Zajednički geni velikih vojskovođa

GENETSKO poreklo znamenitih Srba još jedno je polje interesovanja naših sunarodnika. U okviru istraživanja "Srpskog DNK projekta" samoinicijativno su se testirali neki savremeni, poznati srpski naučnici, umetnici, sportisti i političari, dok se do rezultata za neke starije, koji više nisu među nama, došlo analizom Y-DNK hromozoma njihovih potomaka ili bliskih srodnika.

Tako se saznalo i kojoj haplogrupi pripada Nikola Tesla, jedan od najvećih srpskih i svetskih naučnika i pronalazača. U okviru "Srpskog DNK projekta", testiran je jedan Tesla iz ličkog sela Raduč, u porodičnom stablu vrlo blizak Nikoli Tesli. Naime, njegov predak je bio brat Teslinog dede koji se, takođe, zvao Nikola. Zahvaljujući analizi Y-DNK hromozoma, ustanovljeno je da Tesle pripadaju haplogrupi R1a, drugoj najčešćoj kod Srba. Ova haplogrupa je, kako su pokazala dosadašnja istraživanja, svojstvena istočnoslovenskim narodima. U Lici su im, inače, bliske i još neke značajne srpske porodice - Žakula, Plećaš i Kalanj.

GENETSKIM testiranjem je rasvetljeno i poreklo Novaka Đokovića, najboljeg srpskog sportiste. Po rečima Jovice Krtinića, predsednik Društva srpskih rodoslovaca "Poreklo", testiran je njegov blizak rođak iz sela Jasenovo Polje kod Nikšića. Utvrđeno je da on pripada haplogrupi I2a, najčešćoj kod Srba - pripada joj oko 35 odsto svih dosad testiranih Srba. Analiza je takođe pokazala da se Novakova genetika u potpunosti uklapa sa ostalim testiranim pripadnicima plemena Ozrinići. Jasenovo Polje, pod planinom Vojnik kod Nikšića, uglavnom je naseljeno porodicama Todorović i Đoković. Oni su, po predanjima, bili i prvi stanovnici ovog sela između Nikšića i Plužina, a doselili su se iz Čeva kod Cetinja pre oko 200 godina.

Vojvoda Živojin Mišić, čuveni srpski vojskovođa iz Prvog svetskog rata, kako se otkrilo DNK analizama, pripada haplogrupi I2-PH908. To je, potvrđeno je, "genetika" plemena Lutovaca, čiji je potomak bio i vojvoda Mišić. Kako na portalu "Poreklo" navodi Siniša Jerković, jedan od pokretača "Srpskog DNK projekta", zanimljivo je da je analizom Y-DNK hromozoma Mišića iz Struganika, potvrđeno i predanje o njihovom zajedničkom poreklu sa Božovićima iz Ibarskog Kolašina i Pipera kao i Kaljevićima iz Drobnjaka.

SERDAR Janko Vukotić, još jedan znameniti vojskovođa, pripadao je haplogrupi I2-PH908. Rođen je u Čevu kod Cetinja, a bio je 8. ozrinićki serdar, divizijar Crnogorske vojske, načelnik štaba Vrhovne komande Kraljevine Crne Gore, general-ađutant kralja Nikole, a potom član Vojnog saveta i ađutant kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića u vojsci Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.

Kao da je rezervisana za vojnike, haplogrupa I2-PH908 je bila i u genima narodnog heroja Peka Dapčevića, general-pukovnika JNA. Rođen u Ljubotinju kod Cetinja, bio je učesnik Španskog građanskog rata, borac NOB, a septembra 1944. godine komandovao je Prvom armijskom grupom, koja je oslobodila zapadnu Srbiju, Šumadiju i Beograd.

ZA RAZLIKU od ove trojice vojskovođa, znameniti vojvoda Petar Bojović pripadao je haplogrupi E-V13. Kako piše Jerković, to potvrđuje da je poreklom iz plemena Vasojevića čiji su pripadnici nosioci ove haplogrupe. Iako se vojvoda rodio u Miševićima kod Nove Varoši, u istoriji se zna da se njegov otac Perut, u ovo selo na Zlataru, doselio kao dečak sa roditeljima iz okoline Andrijevice. Iz plemena Vasojevića, a samim tim su i nosioci haplogrupe E-V13, potiču Vuk Karadžić kao i Slobodan Milošević i Radovan Karadžić.

Analize "Srpskog DNK projekta" su pokazale da haplogrupu E ima 19 odsto dosad testiranih Srba. Ova haplogrupa je, danas, jedna od široko rasprostranjenih u svetu. Može se, kako objašnjava Jerković, posmatrati kao još jedna haplogrupa nastala u Africi, ali sa svojim podgrupama koje su rano ušle u Evropu usko je povezana i sa genetskom istorijom Evrope. Kada je reč o haplogrupi E-V13, ona je pronađena na uzorku starih kostiju sa neolitskog nalazišta u Kataloniji starog 7.000 godina. Uzorkovane kosti su pokazale veliku genetsku bliskost sa današnjom E-V13 populacijom na Balkanu. To i ne čudi jer nalazište pripada neolitskoj kulturi za koju se pouzdano zna da je upravo sa Balkana migrirala prema zapadnom Mediteranu.

VELIKI srpski pesnik Milutin Bojić, autor čuvene "Plave grobnice", pripadao je haplogrupi R1a. Ovaj rezultat stručnjaci "Srpskog DNK projekta" dobili su testiranjem Bojićevog sinovca. No, kako kaže Jovica Krtinić, sve je iznenadilo kad su ustanovili da se Milutinovi Bojići najbliže "poklapaju" sa Tešićima iz Mionice.

Iz porodice Tešić potiče i drugi veliki srpski pesnik i diplomata, akademik Milan Rakić, autor pesama "Na Gazimestanu", "Simonida", "Jefimija", "Dolap"... Sam Milan Rakić bio je potomak kneza Rake Tešića, učesnika Prvog i Drugog srpskog ustanka, koministra (popečitelja) prosvete od 1822. godine, obor-kneza Valjevske nahije i kneza Kolubarske knežine Valjevske nahije.

Osim što imaju vrlo blisku genetiku, Bojići i Tešići odnosno Rakići slave istu slavu - Svetog Jovana Krstitelja, što je još jedna potvrda srodstva. U porodici Bojić, međutim, nije bilo poznato da su na bilo koji način povezani sa Tešićima odnosno Rakićima, a test urađen u okviru "Srpskog DNK projekta" ukazuje da ta bliskost nije davnog datuma. Štaviše, pokazuje da je zajednički muški predak Milutina Bojića i Milana Rakića, najverovatnije živeo pre oko 300 godina.

KADA je reč o poznatim strancima čije se haplogrupe pouzdano znaju, DNK analizama utvrđeno je, na primer, da je u I1 haplogrupi slavni suski pisac Lav Nikolajevič Tolstoj. Haplogrupi I2 su pripadali Dejvi Kroket, američki heroj i kongresmen, i Oliver Vinčester, američki biznismen i političar, proizvođač čuvene puške "vinčesterke".

Najslavniji fizičar Albert Ajnštajn imao je haplogrupu E1b1b1 M215, a identičnoj je pripadao i Adolf Hitler! Ovo istraživanje je, svojevremeno, izazvalo veliku pažnju javnosti, jer se naučno dokazalo da je nacistički vođa, po očevoj liniji bio vrlo blizak evropskoj jevrejskoj populaciji budući da je ova haplogrupa veoma prisutna među Jevrejima i Arapima, naročito u Palestini i Libanu.

Napoleon Bonaparta je pripadao haplogrupi E-M123, podgrupi M-34, tipičnoj za semitske populacije istočnog Mediterana. Jedan od Napoleonovih predaka nosio je nadimak Mavar iz Saracane. Braća Rajt, pronalazači i kreatori prvog aviona, pripadali su kod nas čestoj haplogrupi E-V13. Nju je "nosio" i američki predsednik Lindon Džonson. Posle analize Y-DNK hromozoma, saznalo se i da slavni fudbaler Zinedin Zidan pripada haplogrupi E1b1b1b1 M81, tipičnoj za Berbere i Tuareze, i za severozapad Afrike.

SUTRA: RAZNOVRSNO GENETSKO NASLEĐE

OD UTORKA NOVI FELjTON: CIA O JUGOSLAVIJI POSLE TITA - Dokument od smrti Josipa Broza do kraja druge Jugoslavije