SRUŠENA PRAVOSLAVNA CRKVA U KONJEVIĆ POLJU: Ovako je Fata Orlović koja je živela tik uz nju govorila za "Novosti" 2019. godine (VIDEO)

PRAVOSLAVNA crkva na privatnom zemljištu bošnjačke porodice Konjević Polja kod Srebrenice u istočnoj Bosni srušena je danas.

Foto: Arhiva Novosti

Bez prethodne najave bagerom je u ranim jutarnjim satima porušena ranije ispražnjena crkva, a nakon toga su kamioni počeli da odvoze materijal uz najavu kako bi sve trebalo da bude završeno do ponedeljka.

Rušenje je usledilo kao rezultat odluke Evropskog suda za ljudska prava koji je u 2019. godine potvrdio da je crkva sagrađena bespravno te je državi BiH naložio njeno uklanjanje. Crkva je stajala napuštena u dvorištu a u njoj se obredi nisu ni održavali.

O ovome je je Fata Orlović, supruga pokojnog Šaćira Orlovića, za "Novosti" govorila u oktobru 2019. godine.

- Ovo je i od Alaha iskušenje, nije samo od Srba, mene je i Alah kuš`o da vidi kakva mi je duša. Zadovoljna sam, hvala ljudima koji su ovu presudu doneli, nek nose crkvu, koji god hoće u svoje dvorište. Ova tri meseca odoh svojoj deci, a oni nek je iznesu, nek im je prosto! Zemlju ne bih prodala, ali da jesam ulicu ne bih smela da pređem od naših muslimana. Gora mi je bila robija od našijeh, nego od Srba... I pare su mi nudili, ali meni pare ne trebaju - rekla je ona tada povodom presude Evropskog suda za ljudska prava, kojom se Bosni i Hercegovini nalaže uklanjanje pravoslavne crkve Usekovanje glave Svetog Jovana Krstitelja iz njenog dvorišta u Konjević Polju.

Foto: Arhiva Novosti

Slučaj se odnosio na crkvu koju je Srpska pravoslavna crkvena opština izgradila na imovini koju su podnosioci prijave, odnosno Fata Orlović, bili napustili tokom poslednjeg rata. U međuvremenu, Bošnjaci su se posle rata vratili na svoja imanja, obnovili kuće, među njima i Fata, a Srbi koji su privremeno bili u Konjević Polju, nisu više imali gde da se vrate u Federaciju BiH. Otišli su dalje, ostavljali ognjišta i bogomolje i gradili nove izpočetka. Otišli su u Bijeljinu, u Srbiju, Kanadu, Australiju. Imovina im je u Federaciji uzurpirana, uništena, ne i obnovljena.

Jovan Nikolić koji je aktivno učestvovao u izgradnji crkve u Konjević Polju kao funkcioner u tadašnjoj bratunačkoj opštinskoj administraciji tada je rekao sledeće:

- Rešenje je kompromis, mislim da crkva, ali ni srpski narod, kao ni Republika Srpska ne bi smeli apriori prihvatiti grubo rušenje verskog objekta, jer bi to bio klasičan vandalski čin.

- Jedina dva moguća scenarija, pričao je Nikolić, jesu ili nagodba sa Fatom ili postepeno preseljenje crkve, što je tehnički izvodljivo. Ali to iziskuje vreme i pronalaženje nove lokacije. Sve ostalo bilo bi poniženje i Crkve i Republike Srpske. To poniženje, zaključuje Nikolić, to rušenje, bi uživo prenosili sarajevski mediji, a u senci bi se smejali i trljali ruke oni kojima je do mira, do Fate i do suživota, najmanje stalo.

Rat u Bosni i Hercegovini je potpisivanjem Dejtonskog mirovnog sporazuma okončan 1995. Ali tada je nastupio drugi veliki egzodus, proterani su Srbi iz Sarajeva, Hadžića, i drugih severozapadnih sarajevskih opština, jer nisu hteli da žive pod čizmom Alijine vojske. U opštinu Bratunac doselilo se, prema procenama lokalnih vlasti, oko 15.000 izbeglih Srba.

Jovan Nikolić, predsednik tadašnjeg Izvršnog odbora Opštine Bratunac, rekao je 2019. godine da se ideja o izgradnji crkve Usekovanja glave Svetog Jovana Krstitelja u Konjević Polju javila još 1994. godine. Potekla je od Srba sa Nišićke visoravni i prognanih Srba sa područja Sarajeva.

- To je bio jedan strašan egzodus srpskog življa pod najezdom muslimanskih hordi - pričao je Nikolić.

- Bežeći, oni su za sobom ostavljali kuće, vekovna ognjišta, ostavljali su i svoje svetinje, svoje crkve, koje su u Federaciji uništavane. Oko 200 porodica pronašlo je dom i boravište u Konjević Polju u Republici Srpskoj. Nekako su se snašli, a kasnije javila se i potreba za bogomoljom koja je izgrađena na napuštenom zemljištu pored puta. Crkva je potom 1996. i izgrađena prilozima vernika, a u to vreme kao opština nismo išli sa eksproprijacijom zemljišta niti smo išli u proceduru proglašenja parcele od opšteg interesa nego smo računali, u nekom kasnijem vremenu da će doći do dogovora. To je bila zemlja izvesnog Šaćira Orlovića, koji je kasnije preminuo, a njegova žena Fata je nasledila zemlju. Računali smo i bili na putu da se dogovorimo, ali se onda umešala politika i političari.

Razne kabadahije, rekao je Nikolić, svakodnevno su vršile pritisak na Fatu da ne popušta, da sve radi u inat.

- I tako se na kraju došlo do ove presude suda u Strazburu, presude koja nije smirila strasti niti je ispravila krive Drine - kaže Nikolić.

Fata je, kažu meštani, više puta upadala u crkvu Usekovanja glave Svetog Jovana Krstitelja i pokušavala da spreči nedeljna bogosluženja, pa čak i obeležavanje slave 11. septembra. I sve to uz prisustvo policije čiji su pripadnici takođe neretko bili meta napada. I tokom Božićnih praznika crkva je bivala skrnavljena i obijana.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije