva. Uspeo je da u Flandriji prikupi potreban novac za ekspediciju - 120.000 zlatnih livri. Jedno vreme se dvoumio da li da pošalje ratnike na istok - na paganske Pruse, ili na nevernike Turke - a onda je u avgustu 1395. godine jedna delegacija ugarskog kralja Žigmunda od Luksemburga stigla na dvor u Parizu da traži pomoć.

Odziv među francuskim plemstvom za krstaški rat bio je iznad očekivanja i mnogi su odmah stavili krst na grudi, izjavivši da je odlazak u krstaški rat "dužnost svakog čoveka koji vredi". Cvet francuskog viteštva zaputio se ka udaljenim predelima na nepoznatom istoku.

Iako je teško proceniti ukupni broj ratnika koji su se približavali Budimu bila je to, bez sumnje, jedna od najdužih vojnih kolona tog vremena. Uz Flamance i Francuze, pristizali su sa svih strana: Provansalci, Česi, Škoti, Poljaci, Bavarci, Saksonci, Mađari, Navarci, Španci... U vojsci su bili i vitezovi jovanovci s Rodosa, a sedamdeset brodova za prelazak vojske preko Dunava poslala je Venecija.

Veliki krstaški rat trebalo je da pomogne mađarskom kralju Žigmundu ne samo da se oslobodi turske opasnosti, već da učvrsti ugled i poljuljanu vlast.

Velika vojska je nastavila pohod uz Dunav, prešavši blizu Đerdapa na levu obalu. Ušli su tako na "neprijateljsku zemlju" punu "šizmatika" (pravoslavnih), po kojoj su bez mnogo obzira pljačkali, ne praveći mnogo razlike između hrišćana i Turaka. Zauzeti su gotovo bez borbe Vidin, a zatim i Orahovo, koje je spaljeno, a stanovnici (Turci i Bugari) pobijeni ili uzeti u roblje.

Vesti o krstaškom pohodu stigle su sultanu Bajazitu I dok je opsedao Carigrad. "A ovaj brzo ostavivši deo carskog grada zvani Galata pođe kao rasplamteli oganj ovima (krstašima) u susret", piše Konstantin Filozof u biografiji Stefana Lazarevića.

Početkom septembra 1396. krstaška vojska se najzad našla pod zidinama Nikopolja.

Među retkim zapisima ostalo je svedočenje nemačkog paža Hansa Šilterberga, koji će biti zarobljen i provesti godine u turskom ropstvu: "Kada su svi (turski) pešaci pobijeni, a sultan video napad kralja Žigmunda, spremao se da pobegne sa bojišta, ali je vojvoda Raške (Srbije), poznat kao Despot, uleteo da pomogne Turcima sa 15.000 probranih ljudi i još mnogo drugih vitezova. Jurnuo je sa svojom vojskom na kraljev steg i oborio ga".

S padom kraljeve zastave nastade panika u krstaškoj vojsci, koja pojuri u velikom neredu prema Dunavu. Najveći broj se podavio, dok je kralj Žigmund uspeo da se ukrca na venecijansku lađu i pobegne prema Crnom moru.

Kraj