Okupatoru tepih od cveća!

FOLKSDOJČERI su dočekali Drugi svetski rat uvereni da će im srećan ishod doneti ostvarenje njihovog sna o "Donauland-u - Prinz-Eugen Gauu". Stoga su se onako usrdno postarali, da brže bolje - još pre kapitulacije - u onim krajevima, gde su živeli u većini, prigrabe vlast.

"Nemačko ljudstvo Bačke već je u aprilu 1941. izdržalo veliku probu svoje vrednosti kada su nekadašnji juguoslovenski činovnici sve napustili i kada se bila dala prilika neodgovornim elementima da ugroze Nemce. Jedino se ima zahvaliti njihovom istupanju što je očuvan poredak tada i što su zaštićene nemačke opštine", pišu nemački izvori.

Stvarno, međutim, nije bilo nikakvog ugrožavanja folksdojčera. I vojska u raspadu i samo sebi prepušteno građanstvo očekivali su da se na njih sruči bes fanatizovanih fašista. Očuvanje poretka, pak, svelo se na ubijanje i razoružavanje vojske, razbijanje upravne službe i na uzurpaciju vlasti, sve to još pre kapitulacije vojske.

Bačku i Baranju okupirale su mađarske okupacione trupe. Već prilikom zaposedanja mađarski vojnici su počinili mnoge teške zločine: ubistva i pokolje, sistematski teror, mučenja građanskih lica, silovanja, deportaciju građanstva, namerna rušenja i pustošenje imovine, rušenje verskih i istorijskih zgrada i spomenika i pljačke.

Verni i usrdni pomagači mađarskog okupatora u ovim ratnim zločinima bili su i folksdojčeri. Njihov broj - do sada utvrđen - iznosi 491.

Iako su folksdojčeri - pometeni razvojem događaja, koji nije odgovarao njihovom očekivanju, kasnije zauzeli rezervisan stav prema Mađarima, njihovim vlastima i ustanovama, nisu se uzdržali da mađarskom okupatoru daju svoj doprinos u vršenju ratnih zločina.

Ukupan broj folksdojčera, prema prikupljenim podacima, koji se pojavljuju kao ratni zločinci i narodni neprijatelji, iznosi u Bačkoj i Baranji 1.160. Od njih, sedmorici je presuđeno dok se 380 nalazilo u rukama vlasti. Ostali su bili u bekstvu.

Valja odmah istaći da ovaj broj ni izdaleka nije konačan, mada se narod odazvao pozivu Komisije za zločine, ali ne u punoj meri. Našem narodu je svojstvena crta praštanja i predavanja zaboravu makar to bile i najteže nepravde.

Folksdojčeri su drugi put istupili kao ratni zločinci i narodni neprijatelji u razdoblju od 19. do 22. marta 1944. kada su nemačke trupe okupirale Mađarsku. Tada je počeo masovni progon Jevreja u celoj Mađarskoj, pa i u Bačkoj i Baranji. I u ovim zločinima folksdojčeri su dali svoj bogati doprinos.

A ko su onih 25.000 folksdojčera, muškarci i žene, starci i deca, koji su pod parolom "Sve za front", u pozadini založili sve svoje duševne snage, fizičke sile i materijalne izvore da neprijatelju svoje domovine obezbede pobedu?

Bio je to jedinstven slučaj kolektivnog izdajstva, pa, dakle i kolektivne odgovornosti!

U Bačkoj i Baranji prema popisu iz 1931. godine živelo je 188.809 folksdojčera.Sa okupatorom ih je pobeglo 94.322.

Domaći Nemci u Sremu, orijentisani već više godina nacionalsocijalističkom ideologijom i pripremani da u slučaju sukoba stanu na stranu Nemačke i svim raspoloživim sredstvima olakšaju osvajanje i podjarmljivanje Jugoslavije, pokazali su na delu da nade njihovih sunarodnika u Rajhu nisu bile uzaludne.

Na poziv u jugoslovensku vojsku, oni nisu odgovorili kao drugi sugrađani. Negde su se uredno odazvali, negde delimično, a negde nikako. Sve je zavisilo od lokalnih prilika. Tamo gde su jugoslovenske vlasti bile dobro organizovane i mogle odmah pribeći prisilnim sredstvima pokazali su se naoko lojalni, a tamo gde im vlast nije zadavala strah ostali su kod kuće.

Držanje pozvanih u vojsku nije bilo lojalno. U svojoj sredini širili su defetističko raspoloženje, stvarajući, pojačavajući i prenoseći alarmantne vesti. Ovaj njihov stav naročito je uočen u Vukovaru, Sremskim Karlovcima i Staroj Pazovi.

U pozadini, izvan vojnih organizacija, razorni rad domaćih Nemaca došao je još jače do izražaja. U Novoj Pazovi primećeno je kako noću daju signale određene za nemačku avijaciju, a utvrđeno je da su postojale i tajne emisione radio-stanice u Vukovaru, Novoj i Staroj Pazovi, Iloku, a verovatno i u Rumi.

Opažajući slom i povlačenje jugoslovenske vojske, ovi domaći izdajnici sasvim su se oslobodili i javno istupili protiv domovine i svojih komšija. U mnogim mestima oni nisu čekali dolazak nemačke vojske, nego su i pre toga na svoju ruku počeli razoružavanje delova rasturenih jugoslovenskih odreda. To se desilo u Ašanji, gde su i pucali na one koji su odbili da predaju svoju spremu, u Bečmenu, Dobanovcima, Novoj i Staroj Pazovi, Obrežu, Novom Slankamenu, Vukovaru, Zemunu i drugim mestima sa većom nemačkom populacijom.

Dolazak nemačkih trupa bio je najveći, dugoočekivani praznik. Sve nemačko stanovništvo bilo je u prazničnom odelu. Ne samo žene i devojke, nego i muškarci i deca nosili su pune ruke cveća i njime zasipali nemačku vojsku, nemačke tenkove i topove, puteve i drumove kojima su prolazili. Usklicima i pesmom objavljivali su svoje raspoloženje i obest, a u domovima i na ulicama započelo je čašćavanje jelom i pićem. U Sremskoj Mitrovici pojedini domaći Nemci padali su i ljubili zemlju kojom su prošli nemački tenkovi, a slične scene ponavljale su se i u drugim mestima.

Hitlerovske zastave vijorile su se sa svih nemačkih kuća, očigledno već ranije pripremljene, jednoobrazne crne uniforme nemačkog manšafta preplavile su ulice.

U Rumi, već dan uoči dolaska Hitlerove vojske, upravu opštine preuzimaju predstavnici Kulturbunda, a pola sata po ulasku, njihovo članstvo - formirano u naoružane odrede - sistematski razoružava vojsku i kida epolete jugoslovenskim oficirima i podoficirima. Odmah istupa i naročito obrazovana samozaštita i organizuje plansko prikupljanje ratnog plena u stovarištima i po preduzećima važnim za ratnu privredu.

Bez oklevanja prelazi Kulturbund na organizovanje građanskih vlasti u srezu i žuri da u tome preduhitri ustaške vlasti. Tako su još prvih dana po celom srezu uspostavljene nemačke opštinske uprave.

Pismo rumskog načelnika Štefana Tašnera od 18. IV 1941, upućeno poglavnikovom delegatu i organizatoru ustaškog sistema u istočnom delu Slavonije dr Marku Lamešiću, donosi na videlo stav domaćih Nemaca u Sremu. U tom pismu, Tašner se suprotstavlja ustaškom nastojanju da za svoj račun organizuju vojnu i građansku vlast, pa ističe da je on od nemačke vojne vlasti postavljen za gradskog načelnika i da sluša samo naloge firera, njegove vojne sile i organa.

Sutra: Složno u pljačkanje komšija