TAŠMAJDAN I "GENEKS" ZA PONOS POTOMCIMA: Izabrana nova kulturna dobra na predlog Zavoda za zaštitu spomenika

А. З. КЛИСУРИЋ

10. 11. 2021. u 08:51

NA LISTU kulturnih dobara u Beogradu prošle nedelje upisali su se Tašmajdan sa Univerzitetskim centrom i stambeno-poslovni centar "Geneks".

ТАШМАЈДАН  И ГЕНЕКС  ЗА ПОНОС  ПОТОМЦИМА: Изабрана нова културна добра на предлог Завода за заштиту споменика

Foto M. Labudović

U predlogu Zavoda za Zaštitu spomenika kulture u Beogradu, koji je usvojila Vlada republike Srbije, navodi se da Tašmajdan i okolina predstavljaju primer transformacije prestonice iz orijentalne varoši u zapadnoevropsku metropolu. A kula "Geneks" predstavlja materijalni dokument perioda u kome je urbanizam Beograda težio ka ostvarivanju visinskih rekorda i formiranja prepoznatljivih gradskih simbola.

Od 2017. godine do sada, Tašmajdan sa Univerzitetskim centrom postao je deseta celina na teritoriji grada koja je utvrđena.

- Park je formiran na prostoru koji je vekovima imao različite uloge i namene - podsećaju u Zavodu za zaštiutu spomenika.

- Na prostoru uz današnju Crkvu Svetog Marka 1830. godine čitan je hatišerif. Potom je podignuta stara crkva i na prostor današnjeg parka izmešteno je groblje iz Brankove ulice. I predstavljao je polaznu tačku za afirmisanje novog prostora za život srpskog stanovništva. Izmeštanjem groblja sa Tašmajdana počinje nova etapa u istoriji ovog područja. Generalnim urbanističkim planom iz 1950. godine, Beograd je konačno dobio dugoočekivanu zelenu oazu u samom centru grada.

Novobeogradski oblakoder, Foto V. Danilov

Tokom prve polovine prošlog veka na levoj strani Bulevara izgrađene su mnogobrojni monumentalni javni objekti koji su postali simbol delova prestonice gde su izgrađeni.

Ove jedinstvenegrađevine u velikoj meri su doprinele arhitektonsko-urbanističkom uobličavanju ovog dela grada.

Zapadna kapija Beograda, karakteristična kula "Geneks", projekat ječuvenog arhitekte Mihaila Mitrovića, koji je realizovan u periodu od 1970. do 1980. godine.

Oblakoder se nalazi na mestu gde se ukrštaju auto-put kroz prestonicu i Ulica narodnih heroja u Bloku 33, i postao je jedan od prepoznatljivih simbola našeg grada. Pozdravlja i ispraća sve one koji svraćaju ili odlaze iz Beograda. Za kulu "Geneks" svi znaju.

- U projektantskom smislu inovativnost se najviše ogleda u pojavi rotonde sa pokretnim podom na vrhu administrativne kule koja je namenjena za restoran-vidikovac, prvi tog tipa u Evropi - navode u Zavodu za zaštitu spomenika i kulture.

- U vreme građenja predstavljao je najvišu zgradu na području Balkanu. Kombinacijom elemenata iz tradicije i nasleđa sa savremenim iskustvima, stvorio je sopstvena rešenja koja predstavljaju originalan autorski izraz u domaćem graditeljstvu. Slikar Lazar Vujaklija uradio je murale na betonskim fasadama prizemlja zgrade "Geneksa" 1979. godine.

MAGNET ZA TURISTE

ZAPADNA kapija ne prestaje da privlači pažnju, prošle godine je britanska agencija Rojters objavila na "Tviteru" fotografije "Geneksa" i još nekoliko zgrada u našem gradu.

Kako su tada napisali, "postala je magnet za turiste".

Osim ovog oblakodera, pažnju ovog britanskog medija privukli su i soliteri na Julinom brdu, zgrada Urbanističkog zavoda, kule na Banjici, "Rudo" i čuvena "Toblerona" na Bogosloviji.

KNEZ MIHAILOVA, TOPČIDER, ZEMUN...

NA spisak zaštićenih gradskih područja upisani su i Knez Mihailova ulica, Gročanska čaršija, Staro jezgro Zemuna, Skadarlija, Kopitareva gradina, Kosančićev venac, Topčider, Čaršija u Beljini, područje oko Dositejevog liceja.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

Novosti Google News

Komentari (0)

OVO SE DESILO PRVI PUT U ISTORIJI: Srpski košarkaši u Partizanu bez poena u večitom derbiju