MALI VODIČ KROZ PRAISTORIJU PARAĆINA: U pripremi knjiga-katalog autora Vesne Vučković i Vojislava Filipovića (FOTO)

SA ZADATKOM da čitaoce zaintrigiraju i pomognu im na njihovom putu kroz prošlost, dr Vesna Vučković, muzejski savetnik-arheolog Zavičajnog muzeja „Paraćin“ i Vojislav Filipović, viši naučni saradnik Arheološkog instituta Beograd, pripremaju bogato ilustrovanu knjigu sa kratkim prikazom naučno obrađenih podataka i predmeta sa dela praistorijskih lokaliteta na teritoriji opštine Paraćin.

Foto: Privatna arhiva

Naziv ovog popularnog izdanja namenjenog širem čitalačkom krugu  biće „Mali vodič kroz praistoriju Paraćina“. Kako ističe Vesna Vučković, jedan od autora, na teritoriji urbanog dela Paraćina i periferiji potvrđeno je postojanje tridesetak praistorijskih lokaliteta, a najstariji ostaci materijalne kulture koji pripadaju počecima neolita i Starčevačkoj kulturi iz perioda od oko 6100 do 5400 godine pre nove ere - uočeni su u samom gradu, na lokalitetima „Bolnica“ i u Ulici Todora od Stalaća, te u predgrađu na istoku, lokalitet „Motel Slatina“.

- Osim pregleda istorije istraživanja sa osvrtom na osnivanje i rad paraćinskog muzeja u toj oblasti, ono što ovu publikaciju čini naročito vrednom je da će mnogi predmeti iz praistorijske zbirke, pronađeni u neposrednoj okolini grada, prvi put biti predstavljeni široj javnosti. To su pre svega antropomorfne figurine iz doba neolita, žrtvenici i posude sa lokaliteta „Motel Slatina“, te predmeti koji su nađeni tokom istraživanja na lokalitetima u Gloždaku – otkriva, za „Novosti“, Vesna Vučković.

Foto: Arhiva Zavičajni muzej Paraćin

Kulturni slojevi lokaliteta "Motel Slatina" ukazuju na dugačak život ljudi tokom Vinčanske kulture (oko 5400-4600 godine p.n.e.) odnosno mlađeg neolita i ranog halkolita. To je doba kada su ljudi stekli znanja iz metalurgije i ovladali proizvodnjom bakarnih predmeta topljenjem bakarne rude. Ovaj tehnološki iskorak bio je praćen važnim društvenim promenama i podizanjem utvrđenih naselja u periodu između 5200 - 5000 godine p.n.e.

Dr Vučković dodaje da su višedecenijska istraživanja ovog lokaliteta omogućila najviše podataka o životu tokom neolita i ranog halkolita, te da su u „Vodiču“ u obzir uzeti lokaliteti sa dovoljno podataka o materijalnoj, duhovnoj kulturi i ekonomiji praistorijskih zajednica, počevši od neolita do dolaska Rimljana.

Drugi autor, arheolog Vojislav Filipović, u „Vodiču“ obrađuje poznu praistoriju, metalno doba. Autor naglašava da su se generalno najviše bavili levom i desnom obalom reke Crnice.

- Shvatili smo da je desna obala, potes od sela Glavica pa skoro do paraćinske crkve, ustvari jedan ogroman lokalitet koji obuhvata široki vremenski period. Počinje od neolita u njegovoj prvoj fazi, a završava se negde u Rimu. To je područje u širem krugu gde su sada fabrika stakla i bolnica. Tu je otkriveno više sukcesivnih naselja iz vremena kamenog doba, iz vremena metalnog doba. Sa leve obale Crnice, u Gloždaku, bili su verovatno neki zabareni delovi Paraćina, pa su tu iskopavanjima nađeni otpadni prostori – đubrišta. U bronzanom dobu tu je bilo groblje, velika nekropola po kojoj je cela ta kultura poznog bronzanog doba (1400-1200 g. pne) dobila naziv Paraćinska kulturna grupa. Nalazi sa ostacima šljunka potvrdili su da je Crnica kao bujična reka i u tadašnje vreme izlivala.

ЖртвеникFoto: Фото: архива Завучајни музеј Параћин

POGLEDAJ GALERIJU

Filipović objašnjava da je očigledno da su praistorijski ljudi to znali, te su zbog toga i gradili naselja na desnoj obali, ka pobrđu. U brdima su tražili spas od poplave, tako da arheološki lokalitet seže čak do Karađorđevog brda i nekadašnje kasarne.

„Mali vodič kroz praistoriju Paraćina“ biće objavljen na srpskom i na engleskom jeziku. Izdavač bi trebalo da bude tamošnji Zavičajni muzej, a kako se očekuje, sredstva za štampu biće obezbeđena iz budžeta Opštine.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije