"VOJVODINA JE SRBIJA!" Šukalo: Većinsko stanovništvo su srećom potomci Jovana Nenada, Miletića, Zmaja Jovanovića, Predića, Pupina

ADAM Šukalo, savetnik predsednika Srbije za regionalna pitanja obratio se saopštenjem građanima Srbije koje "Novosti" prenose u celosti.

Foto: Printskrin Youtube

Dunav i Sava su vekovima za Srbe bili nepremostiva granica državnosti. Južno od njih stvorene su srpske zemlje koje su menjale oblike državnog uređenja kroz decenije i vekove. Severno od Dunava i Save, na prostranim ravnicama Bačke, Banata i Srema, Srbi su bili većinsko stanovništvo, ali srednjovekovni srpski vladari nikada nisu i te krajeve objedinili pod svojom vlašću, izuzev kratkotrajnog upravljanja Sremskom kraljevinom od strane Stefana Dragutina. 

Širenje srpske države odvijalo se uglavnom prema jugu i istoku, ka bogatim vizantijskim gradovima i „najvećem dragulju u carskoj kruni“ Konstantinopolju. Da su Srbi severnih krajeva aktivno učestvovali u životu srpske države govori i činjenica da je drugi arhiepiskop srpski, koji je na čelo srpske crkve došao direktno voljom svog prethodnika Svetog Save, bio Arsenije Sremac.  

Nakon zlatnog doba srpske države, došla su i mračna vremena. Konačan krah dogodio se padom Smedereva i Srpske despotovine 1459. Srbi su od tog trenutka postali narod bez države. Počelo je viševekovno robovanje pod tuđinima, kako onima sa severa, tako i onima sa juga. 

Prvi veliki ustanak Srba protiv osvajača poveo je Jovan Nenad baš na teritoriji današnje Vojvodine. Jovan Nenad je krunisan u Subotici carskom krunom, a država koju je osnovao proglašena je Srpskim carstvom. 

Prvi put u istoriji su Srbi, severno od Dunava, izborili svoju državu. Carstvo Jovana Nenada nije bilo dugotrajno, ali je njegova ideja o Srpskoj državi na teritorijama Bačke, Banata i Srema preživela. Ne samo da je preživela nego je nadahnjivala i generacije Srba sve do konačnog ujedinjenja sa maticom. Na spomeniku Jovanu Nenadu u Subotici pišu reči „Tvoja ideja je opstala“.

Turci osmanlije bili su reka koja je potpuno plavila evropu tog doba. Zaustavljeni su tek pod zidinama Beča 1683. godine. Vojska Austrijskog carstva krenula je u kontraofanzivu i gonila je Turke sve do Skoplja. Nakon prelaska južno od Dunava generali carske vojske pozivali su Srbe, Bugare i ostale narode da se podignu na sveopšti ustanak protiv Turaka. Odazvali su se samo Srbi. Rat protiv Turaka iskoristila je Francuska i napala vojsku Habzburgovaca na Rajni. Austrijanci se povlače iz Srbije. Zajedno sa njima krenuli su i Srbi. Taj događaj ostao je poznat kao Velika seoba Srba 1690. godine. Iseljeni Srbi našli su utočište kod sunarodnika u Sremu i Bačkoj. 

Formiranjem Vojne krajine Srbi postaju glavna prepreka daljem širenju Osmanlija ka Evropi. Srbi postaju vojnici i zemljoradnici, slobodni ljudi, oslobođeni plaćanja poreza, ali obavezni da se na carski poziv uhvate oružja i brane carstvo. Srbi su istina branili tuđe carstvo, ali bez učešća u ovim jedinicama carskih trupa pitanje je da li bi i kada došlo do oslobođenja Srbije 1804. godine. Vožd Karađorđe i veliki broj ustaničkih vođa sticali su vojno iskustvo u jedinicama frajkora (freikorps – slobodni korpusi). Srbi Srema, Bačke i Banata bili su glavni pomagači pobunjene braće južno od Dunava. Odatle su dolazile čitave jedinice dobrovoljaca koje su se priključivale ustanicima. Pomoć u hrani, novcu, oružju, municiji, dolazila je isključivo radom i angažovanjem Srba iz sjevernih krajeva. Nakon sloma ustanka prelazak preko rijeka ponovo je bio jedini način da se spašavaju životi poraženih. To stalno kretanje od juga ka sjeveru i od sjevera ka jugu postalo je svojevrstan usud Srba.

Stalna kretanja nastavila su se i nakon dobijanja autonomije Kneževine Srbije pod vođstvom Miloša Obrenovića. Dimitrije Davidović, pisac Sretenjskog ustava, jedan je od onih koji su sa sjevera došli u slobodnu srspku državu. Sličan put prešao je i Atanasije Nikolić profesor i prvi rektor Liceuma Knjažestva serbskog u Kragujevcu, prve visokoškolske ustanove u Srbiji, koji je kasnije preseljen u Beograd, a od kojeg je nastao Beogradski univerzitet.  Osnivač srpske drame i prvi srpski komediograf, Jovan Sterija Popović, Srbin sa druge strane Dunava, takođe je bio profesor na Liceju.  Sterija je kao ministar prosvjete pokrenuo incijativu za osnivanje Društva srpske slovesnosti - preteču Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU) i Narodnog muzeja (tadašnjim ukazom nazvan Muzeum serbski). Osnovao je i prvo beogradsko pozorište – Tetar na đumruku.

Dobrovoljci iz Kneževine Srbije krenuli su put severa 1848. godine kako bi pomogli Srbima tokom revolucionarnih dešavanja. Iste godine organizovana je i Majska skupština na kojoj je proglašeno osnivanje Srpske Vojvodine kao autonomne oblasti u  sklopu Austrijskog carstva. Srpska Vojvodina bila je kratkog daha, međutim, odluke Majske skupštine za nacionalnu i političku ravnopravnost bile su osnova budućim generacijama u njihovoj borbi za ujedinjenje svih Srba. 

Svetozar Miletić i sam učesnik Revolucije, nastavio je sa političkom borbom za prava Srba. Miletić osniva Srpsko narodno pozorište u Novom Sadu, najstarije profesionalno pozorište kod Srba. Takođe, donosi odluku o preseljenju Matice srpske iz Pešte u Novi Sad. Jedan od Miletićevih najbližih saradnika bio je Jovan Jovanović Zmaj, po mnogima najveći srpski pesnik svih vremena. O dubukoj nacionalnoj samosvesti govori i Jovanovićev nadimak Zmaj, što nije zmaj kao mitsko biće iz epskih pesama, mitova i legendi, nego kombinacija broja i slova – 3. maj, datum održavanja Majske skupštine.

Vojvodina je iznedrila neke od najvećih velikana iz različitih oblasti ljudskog stvaralaštva. Na severu su, između ostalih, rođeni Đura Jakšić srpski slikar, književnik i učitelj; Mihajlo Pupin naučnik, pronalazač, univerzitetski profesor, jedan od najvećih naučnika u istoriji, dobrotvor, dobitnik Pulicerove nagrade, Pupin se tokom Prvog svetskog rata borio za srpske nacionalne interese kod svog ličnog prijatelja američkog predsednika Vudro Vilsona; Mileva Ajnštajn fizičarka i matematičarka, supruga Alberta Ajnštajna sa kojim je radila na brojnim naučnim projektima; Paja Jovanović i Uroš Predić najznačajniji srpski slikari realizma, obojica su inspiraciju pronalazili u temama iz nacionalne istorije: Seoba Srba, Krunisanje cara Dušana, Čas mačevanja, Kosovka devojka, Hercegovački begunci, Sveti Sava blagosilja Srpčad...

Srbi sa severa doživeli su pobedu njihovih ideja 1918. godine kada su se ti krajevi konačno ujedinili sa ostatkom Srbije. Međutim, to nije označilo kraj borbe za nacionalno jedinstvo. 

Drugi svetski rat donio je stravična stradanja Srba u krajevima pod mađarskom i hrvatskom okupacijom. Nakon rata usledile su komunističke intervencije na razjedinjavanju Srba. 

Najveći udar izazvale su promene Ustava SFRJ 1974. kada su Vojvodina i Kosovo i Metohija dobili status autonomnih pokrajina u sastavu SR Srbije. Paralelno sa tim procesom išao je i proces formiranja svesti o nekakvoj „vojvođanskoj naciji“. 

Iako SFRJ više ne postoji, relikti tih odluka i agitovanja žive do danas. Iako svedeni na nivo statističke greške, pojedini mediji vrlo agresivno forsiraju tu komunističku ideju o podeli Srba prema geografskoj pripadnosti. 

Većinsko stanovništvo su srećom potomci Jovana Nenada, Miletića, Zmaja Jovanovića, Predića, Pupina, a ne autonomaša svih boja, oblika i veličina. Vojvodina je Srbija!

Preporučujemo

Politika

29 14

"VOJVODINA JE SRBIJA, ZAUVEK" Vučić: Nema uzmicanja pred onima koji bi zemlju da uruše - srećemo se na Sretenje (VIDEO)

07. 02. 2025. u 10:10

Politika

30 136

VUČIĆ NAJAVIO: Donećemo političku deklaraciju o Vojvodini u Srbiji

06. 02. 2025. u 21:33

Politika

19 110

UDARCI ISPOD POJASA JER ČUVA VOJVODINU OD SEPARATISTA: Stotine laži protiv premijera Vučevića iz kuhinje autonomaša

06. 02. 2025. u 15:19

Srbija

0 0

MAJA GOJKOVIĆ POSETILA STAROPAZOVAČKU OPŠTINU: Golubinci uskoro dobijaju obnovljeni Dom kulture a Stari Banovci novu sportsku halu

05. 02. 2025. u 14:52

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije