VIŠE RAZVODA NEGO VENČANJA: Srbija po stopi brakova, ali i rastava, bolja u odnosu na EU

NAČELNICA Ode­ljenja za demografi­ju Republičkog zavo­da za statistiku Gordana Bjelobrk rekla je da je to­kom 2022. godine u Srbiji sklopljen 32.821 brak, što je za 2.987 brakova manje nego 2011. godine.

Najviše rastavljenih u Vojvodini, najmanje u Šumadiji i Zapadnoj Srbiji, Foto Shutterstock

Sa druge strane, beleži se porast broja razvoda, pa je tako 2022. godine bilo 9.813 razvoda, odnosno za 1.562 više nego 2011. godine kada je razveden 8.251 brak.

Prema podacima, pro­sečna starost pri zaklju­čenju braka za mladoženje iznosila je 34,1 godinu, a za neveste 31,1, a najveću prosečnu starost prili­kom sklapanja braka ima­ju parovi u beogradskom regionu, dok u Šumadiji i Zapadnoj Srbiji imaju najmanju.

Bjelobrkova je rekla i da se prema broju sklo­pljenih brakova u odnosu na broj stanovnika najbo­lje "rangirao" beogradski region, Šumadija i Za­padna Srbija sa 5,1 odsto, dok je najniža stopa zabe­ležena u južnoj i istočnoj Srbiji sa 4,5 odsto.

Najveći broj razvede­nih brakova trajao je do četiri godine, dok je sva­ki peti brak trajao od pet do devet godina.

Treći na lestvici ra­zvedenih brakova su bra­kovi koji su trajali 25 ili više godina.

Svaki drugi razvedeni brak je sa decom, 52,5 odsto, a najvi­še njih, negde oko 27 odsto je u bračnoj zajedinici imalo jedno dete, navela je ona i dodala da podaci pokazuje da je najmanja sto­pa razvoda zabeležena kod brakova koji traju između 20 i 24 godine.

Bjelobrkova je navela da kada posmatramo stope razvoda brakova po regi­onima, najnižu stopu be­leže Šumadija i Zapadna Srbija, sa nešto više od jedan odsto, dok ih je naj­više u Vojvodini sa skoro dva odsto.

- Zatim sledi Beograd sa jedan i po odsto i Južna i Istočna Srbija sa 1,2 od­sto - rekla je ona.

Svega 13 odsto građana odlučuje se da posle pr­vog braka ponovo stupi u bračnu zajednicu, rekla je Bjelobrkova i precizi­rala da se na ovaj korak odlučuju pre muškarci, nego žene.

- Kada je reč o muškar­cima, u 2022. godini je 3.697 njih ušlo u drugi brak, a 481 u treći.

Sa druge strane, po drugi put je bračne zavete da­lo 3.680, dok se po treći put udalo 386 žena - re­kla je ona.

Bjelobrkova je nave­la i da prema podacima iz 2022. godine 277.140 osoba živi u vanbračnim zajednicama, a 76.238 se odlučilo za potomstvo u vanbračnoj zajednici.

Docent na odeljenju za sociologiju na Filozof­skom fakultetu u Beo­gradu Milica Vesković Anđelković ocenila je za Tanjug da ovakvi podaci ne iznenađuju, budući da su alternativne forme partnerstva u odnosu na brak opšteprihvaćene.

- Brak i porodica kao institucija se može shvatiti kao osnovna je­dinica društva, ali s druge strane, sama poro­dica i partnerski odnos više nisu stvar države, nisu stvar institucija, već lični izbor i stvar lične individualnosti - rekla je Milica Vesko­vić Anđelković.

Ona smatra i da će se može očekivati da će procenat onih koji stu­paju u brak u budućnosti biti još manji jer postoje alternativne forme part­nerstva u odnosu na brak i da su one jedan od uzroka smanjenja broja brakova.

Milica Vesković An­đelković je pojasnila i da je u periodu pandemije vi­rusa korona broj venčanja pao, a zatim 2021. godine porastao, ali da taj trend nije nastavljen tokom 2022. godine.

- Mnogi parovi su 2019. i 2020. godine već imali zakazana venčanja, koja su otkazali kada su zabranje­na okupljanja i svečanosti u restoranima. To je bilo odloženo za neka druga bolja vremena, tako da su svi, kako su ukinute ko­rona mere, požurili da ponovo zakažu venčanja i rezervišu restorane. Ali posle izvesnog vremena kada su se te namere ostvarile, vraćamo se starim trendovima koji su pot­puno očekivani - rekla je Milica Vesković Anđel­ković.

Srbija stoji bolje po pitanju stope sklopljenih brakova, ali i razvoda, u odnosu na zemlje Evrop­ske unije, dok su u pore­đenju sa zemljama regiona procenti na gotovo istom nivou.

Bjelobrkova ističe da u Srbiji stopa zaklju­čenih brakova na 1.000 stanovnika iznosi oko 4,8 odsto, dok je ta sto­pa u Crnog Gori nešto viša - 5,2 odsto, a u Hr­vatskoj nešto manja - 4,6 odsto.

- Viša je i od stope u Evropskoj uniji koja iz­nosi 3,9 zaključenih bra­kova na 1.000 stanovnika. Takođe, stopa razvedenih brakova u Srbiji iznosi 1,4 odsto na 1.000 stanov­nika dok u EU iznosi 1,7 odsto na 1.000 stanovnika - rekla je ona.

Sve starije stanovništvo

MILICA Vesković Anđelković je ocenila da je evidentno da sve evrop­ske zemlje koje su prošle kroz demografsku tranziciju i proces početka planiranja porodice doživljavaju isto.

- Mi smo deo tog sveta, prihvatamo iste vrednosti, okrećemo se indivi­dualizmu i individualnim planovima i očekivano je da budemo u istim trendovima i na istom putu kao i naše komšije - ocenila je ona.

Vesković Anđelković, međutim, navodi da ono što zabrinjava više od broja sklopljenih brakova jeste trend manjeg rađanja kao i demografska slika koja ukazuje na sve starije stanovništvo.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije