Srbija

PRIKAZ KARANOVCA U 19. VEKU: U kraljevačkom muzeju predstavljena dvotomna knjiga „Popis stanovništva 1863.“

Goran Ćirović

02. 02. 2025. u 11:51

Na teritoriji Karanovca i okoline, danšnjeg Kraljeva, 1863. godine živelo je ukupno 37.875 stanovnika, od kojih 1.500 upravo u čaršiji Karanovac, pokazuju dvogodišnja istraživanja sabrana u dva toma knjige „Popis stanovništva 1963. godine 1-2“ čiji su autori dr Bojana Miljković Katić, viši naučni saradnik Istorijskog instituta u Beogradu i Nemanja Trifunović, kustos kraljevačkg muzeja.

ПРИКАЗ КАРАНОВЦА У 19. ВЕКУ: У краљевачком музеју представљена двотомна књига „Попис становништва 1863.“

Narodni muzej Kraljevo

Kako se moglo čuti na predstavljanju ovog izdanja u Narodnom muzeju u Kraljevu, reč je o priređenim istorijskim izvorima prvog reda – popisu ljudstva, nepokretnosti i prihoda iz 1863. za teritoriju Karanovca, Karanovačkiog sreza i sela van njega, značajnim za demografsku, privrednu i društvenu istoriju Srbije u 19. veku.

Narodni muzej Kraljevo

 

- Za vreme druge vladavine kneza Mihala Obrenovića, 1863. vršila se centralizacija državne uprave i promena poreske politike. Dotadašnje oporezvanje, takozvana glavnica kao glavni porez, menjalo se porezom na imućnost, odnosno na imovinu i prihode. Ministar finansija Kosta Cukić, rođen u Karanovcu, predložio je izmenu zakona o porezu koji je podrazumevao popis stanovništva. Tako je, upravo popis iz 1863. najstarija, kompletno sačuvana evidencija stanovništva u Srbiji sa popisom muškarca, žena, dece i staraca, njihvog imovnog stanja i prihodma od deltnosti kojom su se bavili - kaže istoričar Nemanja Trifunovć, koautor knjige.

G.Šljivić

Nemanja Trifunović

Prema njegovim rečima, tadašnje seoske opštine činili su centralno i sela koja su mu gravitirala. Opština Lađevačka sa Lađevcima, Obrvom i Cvetkama tada je imala čak 1.700 stanovnika, oko 200 više i od čaršije Karanovacaž. U veća sela spadao je i Lazac koji je pripadao Trnavskom srezu, kao i Opština Kruševička sa selima Ribnica, Gotovac, Kovači i Žiča.

- Verujem da je ovo izdanje važan istorijski izvor za istoričare, zaljubljenike u istoriju i istraživače prilika u Srbiji tog vremena – dodaje Trifunović. - Osim toga, svakoko će biti i od velike pomoći onima koji žele da saznaju više o svom porodičnom poreklu.

DEMOGRAFIJA

- Zanmljivo je kada se pogleda popis iz 1863. za oblast Gokčanice, Brezne i sela studeničkog sreza Orlja glava, Milići i Mlanča. Tada su tu bile nastanjene takozvane porodične zadruge koje su brojale i po 30 članova u okviru jednog domaćinstva – nglašava istoričar Trifunović. - Ta planinska sela, sa rubnih područja današnje teritorije Kraljeva, 162 godine kasnije gotovo su prazna, bukvalno svedena na jednocifren broj domaćinstava.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

Novosti Google News
Tagovi

Drugi pišu

Pročitajte više

ODUZELI SU MU ORDEN NARODNOG HEROJA: Znate li ko je čovek, jedini uz Milovana Đilasa, koji je lišen ovog zvanja i odlikovanja?
Reportaže

1 55

ODUZELI SU MU ORDEN NARODNOG HEROJA: Znate li ko je čovek, jedini uz Milovana Đilasa, koji je lišen ovog zvanja i odlikovanja?

SAVO (Vidakov) Stanojević, ime za koje osim u njegovoj rodnoj Mokroj Njivi kod Nikšića i u gradu pod Trebjesom danas malo ko zna. O Milovanu Đilasu zna se mnogo, mnogo više, iako su njih dvojica jedini narodni heroji u istoriji socijalističke Jugoslavije kojima su ovo zvanje i orden oduzeti. Štaviše, posle golootočke i svake druge golgote koju je prošao, Broz je čak tražio da se Savu orden vrati, ali je to ovaj junak borbe protiv fašizma dostojanstveno - odbio!

01. 02. 2025. u 17:00

Komentari (0)

Ostavi komentar

Najnovije iz rubrike

Politika
Tenis
Fudbal
DALAS TREJDOVAO LUKU DONČIĆA! Poznato gde Slovenac nastavlja karijeru

DALAS TREJDOVAO LUKU DONČIĆA! Poznato gde Slovenac nastavlja karijeru