NAJNOVIJE ARHEOLOŠKO OTKRIĆE KOD JAGODINE: Pravoslavna svetinja čuvala ostatke iz vremena Turaka i kneza Mihaila (FOTO)
CRKVA rođenja Presvete Bogorodice u Ivkovačkom Prnjavoru kod Jagodine, u narodu poznate kao manastir Ivković, imala je burnu prošlost i često je bila devastirana tokom osmanske okupacije, pokazuju rezultati zaštitnih istraživanja arheologa Zavičajnog muzeja Jagodina, započetih početkom meseca.
O tome najbolje govore tragovi paljevina, bogatstvo pokretnih nalaza, veći broj gvozdenih klinova, ulomaka staklenih boca, slikanog stakla, kao i keramika iz različitih perioda.
Prvi otkopi otkrili su više nivoa podova iz različitih obnova, o čemu precizno svedoče numizmatički nalazi, od turskih akči, preko austrijskog novca, dinara kneza Mihaila i kralja Milana, do kovanog novca kralja Petra Drugog, saznaju „Novosti“ od arheologa Zavičajnog muzeja Smiljane Dodić, koja je sa arheologom Sonjom Perić otvorila široke sonde uz severni zid potkupolnog prostora i južni zid zapadnog traveja crkve.
-Po značaju se ističu fragmenti fresaka koji se pomaljaju sa svakim otkopanim slojem i koji, prema sastavu malterne podloge i stepenu njene kalcifikacije, a naročito po izgledu bojenog sloja, pripadaju srednjem veku. Pronašli smo veće ulomke u šutu u dubini poda između drvenih greda koje pripadaju ili palom zidu kanatne gradnje ili starijoj podnoj supstrukciji o čemu će sud biti donet u narednim fazama istraživanja – navodi Dodić.
Dr Branislav Cvetković, jedan od stručnih kosultanata Zavičajnog muzeja, dodaje da su značajni i nalazi fresaka u posebnim jamama, „što je u srednjem veku dobro poznat način pohranjivanja s pijetetom ostataka obrušenog starijeg sakralnog objekta. Najkrupniji nalaz je poprečni zid otkopan u središnjem delu naosa, čija masivnost i pravac pružanja ukazuju na arhitekturu o čijoj će starini i funkciji naredni dani bez sumnje doneti pouzdane podatke“.
Crkva je više puta paljena i obnavljana, prezidana je kamenom i omalterisana krečnim malterom. Skromnih je dimenzija, približno 12 h 6 m, sa pripratom, naosom i oltarskom apsidom. Zatečeni pod crkve nije bio prvobitan. Prema dokumentaciji Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Kragujevcu, daščani pod zamenjen je kamenim, a odgovore o brojnim intervencijama brižnih parohijana i sveštenstva trebalo bi da daju prva zaštitna arheološka istraživanja unutar ove bogomolje.
ZADUŽBINA KNEZA LAZARA
Ova bogomolja, podignuta na starom kultnom mestu, smeštena je u klisuri Županjevačke reke, na samom izlasku iz Ivkovačkog Prnjavora, više seoskog groblja. Ona je parohijska crkva za Ivkovački Prnjavor, Dragoševac, Topolu i Medojevac, sela sa teritorije grada Jagodine, ali i za sela u rekovačkoj opštini, Beočić i Loćiku. U narodu je poznata kao Manastir Ivković, iako je još 1826. godine, kada je posetio Joakim Vujić, bila parohijska crkva, a ne manastir. Prema predanju podigao ju je knez Lazar i darovao svom kovandžiji Ivku, po kome je nekadašnji manastir i dobio ime. Godine 1768. Ivković je obnovljen i postao metoh Kalenića.
-Na više mesta pronađeni su grobovi. Kod nekih ima dislociranih skeleta, što je možda posledica toga da je hram podignut na starijoj nekropoli, o čemu će se više znati kad radovi budu odmakli. Pitanje odnosa postojećeg objekta prema starijem prvobitnom hramu postajalo je iz sata u sat sve značajnije, jer je ivkovački hram osoben po tome što se sa spoljne strane uz severni zid crkve nalazi časna trpeza, koja je možda deo starijeg hrama, dok u oltaru sadašnje crkve na mestu časne trpeze stoji nadgrobni usadnik koji po svoj prilici datira iz sredine 18. veka – zaključuje Dodić.
SARADNjA POTEKLA OD PAROHA
Zaštitna istraživanja u manastiru Ivković Zavičajni muzej Jagodina započeo je na poziv jereja Miloša Todorovića, paroha SPC opštine loćičke pri hramu Rođenja Presvete Bogorodice u Ivkovačkom Prnjavoru, koji je želeo da pokrene radove na sanaciji vlage i zameni postojećeg poda.
S obzirom na to da je crkva Rođenja Presvete Bogorodice u Ivkovačkom Prnjavoru utvrđena za spomenik kulture odlukom Vlade Republike Srbije iz 2005. godine, pre bilo kakvih intervencija bilo je nužno obaviti arheološka istraživanja.
Preporučujemo
ISTRAŽUJU SREDNjOVEKOVNI GRAD ŽDRELO: Počeli arheološki radovi na lokalitetu Mitropolija
25. 10. 2022. u 11:38
STIGAO ŽESTOK ODGOVOR TRAMPU OD PREDSEDNIKA: To je naše i tako će ostati!
PREDSEDNIK Paname Hose Mulino poručio je da Panamski kanal pripada njegovoj državi i da oko toga neće biti pregovora.
23. 12. 2024. u 08:54
PRVI SNIMCI UKRAJINSKOG NAPADA NA RILSK: Najmanje šest mrtvih i desetine povređenih, gore automobili (VIDEO)
ŠEST osoba, među kojima i jedno dete, ubijeno je u Rilsku, u oblasti Kursk, kao rezultat raketnog udara ukrajinskih oružanih snaga, saopštio je vršilac dužnosti guvernera Kurske oblasti Aleksandar Hinštajn.
20. 12. 2024. u 17:07
"SRCE MOJE, DUŠO MOJA" Dajana grca u suzama zbog Žike, a on je grli: "Setila sam se naše svadbe" (VIDEO)
"ZASLUŽIO si da te zagrlim i poljubim..."
23. 12. 2024. u 10:06
Komentari (0)