Panorama

NOBELA DOBIO SA ZAKAŠNJENJEM: Pre 55 godina preminuo čuveni fizičar Maks Born

Dragana Matović

05. 01. 2025. u 06:30

NA današnji dan, pre ravno 55 godina, preminuo je ugledni nemački i britanski teorijski fizičar, nobelovac Maks Born (1882-1970) koji je bio na čelu dve velike revolucije u fizici 20. veka - teorije relativnosti i kvantne mehanike.

НОБЕЛА ДОБИО СА ЗАКАШЊЕЊЕМ: Пре 55 година преминуо чувени физичар Макс Борн

Dok je bio šef Instituta za teorijsku fiziku Univerziteta u Getingenu u Nemačkoj, uz njega su stasavali naučnici Verner Hajzenberg, Volfgang Pauli, Paskul Džordan, J. Robert Openhajmer i Edvard Teler. Ipak, Born je bio među poslednjima koji su kao predvodnici kvantne revolucije dobili Nobelovu nagradu. Doprinosi Borna za stvaranje kvnatne mehanike, koji je bio stidljiv a u vreme dodeljivanja Nobelove nagrade 1932. i 1933, Hajzenbergu, Šredingeru i Polu Diraku i - penzionisan, vrlo brzo su zaboravljeni.

Previd je konačno ispravljen 1954. godine. Maks Born je potekao iz bogate porodice jevrejskog porekla. Njegova majka je umrla kada je Maks imao četiri godine, a njegov otac, lekar i medicinski istraživač, umro je kada je on imao 17 godina. Astmatičar, Maks je bio fizički i emocionalno slab čitavog života. Njegova interesovanja za matematiku i astronomiju su ga na kraju dovela u Getingen, svetski centar za matematička istraživanja, gde je otkrio da njegov talenat leži u primeni sofisticirane matematike na nove probleme u fizici.

Born je bio prvi koji je razvio relativističku teoriju krutog elektrona. Teorija ga je povezala sa Albertom Ajnštajnom, prvo 1909. godine, a zatim ponovo u Berlinu tokom Prvog svetskog rata. Born i njegova supruga Hedvig (Hedi), kojom se oženio 1912. godine, ostali su bliski prijatelji Ajnštajnovih. Njihova prepiska, jedno je od blaga istorije 20. veka.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

PREMINUO HALID BEŠLIĆ: Legendarni pevač umro u 71. godini

Poznati

0 16

PREMINUO HALID BEŠLIĆ: Legendarni pevač umro u 71. godini

LEGENDA narodne muzike, Halid Bešlić, preminuo je u 71 godini, preneli su regionalni mediji.

07. 10. 2025. u 13:44

AJDE ANGELA, ŠTA JE OVO? Stoltenberg tvrdi: NATO bio na korak od raspada, Tramp brutalno odgovorio svima u Alijansi

Svet

0 5

AJDE ANGELA, ŠTA JE OVO? Stoltenberg tvrdi: NATO bio na korak od raspada, Tramp brutalno odgovorio svima u Alijansi

AMERIČKI predsednik Donald Tramp umalo je raspustio NATO 2018, ali su ga evropski saveznici uspeli da ga ubede da će povećati vojnu potrošnju, piše u svojim memoarima bivši generalni sekretar bloka Jens Stoltenberg.

07. 10. 2025. u 06:45