Lovci na mafijaše i krijumčare droge

PORED Ministarstva odbrane, popriličan broj Srba radio je i u Ministarstvu pravde SAD i saveznoj policiji poznatijoj kao Federalni istražni biro. Prvi naš čovek koji je stekao veliku slavu i postao poznat širom Amerike bio je Mat Lič. On se proslavio kao lovac na američkog mafijaša Džona Dilindžera i tako ušao u istoriju.

Rođen je kao Matija Ličanin u Vrginmostu 1894. godine. Doselio se 1907. kod roditelja u Ameriku. Radio je u čeličani u Geri. Mobilisan u Velikom ratu (1915), postao je narednik 151. pešadijske brigade. Kada je (1925) pristupio uticajnoj Američkoj legiji, guverner Pol Meknata ga je postavio na mesto glavnog oficira za sprovođenje zakona u državi Indijani.

Matija Ličanin je bio kapetan državne policije i načelnik Odeljenja za poroke. Posle epizode s mafijašem Džonom Dilindžerom, napustio je policiju i postao trgovac. Iz Drugog svetskog rata izašao je s činom majora. Demobilisan je 1954. godine i nastavlja da radi u Komisija za alkohol države Indijane. Poginuo je u saobraćajnoj nesreći 1955. godine. Sahrana Meta Liča bila je jedna od najvećih u Geri.

MEĐU Srbima u američkoj policiji, bio je poznat i major Đorđe Mandić, portparol FBI, koji je imao običaj da u srpski restoran "Zlatni Beograd" dovodi šefove američke federalne policije. Oni su se u ovoj kafani toliko odmaćili da su je smatrali svojom menzom.

Sima Sem Papić se u FBI afirmisao kao "čovek koji zna previše". Rođen je 1914. godine u Čikagu, gde je odrastao i školovao se. Zaposlio se u FBI početkom 1941. godine. Rat će provesti kao oficir u Južnoj Americi.

Šezdesetih godina Papić je istraživao veze Fidela Kastra i Kube sa američkim mafijašem Semom Đankanom i gotovo sve slučajeve atentata na predsednika Kube. Posle ubistva predsednika Džona Kenedija (1963), kao agent CIA istraživao je veze atentatora Lija Harvija Osvalda sa Sovjetima i KGB. Otkrio je veze američkih komunista sa ljudima iz FBI i njihove spletke oko atentata na Kenedija. O njemu je Dik Rasel napisao knjigu "Čovek koji zna previše". Penzionisan je 1970. Bio je direktor Saveta za organizovani kriminal u Stejt departmentu (1973), savetnik Džordža Buša za spoljne poslove i savetnik Pentagona za KGB. Preminuo je u Albukerkiju 2004. godine.

REKORDER među inspektorima FBI je pukovnik Predrag Pit Dedić, koji je u SAD, Evropi i na Bliskom istoku uhapsio više od 600 narko-dilera. Bio je angažovan i u tajnoj operaciji "Podmornica", krajem osamdesetih godina prošlog veka, kada su Kolumbijci prvi put pokušali da drogu iz Južne Amerike ispod mora prokrijumčare u SAD.

Dedić je rođen u porodici kraljevskog oficira 1941. godine u Pančevu. Sa bratom Nenadom i majkom Stanislavom emigrirao je u SAD, jer je otac Velimir Dedić, bivši kapetan u Jugoslovenskoj kraljevskoj vojsci, posle zarobljeništva u Austriji, 1950. emigrirao u čikaško predgrađe Samit. Posle srednje škole, završio je Fakultet za kriminalistiku na Univerzitetu države Mičigen, a od 1966. do 1972. godine je, kao rezervista, bio u američkoj armiji. Potom se zaposlio u Ministarstvu pravde SAD, odnosno u Federalnom istražnom birou u Čikagu.

- Dobio sam status specijalnog agenta u saveznoj policiji. U julu 1965. počeo sam u Birou za alkohol, duvan i oružje, radeći skoro ekskluzivno na slučajevima organizovanog kriminala u Čikagu i San Francisku i bio blisko povezan sa američkim Ministarstvom za pravosuđe - ispričao je Pit Dedić.

NjEGOV prvi zadatak u FBI bio je da prevodi tajne snimke s prisluškivanja srpskih emigranata, a potom i da isleđuje Stoiljka Kajevića, Nikolu Kavaju, Boška Radonjića i druge članove SOPO.

- Pored mene, u FBI su radila još dvojica naših ljudi, jedan u departmanu na Aljasci, a drugi u državi Ilinois. Kao školovan inspektor tajne policije, ja sam vrlo brzo prebačen u odeljenje FBI za organizovani kriminal. Tako sam početkom sedamdesetih godina vodio bitku sa uličnim bandama "Pakleni anđeli", "Crni krstaši" i "Krvavi panteri". Uspeo sam da razbijem ove bande i uvedem mir na ulicama Čikaga. FBI je to umeo da nagradi i ja sam dobio premeštaj u San Francisko, u Odeljenje za antiterorizam. Bilo je to vreme kada se sa zapadne strane više ulazilo u SAD nego sa istočne, jer su Kinezi, Japanci i Vijetnamci masovno nadirali u Kaliforniju - ostala je zabeležena ispovest Pita Dedića.

Dedić kaže da je zbog uspeha u radu unapređen u narednika, jer je sprečio nekoliko pokušaja Kineza da prokrijumčare oružje iz Kine u Ameriku. Kao i svaki agent, i Petar Dedić dosta škrto govori o svojoj karijeri visokog oficira Ministarstva pravde SAD, čiji prsten nosi na desnoj ruci. U okviru tog ministarstva u Americi nalaze se Federalni istražni biro - FBI, Departman za suzbijanje krijumčarenja narkotika - DEA, i Maršalska služba. Dedić je radio u FBI i DEA punih 27 godina, pre nego što je zvanično penzionisan. To, međutim, nije značilo da je prestao da radi kao detektiv visokog ranga.

POSLE nekoliko premeštaja po Americi, početkom osamdesetih godina prebačen je u centralu DEA u Vašingtonu. U to vreme italijanska, turska i albanska mafija su tajno trgovale heroinom u ogromnim količinama. DEA je morala da reaguje i to zaustavi. Bilo je to vreme kada su otkriće i zaplena kilograma kokaina izazivali podsmeh, jer "koka" nije smatrana opasnom po Ameriku i bila je vrlo retka krijumčarska roba.

Radeći u Čikagu i Vašingtonu kao jedan od rukovodilaca operativne grupe DEA, pukovnik Dedić je imao direktan susret s pripadnicima albanske mafije. Kako tvrdi, krijumčarenjem droge u albanskoj koloniji u Čikagu i državi Ilinois bavi se njihova politička organizacija "Bali kombart". U zatvorima SAD bilo je tridesetoro Albanaca okrivljenih za krijumčarenje droge po Americi.

- Radio sam u operaciji "Madrid" u Skoplju i na Kosmetu početkom osamdesetih, kada je Daut Kadriovski pokušao da, uz pomoć albanskih političara, instalira fabriku heroina u Prištini. Drugi jak albanski klan je gang braće Dževdžeta i Mustafe Lika - nastavlja Petar Dedić.

Federalni agenti FBI i DEA, zajedno s Petrom Dedićem, tri godine su radili na razotkrivanju klana Lika u Njujorku. Za to vreme, ovi Šiptari su uvezli i prodali pedeset kilograma heroina vrednog 125 miliona dolara. Ta droga je prodavana u američkim državama Njujork, Kalifornija, Teksas i Ilinois. Federalni sud je 1984. godine osudio Dževdžeta Liku na doživotnu robiju zbog reketiranja i ilegalne trgovine drogom.

Dedić govori srpski, engleski, nemački, iranski i italijanski jezik. Član je mnogobrojnih profesionalnih policijskih organizacija i internacionalnih udruženja, a u svojoj dugogodišnjoj karijeri fizički je obezbeđivao i predsednike Regana i Buša, zatim članove Kongresa i poslenike američkih ambasada. Penzionisan je 1992. godine. Za dugogodišnji rad dobio je mnogobrojna priznanja. Oženjen je i ima dva sina.

NAJBOLjA ŽENA AMERIKE

Ruža Ganter je humanitarac iz Pitsburga. Doktorirala je 1976. kliničku psihologiju na Univerzitetu Oburn. Kao specijalistu za kliničku psihologiju, Ministarstvo odbrane Sjedinjenih Američkih Država angažovalo ju je u ratu u Vijetnamu. U ratnim podrujučima Južnog Vijetnama provešće četiri godine, od 1966. do 1970. Po povratku, postala je direktor američkog Crvenog krsta. Zbog njenih humanitarnih aktvnosti ponela je prestižnu titulu "najbolja žena u civilnoj službi Amerike i sveta".