Strašni sud Antona Bauera

DOMAĆI Nemci u Sremu, organizovani u manšaftu, ajnzacštafelu, u SS jedinicama, u hajmatsvahtu i hilfspoliciji činili su glavninu vojnih i policijskih odreda, koji za sve vreme okupacije sprovode ubijanja, hapšenja, pustošenja i pljačkanja. Nemački, folksdojčerski izvori predstavljaju ih kao čuvare reda, i ističu njihovo zalaganje da se u Sremu održave red i mir.

Poznavaoci domaćih prilika i jezika, Nemci određuju smer i zamah mera upravljenih protiv domaćeg, slovenskog, jevrejskog i ciganskog stanovništva i zato njima pripada i glavna odgovornost za stradanje i uništenje desetina hiljada Sremaca.

U tim poslovima ističe se, pre svega, Anton Bauer, bivši žandarmerijski podoficir, koji prvo u svojstvu šefa rumske policije, a kasnije kao terenski izvršni organ gestapovske policijske organizacije EKZ, čini čuda na terenu. Ni drugi za njim mnogo ne zaostaju. Tu su još Vilim Hodina iz Rume, Filip Bauer iz Bečmena, Sep Mur iz Putinaca i Stefan Keler iz Inđije, da spomenemo samo najvažnije.

Sistem njihovog rada uvek je skoro isti. Sa domaćim Nemcima, pripadnicima vojnih i policijskih organizacija, koje narod zove hipovcima, uz pomoć nemačke vojske koja se nalazi na području, te uz saradnju ustaša, oni blokiraju mirna sremska sela, i pred opštinom, u crkvenim portama ili na drugim većim prostorima skupljaju stanovništvo, a onda izdvajaju ljude, često bez razlike pola i doba. Potom ih, ili odmah streljaju, ili odvode u zatvore. Skoro uvek već pri ulazu ubijaju koga opaze na ulici.

Jedinice na sremskom terenu uglavnom se snabdevaju onim što na ovaj način opljačkaju, a veliki broj pojedinaca bogati se ovim putem. U pojedinim slučajevima upadaju radi pljačke, a ubistva su samo uzgredni događaji.

Selo Grgurevci dočekalo je prvi ovakav upad 6. juna 1942. godine. Već u noći od 5. na 6. jun jedno vojno odeljenje, u kome je opaženo više domaćih Nemaca, napalo je zgradu salaša, u koju se sklonila veća grupa ljudi, žena i dece. Pucali su mitraljezom i ubacili više bombi i pri tom ubili pet lica, a pet teško ranili.

U zlom pohodu doveli su pred opštinu preko 300 osoba. Odavde su ih sproveli na mesto zvano Orašje, pred veliku rupu koja je ranije služila kopanju zemlje za ćerpič, pa su 270 mitraljezom postreljali, a zatim minirali uzvišeni zid rupe, koji se sručio na pobijene. Iz rupe je i dalje dopiralo stenjanje i jaukanje, pa je naređeno onima kojima je život pošteđen da dovrše pokrivanje jame.

Anton Bauer, sa folksdojčerima u vojno-policijskoj službi, prispeo je opet u Grgurevce krajem oktobra 1943. Iz kamiona su izveli 60 lica, Srbe rodom iz Bešenova, Rivice i Naradina, pa su folksdojčeri obesili 18 njih o telefonske stubove na kraju sela, a ostale postreljali.

U selo Velike Radince upao je Bauer 14. jula 1943. i sa trupama sastavljenim uglavnom od domaćih Nemaca u pratnji tenkova započeo krvavi pir. Idući od kuće do kuće ubili su u prvi mah 32 lica...

I u Martincima su rumski policajci, sve domaći Nemci, u oktobru 1943. streljali 80 lica, logoraša dovedenih iz Zemuna, i to na pruzi prema Kuzminu.

Domaći Nemci učestvuju zajedno sa Bauerom u masovnom zločinu izvršenom 27. novembra 1943. u Ležimiru. Na grupu od preko 100 lica, koju su skupili u crkvenu portu, iznenada su otvorili mitraljesku vatru, a kad je eksplodirao minirani crkveni toranj i delovi crkvene zgrade, tu je našlo smrt više od stotinu Ležimiraca i 18 Grgurevčana. Popaljeno je još i oko 30 domova, a 102 domaćinstva su opljačkana.

U Dobrince je 23. avgusta 1943. upao jedan veći odred domaćih Nemaca, ili kako ih Sremski zovu "gestapovaca", pa su posle blokade sela skupili oko 200 meštana u školu. Izabrali su 20 mladića i ispitivali ih o partizanima. Pošto i pored teškog zlostavljanja, nisu imali uspeha, natovarili su na tri kamiona 110 ljudi i odvezli ih u Rumu. Na kamione su ih tovarili kako se tovare vreće, donji red je legao na leđa, na njega je položen drugi i treći red, pa odozgo daske po kojima su folksdojčeri gazili.

Sutradan, posle saslušavanja i zlostavljanja koje je provodio Anton Bauer sa pomagačima, 29 lica je vraćeno u Dobrince i streljano u dvorištu školske zgrade, 51 je upućeno u logor na "Sajmištu" gde su svi osim troje zaglavili, 18 je oterano preko Oseka na prisilan rad u Nemačku, a samo 12 je pušteno kućama.

Stanovnici sela Obreža bili su mnogo puta žrtve, delom svojih komšija Nemaca, delom raznih upada oružanih odreda. Takav jedan upad desio se 6. maja 1944, pod vođstvom Antona Bauera i Vilima Hodina. Po izvršenoj blokadi, ubili su u selu dva lica, kraj sela drugu dvojicu, a u polju po seoskom i graničnim atarima sve koje su zatekli - oko 370 lica.

Selo Bečmen, jedna od folksdojčerskih kula u Sremu, bilo je među centrima reakcije u donjem Sremu. Tu su domaći Nemci već od prvog dana započeli sa sistematskim progonom meštana i napadima na stanovnike obližnjih sela. Njihova policija lišavala je slobode svakog prolaznika kroz mesto koji nije bio nemačke narodnosti, dovela ga u opštinu i tukla, a zatim ucenjivala iznosom od 1.000 do 2.000 kuna. Pred kraj 1942. i tokom 1943. više se nisu zadovoljavali ovim, nego su često i ubijali uhapšene prolaznike. Ubijali su i meštane.

Srpsko stanovništvo u mestu svaki čas se ponovo uveravalo kako domaći Nemci pri povratku sa "izleta" u okolna sela dovlače opljačkane stvari, stoku, živinu, slaninu, odela i druge stvari, i kako se posle toga opijaju otetim vinom i rakijom. Nema nijednog sela u okolini Bečmena u koje Filip Bauer i bečmenske Švabe nisu upali i pored ubistva odveli ljude u "Sajmište".

Iz samog Bečmena, u kome je bilo svega 450 Srba, oterali su 8. maja 1942. u Rumu 35 lica sa ciljem da pođu na prisilni rad u Nemačku. Jednu Mađaricu, koja je kritikovala njihov postupak prema Srbima, folksdojčer "gestapovac" je zaklao, ali i njenu kćerku i dvoje unučadi. Bečmenski folksdojčeri bili su prave zveri, ubijali su ljude pucajući im u otvorena usta, cepajući im glavu sekirom ili koljući.

Prema podacima, koji nisu konačni, u Sremu je za vreme okupacije pobijeno ili umrlo po logorima 21.490 ljudi, žena i dece, a 6.410 je poginulo učestvujući u narodnooslobodilačkoj borbi.

Svesni svoje krivice, sremski Nemci su, uočivši propast nacionalsocijalističke Nemačke, masovno napustili Srem. Od oko 58.000, koliko ih je bilo uoči okupacije, nije ostalo ni punih 4.500. Svi ostali su otišli, i to ili pre ili sa nemačkom vojskom.

Sutra: Krvavi sjaj crnih košulja