Iseljavanje dolazi na dnevni red

PRVI put od Drugog svetskog rata u Srbiji, godinama godina od posle prvih separatističkih demonstracija Albanaca na Kosovu, Srbi su se odvažili da pokrenu neka važna pitanja, ohrabreni podrškom koju su imali među narodom u Srbiji i Crnoj Gori. Javno se progovorilo o problemima koji su do tada bili tabu tema. Konačno se čula reč o intenzivnom iseljavanju Srba, namerno podmetnutim požarima na imanjima, krađi i trovanju stoke, seči voćnjaka, pustošenju šuma, silovanjima, prebijanjima i ubistvima srpskog življa.

Takođe je pokrenuto i pitanje poništenja dekreta Vlade Srbije iz 1946. godine o zabrani 250.000 povratka Srba i Crnogoraca, koji su pobegli ili proterani sa Kosmeta 1941. godine, kada su nemački nacisti i italijanski fašisti formirali "veliku Albaniju". Tada je Vlada Jugoslavije, u dogovoru sa Vladom Srbije, donela uredbu o zabrani povratka proteranih u čije kuće i imanja će se dve godine kasnije, sličnom odlukom koju je sprovodio i pratio Savezni MUP, naseliti isto toliko navodnih begunaca iz Albanije, koji su tražili spas od represija Envera Hodže, u Jugoslaviji, odnosno u Srbiji, na Kosovu i Metohiji.

U GOTOVO svim razgovorima, tih godina, predstavnici albanskih komunisti sa Kosova bili su zahvalni bratskom narodu Srbije, koji je pružio gostoprimstvo Albancima iz Albanije. Tvrdili su da oni to nikada neće zaboraviti. Naravno, i nisu zaboravili! U znak te zahvalnosti će oteti petnaest odsto teritorije Srbije i proglasiti "nezavisnu državu Kosovo".

Događaji na Kosovu bili su na dnevnom redu kako saveznih, tako i republičkih organa, ali je iz Slovenije i Hrvatske bilo sve više glasova, pre svega onih iz intelektualnih krugova, o opravdanosti demonstracija Albanaca, i njihovom zahtevu da Kosovo postane republika.

TADAŠNjE rukovodstvo sa Kosova sve češće je odlazilo na razgovore u Beograd sa srpskim rukovodstvom. Tražen je izlaz iz teške situacije. Istovremeno Srbi i Crnogorci sa Kosova i Metohije protestuju u Beogradu, tražeći da se preduzmu oštrije mere prema albanskim nacionalistima i separatistima. Prvi put u prestonici se razgovara sa njima, prvi put im se u protestima pridružila i celokupna javnost Srbije, prvi put se o njihovom stvarnom položaju moglo pročitati i u štampi.

U razgovorima srpskih i albanskih rukovodilaca, prvi put je dogovoreno da se pokrene pitanje sprečavanja iseljavanja, da se utvrde dimenzije i posledice iseljavanja i da se prema odgovornim pojedincima krivim za napade na Srbe preduzmu odgovarajuće zakonske mere. Sačinjen je i obiman izveštaj, nabrojane su posledice delovanja albanskog nacionalizma i separatizma. Ponovo je apostrofirana poznata matrica o velikoj opasnosti od srpskog nacionalizma i nacionalista koji deluju u redovima Srba.

U DOGOVORIMA između Prištine i Beograda skrenuta je pažnja da se ipak ne preduzimaju ubrzani koraci, kako to ne bi iritiralo Albance i pospešilo novo nezadovoljstvo i demonstracije. Ipak, neki drastični slučajevi su morali biti obelodanjeni, kao što je bio slučaj porodice Šarić, kada je naočigled cele porodice ubijen Miodrag Šarić. Tada je uhapšen zločinac Ferat Muja, iz sela Meće, u opštini Đakovica, koji je osuđen na smrt i pogubljen.

Tek posle Osme sednice SK Srbije, i dolaskom na vlast Slobodana Miloševića, na Kosovu i Metohiji, ali i u Srbiji, pa i u Jugoslaviji sve se promenilo. Milošević je dva puta posetio Kosovo. U Kosovu Polju, u noći između 24. i 25. aprila 1986, strpljivo i sa velikom pažnjom slušao je cele noći o sudbinama i patnjama Srba i Crnogoraca. Pre njega niko to nije učinio. Nijedan beogradski kabinet nije imao strpljenja da čuje istinu o Kosovu.

POSLE te noći u Kosovu Polju ništa više nije bilo kao pre. Formulisano je na licu mesta dvadesetak tačaka, čija je realizacija započela odmah, a sve sa ciljem da se spreči iseljavanje i obuzdaju pritisci od strane albanskih nacionalista i separatista.

Izneseni podaci o razmerama iseljavanja sa Kosova i Metohije. Već tada, blizu 1.100 naselja i sela, ostala su bez ijednog srpskog žitelja. Iz ove pokrajine, od stupanja na snagu ustava iz 1974. godine, pod pritiskom albanskih nacionalista i separatista, iselilo se blizu 136.000 Srba i Crnogoraca.

Te godine rukovodstvo Saveza komunista na Kosovu i Metohiji na sednicama Skupštinske komisije, koju je formirao SKS u dogovoru sa SKJ, a podržali su je i članovi predsedništava svih republika i Pokrajine Vojvodine, iz sve snage se suprotstavljalo nameri većine članova komisije, da se posle gotovo četiri decenije objave podaci o iseljavanju sa Kosova, i da se konačno kaže istina o razlozima trajnog napuštanja pokrajine.

IZVEŠTAJ ove komisije je najpre rađen kao "državna tajna", a kasnije, kada je već bio gotov i skinuta je oznaka tajnosti, članovi Komisije sa Kosova su insistirali da se ovaj materijal preimenuje samo "za internu upotrebu".

Prvi put posle više od pet decenija, 1989. godine, 28 juna, Slobodan Milošević dolazi na Kosovo Polje, gde je na Gazimestanu, u srcu Kosova i Metohije, govorio povodom proslave 600 godina od Kosovske bitke. Prvi i poslednji put na ovom istorijskom mestu okupili su se svi najviši predstavnici jugoslovenske federacije, koja će se za neku godinu potpuno raspasti u tragičnom krvavom građanskom ratu.

Pred blizu dva miliona građana koji su došli iz svih krajeva Jugoslavije, izgovara rečenicu o odbrani Jugoslavije "ako treba da se brani, braniće se i ratom". To će izazvati buru negodovanja i nezadovoljstva, ali i definitivno učvrstiti odluku pojedinih republika o konačnom otcepljenju od Jugoslavije.

TA REČENICA, bila je, prema nekim analitičarima, navodno povod krvavog rata u Jugoslaviji. Ta rečenica, koja je u stvari značila pokušaj da se sačuva Jugoslavija, bila je i predmet optužnice tužilaštva Haškog tribunala, kojom je on optužen za izazivanje rata i raspada Jugoslavije, iako je poznato da su inspiratori i organizatori ratova na prostoru nekadašnje Jugoslavije bili van Srbije...

U Sloveniji, rat je izbio odlukom slovenačkog rukovodstva da se zauzmu granični prelazi, na kojima je skinuta jugoslovenska zastava i i postavljena slovenačka. Posle kratkotrajnog sukoba Slovenija je proglasila nezavisnost, i priznata je od zemalja EU kao nezavisna država. Priznala ju je i Amerika, kao i sve zemlje sveta. Rat u Hrvatskoj započeo je kada su hrvatski tvorci nezavisnosti podržani od velikih sila, a pre svega Nemačke, doturali oružje ovoj republici. U Bosni i Hercegovini, sukob, koji se pretvorio u krvavi građanski rat, počeo je ubistvom srpskog svata u Sarajevu...