ISTORIJSKI DODATAK - DNEVNOPOLITIČKI ARGUMENTI: Tvrdnje sa stranica revizionističkih knjiga preko noći su prihvatili političari

UZ ISTORIOGRAFIJU kakva se decenijama etablirala kroz polemike, ali i uvođenje novih formi promišljanja i rada na izvorima, danas smo svedoci da postoje i neki drugi trendovi, manje naučni, a više odraz svog vremena.

Nemački car Vilhelm i prestolonaslednik Ferdinand

Rekli bismo, dela sa političkom misijom. Istoričaru sa ovog prostora ne mogu da promaknu dela globalnih izdavača, namenjena široj publici, koja oživljavaju retoriku međuratne (poražene) Evrope.

Nakon "kratkih istorija" Bosne i Kosova, koje su političari delili novinarima i manje upućenim saradnicima, pred stogodišnjicu Prvog svetskog rata, pojavila su se dela koja "otkrivaju" dugo skrivanog krivca za rat - "srpski nacionalizam", "konspiraciju" protiv jednog uređenog i civilizovanog carstva koje je bilo nosilac progresa i stabilnosti na Balkanu. Otkriva se, tako, da je u korenu svega Garašaninovo Načertanije iz 1844, projekat "Velike Srbije", strast i sklonost ka ubistvima vladara (1903, 1914) itd.

Jednom rečju, "otkriven je" ponovo taj najodgovorniji faktor nestabilnosti i "jedini" remetilački faktor na Balkanu, koji ima ugrađenu malignu "mentalnu mapu".

PROFESOR MILORAD EKMEČIĆ je u više navrata upozoravao na mistifikacije koje su bile plod međuratnih rasprava o "ratnoj krivici", a koje su postale baština nacionalnih i nacionalističkih ideologija. Jedan takav primer jeste i olako baratanje interpretacijama Garašaninovog Načertanija.

Projekat izrazito međunarodnog porekla, sa redakcijama državnika koji su imali povod da se saradnja sa Hrvatima prikrije pred Austrijom, počeo je u Nemačkoj i Austriji tridesetih godina da se ocenjuje kao početak "srpskog projekta". Delovanje poverenika Narodne odbrane 1908-1914. izjednačilo se sa nekadašnjim aktivnostima Garašaninovih agenata, koji su kontaktirali, uglavnom, sa istaknutim ličnostima. U drugoj nameri, da bi potkrepili ideju o dugom trajanju jugoslovenstva, srpski i jugoslovenski istoričari su mu takođe pripisali permanentnost na putu ka zajedničkoj državi.

Dokument koji je evidentno ostao zaturen u Garašaninovim papirima i van operativne upotrebe do ponovnog otkrića i objavljivanja 1906, počeo se interpretirati ne samo kao izvor srpskog imperijalizma (hegemonizma) već i etničkog čišćenja u najnovijem vremenu. Posebno su teze austrougarskih nostalgičara bile podloga za pisanje o njemu u vreme NDH. Ovakvo razumevanje nastojaće danas da ožive neki istoričari, u želji da krivicu za rat vide u srpskoj konspiraciji i ruskim težnjama. (...)

U SRPSKOJ JAVNOSTI bilo je tokom 2013. i početkom 2014. godine različitih komentara povodom promovisanja jednog broja knjiga koje su dobile ocenu - "revizionističke", više u političkom, nego stručnom smislu. Usudili bismo se da ustvrdimo da je reagovanje pre proizašlo iz njihove napadne promocije u pojedinim sredinama, nego što su one nekakav izuzetak u stručnoj sredini.

Bilo je i ranije knjiga koje bi zatalasale struku svojim radikalnim hipotezama, ali retko su postajale stvar globalnih medija. Danas svedočimo da o takvim knjigama govore političari, deleći autorima odlikovanja. Argumenti sa stranica knjiga postaju preko noći dnevnopolitički argumenti. U srpskoj sredini javila se bojazan da je posredi neka druga namera, tim pre što se baš u tim knjigama, na jedan stručno sumnjiv način sva složena prošlost uzroka Prvog svetskog rata prevaljuje na Srbiju i njen navodno "maligni nacionalizam".

Njena celokupna istorija XIX i XX veka počela se tumačiti u skladu sa političkim ocenama karaktera ratova na tlu Jugoslavije 1991-1999. godine. Ovo primećuje i nemački istoričar Oliver Janc. On piše da su istorijska istraživanja možda pod uticajem sukoba novih datuma u regiji, "u većoj meri usmerena na Balkan gde je došlo do katastrofe".

Uz Srbiju, izdvaja se i Rusija. "Ruska mobilizacija je zločin koji je pokrenuo rat", jer, eto, to je mogao ostati lokalni sukob Austrougarske i Srbije. Rusija je kriva što tog "pariju" 1914. godine nije pustila niz vodu.

Na jednoj strani se insistira na tome da više nijedan narod posle sto godina ne bi trebalo da bude opterećen osećanjem krivice, svi su jednako patili, svi jednako stradali, a onda se volšebno upire prostom na dve države, dve nacije koje su u ovom trenutku van Evropske unije ili, tačnije, van tzv. Međunarodne zajednice. Da li je to najava "nove političke korektnosti" za novi period Hladnog rata?

Preporučujemo

Društvo

0 0

ISTORIJSKI DODATAK - MAJSTORI ZA MITINGE: Organizatori protesta su demonstracije oblikovali po svojoj želji

28. 06. 2021. u 17:14

Društvo

0 0

ISTORIJSKI DODATAK - SUZAVAC PROGOVORIO NA ŽUTOJ GREDI: Pobuna u najmanjoj jugoslovenskoj republici

27. 06. 2021. u 17:14

Društvo

0 1

ISTORIJSKI DODATAK - AUTONOMAŠI ODLAZE U ISTORIJU: Oktobarska revolucija začinjena jogurtom

26. 06. 2021. u 17:14

Društvo

0 0

ISTORIJSKI DODATAK - MILOŠEVIĆ FASCINIRA CRNOGORCE: Aktivisti srpskog pokreta pažljivo su planirali razvoj događaja

25. 06. 2021. u 17:14

Društvo

0 2

ISTORIJSKI DODATAK - VARLjIVO LETO 1988. GODINE: Novi talas protesta srpskog pokreta sa Kosova i Metohije po Srbiji i Crnoj Gori

23. 06. 2021. u 17:15

Društvo

0 1

ISTORIJSKI DODATAK - ANTIBIROKRATSKA REVOLUCIJA: Narod je progovorio - "Napolje"

22. 06. 2021. u 17:14

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije