Društvo

PRAISTORIJA NA ISTOKU SRBIJE: Kad su poslednji lovci mezolita sreli prve neolitske zemljoradnike

Предраг Стојковић
Predrag Stojković

09. 11. 2024. u 23:45

SMEŠTENA u veoma nepristupačnom predelu u blizini Zvonačke banje na jugoistoku Srbije, pećina Pešterija svedok je davnog života ovog kraja, ali onog koji je toliko hiljada godina daleko od nas da spada u praistoriju – tačnije mezolit.

ПРАИСТОРИЈА НА ИСТОКУ СРБИЈЕ: Кад су последњи ловци мезолита срели прве неолитске земљораднике

Foto: B.Subašić/Ilustracija

Posle dve godine istraživanja, koje su obavili arheolozi i studenti arheologije sa Filozofskog fakulteta u Beogradu, objavljeno je veliko otkriće: pronađena je naseobina iz doba mezolita koja datira iz istog perioda kad i Lepenski vir. Značaj otkrića privukao je pažnju i svetske naučne javnosti, nakon što je rad o ovom lokalitetu objavljen u međunarodnom časopisu.

Kako za RT Balkan objašnjava prof. dr Dušan Mihailović sa Odeljenja za arheologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu i jedan od članova tima arheologa, otkriće je značajno zbog toga što mezolitska nalazišta do sada nisu otkrivena van đerdapskog područja.

-Neki arheolozi već su počeli da sumnjaju da je unutrašnjost Balkana uopšte bila naseljena u tom periodu (9000-6200 god. pre n.e.). Sva nalazišta koja su bila otkrivena na Balkanu bila su koncentrisana ili u primorju (u jadransko-jonskoj regiji i u Egeji) ili u Đerdapu, ističe Mihailović.

Druga stvar koja je bitna je to što je nalazište Pešterija datovano u period kada je neolit već počeo da se širi na Balkanu, a njegove tragove iz perioda pre 6300-5900 god. pre n.e. imamo na nizu nalazišta na istoku i jugu Balkana (pa i u Srbiji), napominje naš sagovornik.

-To znači da su područje istočne Srbije u isto vreme naseljavali poslednji lovci i sakupljači i prvi zemljoradnici što već znamo po rezultatima istraživanja Lepenskog vira i drugih nalazišta u Đerdapu. Kao i u Đerdapu i u Ponišavlju imamo dokaze o kontaktima između mezolitskih i neolitskih zajednica, kaže profesor Mihailović.

On objašnjava da su u na ovom lokalitetu pronađeni kremeni i koštani artefakti i životinjske kosti koje svedoče o tome da su stanovnici Pešterije lovili životinje u neposrednoj blizini pećine (jelene, kozoroge itd.).

-Pronađena su i dva zuba virezuba (vrste šarana) od kojih su u Đerdapu pravili priveske koji su prišivani na odeću. To znamo po tome što su nalaženi u grobovima. Činjenica da smo te zube našli van prirodnog areala gde se virezubi javljaju svedoči o tome da je između mezolitskih zajednica u istočnoj Srbiji postojao kontakt, i da su razmenjivali simboličke predmete. S druge strane, o kontaktima sa neolitskim zajednicama u Ponišavlju ili u severozapadnoj Bugarskoj svedoče nalazi kremenih umetaka za srpove pomoću kojih su te zajednice sekle biljke (svakako i žitarice), napominje arheolog.

Pronađeni predmeti, kako ističe naš sagovornik, govore o tome da je između 6500. i 5900. god. pre n.e. Gornje Ponišavlje naseljavalo mezolitsko stanovništvo.

-Te zajednice su verovatno takođe živele u rečnim dolinama a brdsko-planinske predele su posećivali zbog lova na kozoroge i druge životinje. Pešterija predstavlja jednu od tih lovačkih stanica, ističe Mihailović.

On dodaje da se iskopavanja započeta pre dve godine realizuju preko projekta NEEMO koji u okviru programa IDEJE finansira Fond za nauku Republike Srbije, a da tim koji je radio istraživanja broji između pet i sedam članova.

-Na pećinu nas je uputio dr Predrag Pejić, arheolog (sada u penziji) iz Muzeja Ponišavlja u Pirotu. Otkrili smo je prilikom rekognosciranja pećina u istočnoj Srbiji koja smo preduzeli 2011. godine u saradnji sa kolegom Stivenom Kunom sa Univerziteta Arizona u Tusonu. Istraživanja se nastavljaju. Ispod sloja u kome smo našli mezolitske ostatke naišli smo na ostatke iz ranijeg perioda, ističe prof. dr Dušan Mihailović.

(rt.rs)

BONUS VIDEO - RUSIJA LANSIRALA RAKETU: Pogledajte trenutak lansiranja

Preporučujemo

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

Novosti Google News
Tagovi
pogledaj sve

Drugi pišu

Pročitajte više

Komentari (0)

Ostavi komentar

Najnovije iz rubrike

Politika
Tenis
Fudbal
ODRŽIVA ARHITEKTURA: Važnost energetske efikasnosti

ODRŽIVA ARHITEKTURA: Važnost energetske efikasnosti