TVRĐAVA IZNAD REKE, PRIČA IZNAD VREMENA: Kalemegdan - Simbol Beograda kroz vekove (FOTO)

U SAMOM srcu Beograda, na mestu gde se Sava uliva u Dunav, uzdiže se Kalemegdan, mesto koje nije samo park, ni samo istorijska tvrđava, već prostor u kome vreme drugačije teče.

Foto: D.Milanović/Zoran Jovanović Mačak

Ovde se vekovi mogu osetiti u mirisu kamena, pogledu sa zidina i šapatima vetra među krošnjama. Kalemegdan je duša Beograda, simbol njegove prošlosti, sadašnjosti i večite borbe za slobodu.

Istorijat Kalemegdana: Tvrđava koja pamti sve

Kalemegdan je jedno od najstarijih stalno naseljenih mesta u ovom delu Evrope. Još u 3. veku p.n.e. Kelti su na ovom uzvišenju podigli naselje Singidun, koje su kasnije Rimljani pretvorili u moćni vojni logor Singidunum. Rimljani su izgradili sistem bedema, kula i puteva, čime je započeta višemilenijumska vojna funkcija ovog prostora.

Foto: D. Milovanović

Tokom narednih vekova, tvrđavu su obnavljali i dograđivali Vizantinci, Sloveni, Ugari, Turci i Austrijanci. Zbog svog strateškog položaja, Kalemegdan je bio poprište brojnih opsada, bitaka i promena vlasti. Osmansko carstvo ga je držalo gotovo tri veka, a zatim je prešap u ruke Habzburške monarhije, što se ogleda u arhitekturi: i dan-danas se mogu videti turske kapije, austrijske kasarne i srednjovekovni ostaci zidina.

U 19. veku, kada gubi vojnu funkciju, Kalemegdan postaje park zahvaljujući viziji gradskih vlasti i tadašnjeg urbaniste Emilaijana Josimovića, park je uređen po ugledu na evropske metropole. Danas je zaštićeni spomenik kulture od izuzetnog značaja za Srbiju.

Foto: D.Milanović/Zoran Jovanović Mačak

Šetnja kroz Kalemegdan: Između istorije i prirode

Kalemegdan se sastoji iz dva dela: Beogradske tvrđave i Velikog (gornjeg) i Malog (donjeg) parka. Njegove staze su idealne za šetnju, razgledanje, opuštanje, pa čak i razmišljanje. U jednom pogledu imate istorijske zidine, u drugom panoramu dva velika evropska toka.

Gornji grad
Gornji grad je najimpresivniji deo tvrđave, sa očuvanim kapijama (Despotova, Sahat kapija, Zindan kapija), bastionima i zidinama s kojih se pruža spektakularan pogled. Ovde se nalazi i Pobednik, najpoznatija beogradska skulptura, delo Ivana Meštrovića iz 1928. godine, simbol pobede nad Osmanskim i Austrougarskim carstvom.

Pobednik: Simbol Beograda i večne borbe za slobodu

Spomenik Pobednik je podignut 1928. godine, kao obeležje desetogodišnjice proboja Solunskog fronta i pobede Srbije u Prvom svetskom ratu. Autor spomenika je jedan od najznačajnijih vajara sa prostora bivše Jugoslavije - Ivan Meštrović.

Prvobitno je bilo planirano da Pobednik bude postavljen na Terazijama, u samom centru Beograda, kao deo veće fontane. Međutim, zbog tadašnjih moralnih kontroverzi oko nagog muškog tela, odlučeno je da se postavi na Kalemegdanskoj tvrđavi, s pogledom ka ušću Save u Dunav, simbolično okrenut prema zapadu.

Bronzana figura visoka je oko 4,5 metara, dok postolje dostiže visinu od 14 metara. U jednoj ruci drži mač, u drugoj goluba - spoj sile i mira, rata i nade.

Pobednik danas predstavlja jedan od najprepoznatljivijih simbola Beograda i nezaobilaznu tačku svake posete Kalemegdanu.

Foto: Arhiva VN

Donji grad 
Ovaj deo obuhvata najstarije slojeve tvrđave - ovde se nalaze Crkva Ružica i Kapela Svete Petke, oba uklesana u stenu, s bogatim unutrašnjim ikonopisom i legendama. U ovom delu se nalazi i Rimski bunar, dubok 50 metara.

Bogorodičina crkva na Kalemegdanu: Skrivena svetinja u senci tvrđave

Na skrovitom mestu unutar Donjeg grada Kalemegdanske tvrđave, među hladnim zidinama koje čuvaju istoriju Beograda, nalazi se Crkva Presvete Bogorodice, često nazvana i Bogorodičina crkva. Ova svetinja, iako manje poznata od Crkve Ružice ili kapele Svete Petke, ima poseban značaj zbog svoje starine i duhovnog mira koji pruža posetiocima.

Foto: Milena Anđela

Park Kalemegdan 

Park je osmišljen u duhu romantizma, sa širokim šetalištima, skulpturama, fontanama i vidikovcima. Idealno je mesto za opuštanje, piknik ili umetničku inspiraciju. Leti ovde često nastupaju ulični muzičari, dok umetnici izlažu svoja dela duž staza parka.

Foto: D.Milanović/Zoran Jovanović Mačak

Atrakcije koje ne smete propustiti

Smešten u Donjem gradu Kalemegdanske tvrđave, Beogradski zoološki vrt, poznat i kao Vrt dobre nade, jedan je od najstarijih i najposećenijih zooloških vrtova u ovom delu Evrope. Osnovan je 1936. godine, na inicijativu tadašnjeg gradonačelnika Beograda, Vladimira Ilića, i ubrzo je postao omiljena destinacija kako za Beograđane, tako i za turiste.

Vojni muzej na Kalemegdanu: Svedok ratova, čuvar istorije

Smešten u srcu Kalemegdanske tvrđave, između zidina koje su vekovima štitile Beograd, Vojni muzej predstavlja jednu od najvažnijih kulturno-istorijskih institucija Srbije. Ovaj muzej ne čuva samo oružje on čuva priču o borbi naroda kroz vekove, o slobodi, časti i otporu.

Foto: N. Fifić

Institut za zaštitu spomenika kulture na Kalemegdanu unutar kompleksa Gornjeg grada, nalazi se i jedna od ključnih institucija za očuvanje kulturnog nasleđa Srbije - Institut za zaštitu spomenika kulture grada Beograda. Osnovan 1966. godine, Institut ima zadatak da istražuje, dokumentuje, štiti i obnavlja nepokretna kulturna dobra na teritoriji grada. To obuhvata sve – od tvrđava i crkava, do spomenika, arheoloških nalazišta i stare arhitekture.

Umetnički paviljon „Cvijeta Zuzorić“ Srce beogradske likovne scene

U zelenilu Velikog Kalemegdanskog parka, okružen stablima, cvećem i šetalištima, nalazi se jedna od najlepših zgrada posvećenih umetnosti u Beogradu Umetnički paviljon „Cvijeta Zuzorić“. Ova zgrada je više od galerije - to je simbol umetničkog duha Beograda i mesto gde se decenijama susreću prošlost, sadašnjost i budućnost srpske likovne scene.

Foto: Zavod za zaštitu spomenika

Kalemegdan danas: Živi spomenik grada

Danas je Kalemegdan više od istorijskog mesta, to je živa pozornica Beograda. Tokom cele godine na tvrđavi se održavaju koncerti, performansi, filmske večeri, festivali vina i hrane, likovne kolonije i mnoge druge manifestacije.

Kalemegdan je i mesto okupljanja od zaljubljenih parova do fotografa, penzionera, turista, trkača i uličnih umetnika. Ovde ljudi dolaze da se odmore, ali i da se povežu sa sobom, sa prošlošću i sa gradom.

Foto: D.Milanović/Zoran Jovanović Mačak

Ako želite da osetite dušu Beograda, dođite na Kalemegdan. Prošetajte među zidinama koje su videle sve i ostanite dovoljno dugo da čujete šta imaju da vam kažu.

Foto: Novosti

Preporučujemo

Beograd

0 6

ZGRADA NARODNE SKUPŠTINE Veličanstveno zdanje sa velikim istorijskim značajem - Na ponos nacije i pokoljenja (FOTO)

26. 02. 2025. u 17:00

Beograd

0 1

ČUVA DUH STAROG BEOGRADA: Skadarlija sa kaldrmisanim ulicama i tradicionalnim kafanama - Boemska četvrt u srcu prestonice

30. 12. 2024. u 19:00

Beograd

1 3

PALATA ALBANIJA: Najstariji neboder u Beogradu - simbol moderne arhitekture (FOTO/VIDEO)

25. 03. 2025. u 16:00

Beograd

0 11

MUZEJ SAVREMENE UMETNOSTI: Srpska i jugoslovenska moderna umetnost i dela savremenih umetnika na jednom mestu (FOTO)

18. 04. 2025. u 13:10

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije