Sa ustašama i crnim đavolom

NEPRIJATELjSKI stav prema Srbima, iskazivao se u tuči i zlostavljanju, kao na primer, u Kupinovu i Obrežu. Folksdojčeri iz Beške išli su još dalje. Tu se od prvog dana javno isticalo da Srbima, Ciganima i Jevrejima nema mesta u ovom kraju, pa je od prvog dana, i tu i u Staroj Pazovi, počelo održavanje sastanaka na kojim se sve vreme rata odlučivalo o imovini koju treba konfiskovati, o licima koje treba hapsiti i slati u logore i onima koje treba streljati.

Nemci iz Beške, Filip Nonenmaher i Fric Evinger, zatekli su 24. aprila 1941. u jednoj gostionici Simu Grkovića i odmah mu naredili da digne ruke uvis. Kad je on to učinio, podviknuo je Evinger: "Simo ti si moj" i ubio ga metkom iz brovinga. Iako je ovaj zločin izvršen na javnom mestu, pred mnogo svedoka, ni Evinger ni Nonenbaher nisu odgovarali za ovo ubistvo.

U Bežaniji su domaći Nemci preuzeli, odmah po ulasku nemačke vojske, opštinsku upravu i tada uhapsili 19 lica pod izgovorom da su četnici, zatvorili ih, pa su svi odrasli odreda dolazili i tukli zatvorenike. Potom su ih sproveli u Zemun i tu je domaća nemačka policija nastavila da ih zlostavlja puna 23 dana. Pušteni su po naređenju jednog nemačkog oficira, jer zemunske policijske vlasti nisu mogle da opravdaju zašto te ljude drže u zatvoru.

Domaći Nemci iz Inđije su se već 12. aprila 1941. okomili na udovicu Emiliju Nikolić, proizvoljno je optužili da je noću pucala iz mitraljeza na nemačke avione, maltretirali je i dva puta zatvarali. Zatim su je zajedno sa kćerkom predali ustašama u Karlovcima, gde su obe likvidirane. Inđijski Nemci doneli su i odluku kojom su zabranili brijanje kod berberina srpske narodnosti.

Rumski folksdojčeri nisu ni tu zaostali. Svi obrtnici nemačke narodnosti otpustili su svoje pomoćnike i šegrte Srbe, a po opštinama su otpušteni nameštenici Srbi. Izdato je naređenje da svi Srbi koji nemaju pravo zavičajnosti na području Rume napuste mesto u roku od osam dana.

I u Beški je među domaćim Nemcima odlučeno da prestane posećivanje srpskih gostionica i kupovanje u srpskim trgovinama. Bečmenski Nemci otpustili su iz službe ne samo opštinske redare, nego i poljare srpske narodnosti. Dokle je to išlo pokazuje slučaj u Deču, gde je za komesara crkvene opštini postavljen jedan domaći Nemac.

Prvi dani okupacije obeleženi su otimanjem za vlast ustaških i kulturbundskih organizacija. I jedni i drugi nastojali su da dobiju što više opština, nadajući se da će to imati uticaja na budući politički status Srema kao celine ili bar pojedinih njegovih delova. Utrkivali su se, jer su Srbi u Sremu predstavljali većinski element, a oni su polazili od stanovišta da Srbi ne mogu i ne smeju biti i dalje neki politički činilac.

Ovo haotično stanje i proizvoljno uzimanje vlasti ipak je rezultiralo izvesnim uređenjem odnosa.

Ovo područje obuhvatalo je najveći deo zemunskog sreza, ceo staropazovački srez, Bešku iz karlovačkog i deo Putinaca iz rumskog sreza. Tu je komesar vršio nadzor nad civilnom upravom i skupljao poljoprivredne prihode, pa ih upućivao u Beograd. Žitarice i agrarne produkte otkupljivao je posredstvom poverenika iz reda domaćih Nemaca, a red i mir su obezbeđivali domaći Nemci organizovani u manšaftu. Njima je upravljao jedan člana Gestapoa, čiji je zamenik, kao poznavalac lokalnih prilika, bio zemunski Nemac Rudolf Tajs.

Jedna nemačka delegacija, u kojoj su bili rumski načelnih Tašner i dr Miler, lekar iz Rume, tada kreće za Beč, no tu im ne uspeva ni da budu primljeni od merodavnih, a kamoli da postignu proširenje i uključenje Rume u Virtšaftsgebit. Završeno je tako da su najistaknutiji predstavnici održanja i proširenja ovog nemačkog prostora, rumski načelnik Štefan Tašner, inđijski Dibiš, a nešto kasnije i zemunski Stefan Sajfert, smenjeni.

Sajfert je to jednom prilikom lepo istakao: "Nama je naređeno da sarađujemo sa ustašama i mi ćemo sarađivati i sa crnim đavolom, ako nam to firer naredi".

Privremenost pripadanja Srema ustaškoj državi potvrdio je SS-brigadenfrer Konstantin Kamerhofer u govoru održanom u Osijeku. On je tada saopštio folksdojčerima da je NDH samo ratna tvorevina, da se u ratu ne može sve udesiti onako kako se želi, da se ustaška država samo podržava od strane pripadnika folksgrupe i da će oni to činiti dok firer ne odredi drugo.

Pripadnicima nemačke narodne skupine priznata su tada sva prava koja pripadaju pripadnicima hrvatskog naroda, a naročito ona u vezi sa sticanjem javnih službi, učešćem u upravi, vršenjem zvanja i privrednog delovanja i sticanjem pokretne i nepokretne imovine.

Nemcima je dato pravo da se u privatnom i javnom životu, kako usmeno tako i pismeno, služe nemačkim jezikom. Priznato im je osim toga i pravo da podižu nemačku zastavu, da pevaju i sviraju nemačku himnu i da pozdravljaju nemačkim pozdravom.

Domaćim Nemcima su obezbeđene i velike privilegije u školstvu. Po tim propisima, nemačka deca se vaspitavaju u nacionalsocijalističkom duhu. Nastava na nemačkom jeziku traje osam godina, kao i u Nemačkoj, a hrvatski jezik, književnost, povest i zemljopis postaju obavezni tek od trećeg razreda.

Već boravak 20 nemačkih učenika u jednom naselju ili u radijusu od osam kilometara daje pravo na otvaranje škole, a tamo gde se njihov broj kreće od 10 do 20 otvaraju se pomoćne škole. Nastavu u svim školskim institucijama sprovode Nemci.

Na ovim osnovama organizovano je i nemačko školstvo u Sremu, te su tu, pored mnogobrojnih narodnih škola, otvorene realna gimnazija u Rumi, trgovačka akademija, građanska i poljoprivredna škola u Zemunu i građanska škola u Inđiji.

Sve to pokazuje da je ta grupaa postala i bila država u državi, deo nemačkog Rajha u tzv. NDH.

UZALUD ČEKANA POBEDA

BRANIMIR Altgajer, vođa grupe u Sremu, poručuje:

"Sa nepokolebljivim poverenjem u firera svih Nemaca, sa čvrstom verom u konačnu pobedu sila Trojnog pakta i pravedno novo uređenje, nemačka folksgrupa u NDH će uprkos svih poteškoća izvršiti svoju dužnost...

Mi smo u stvarnosti postali folksgrupa pod oružjem. Više hiljada naših ljudi vode borbu u redovima SS jedinica na odlučujućim frontovima. Polja obrađuju ono malo kod kuće ostavljenih ljudi, starci, žene i deca, a ipak ni najmanje površine ne ostaju neobrađene, niti podbacuje prinos..."

Sutra: Strašni sud Antona Bauera