Teror sile mraka

Piše Đorđe Jevtić
SAVREMENI albanski ekstremizam i terorizam, kao njegov najizoštreniji oblik, imaju svoju genezu u podužoj istoriji albanskog naroda. Ne ulazeći u istorijat albanskog ekstremističkog i banditsko-terorističkog delovanja u feljtonu se obrađuju njegovi iskazi u poslednjoj deceniji 20. veka, definisani u imenu **Oslobodilačka vojska Kosova** i drugim oblicima albanskog paravojnog organizovanja, kao jednom od segmenata aktivnosti separatističkog pokreta koje su dovela do srpsko albanskog rata, NATO bombardovanja Srbije i uvođenja međunarodnog protektorata u Pokrajini.
Autor feljtona je istaknuti kosovski novinar i publicista Đorđe Jevtić. Feljton je izvod iz rukopisa njegove druge knjige **Rat za Kosovo i Metohiju**.

SNOVI O VELIKOJ ALBANIJI
PROGON, etničko čišćenje, albanizacija i razni oblici nasilništva i ubistava su u kontinuitetu karakterisali albanski kačažki-balistički i sada teroristički pokret. Kada nisu mogli javno, albanski ekstremisti su delovali iz ilegale i po pravilu uvek bili u dosluhu sa političkim barjaktarima.
Savremeni albanski ekstremizam i terorizam kao njegov najizoštreniji oblik pojavio se uporedo sa težnjom toga naroda za autonomijom i oslobođenjem od viševekovne turske okupacije. Ako se ne računaju razni oblici nasilništva i varvarstava pojedinaca i albanskog bašibozluka, koje je turska vlast upotrebljivala u progonu i islamizaciji hrišćanskog stanovništva u staroj Srbji, albanski antisrpski ekstremizam se širio uporedo sa velikoalbanskom idejom za ujedinjenje svih područja u kojima u većini žive Albanci. Kao i u minulih gotovo vek i po, ta ideja i danas podrazumeva cepanje delova teritorija država susednih Albaniji u kojima je ostalo albansko stanovništvo, njihovo širenje raznim, a pre svega nasilnim, sredstvima progona drugog, nealbanskog stanovništva ili njegovom albanizacijom.
Banditske vođe kao nacionalni junaci
U NACIONALNO i politički nedovoljno akrtikulisanoj albanskoj populaciji pojedinci, bašibozlučke i banditske grupe, koje su bile nosioci hajdučije prema turskoj a potom i srpskoj vlasti, nekritički su prihvatane i romantičarski veličane kao nacionalni junaci. One su često izjednačavane sa logičnom željom za nacionalno i socijalno oslobođenje. Politička nezrelost i nedostatak državotvorne svesti da se emancipatorska nacionalna težnja izdiferencira realno i adekvanto okolnostima i prilikama, povremeno je te težnje pretvarala u haotične pobune dela albanske populacije, u kojima su te ekstremističke vođe i grupe preuzimale **barjak slobode**.
NJihovo osnovno oružje bilo je širenje nasilja i mržnje prema drugim balkanskim narodima u okruženju, kao glavnim krivcima sopstvene neslobode i nejedinstva. Takve grupe su albansku unisonost i političku unificiranost nastojale da grade takođe nasilnim sredstivma: širenjem straha, osvetništvom, ubistvima i likvidacijama neistomišljenika unutar albanskog bića. Politički nosioci albanskih težnji, i sami iznikli iz takvog miljea, nisu mogli da se izdignu izvan njega i da nacionalne težnje saobraze političkim sredstvima, a vođe nasilništva i osvetništva žigošu i eliminišu. Umesto toga, koketirali su sa ekstremističkim barjaktarima, što je za posledicu imalo čestu pojavu ekstremističkih i terorističko-gerilskih oblika organizovanja i ponašanja.

UGUŠENA POBUNA 1945.
TAKO su kačački i balistički pokret, prvi s kraja 19. i početkom 20. veka, a drugi sredinom tog stoleća, dobili u separatističkoj težnji, s jedne, i u svenacionalnim aspiracijama, s druge strane, iskrivljeno romantičarsku i nekritičku glorifikaciju oružanih formacija za ostvarivanje ciljeva revandikacije. Na toj kačačko-balističkoj podlozi, koja je kod drugih naroda u okruženju imala izuzetno negativnu neprijateljsku konotaciju, s obzirom na njenu banditsko-terorističku i rasističku provenijenciju, građena je najnovija albanska pobuna s kraja 20. veka.
Upravo zbog njenih nosilaca, načina na koji je nametana i sredstava kojima se služila, ta pobuna ni ovoga puta nije imala svenarodni karakter i zahvatila je samo deo albanske populacije na Kosovu i Metohiji. Ta populacija je, shodno svom mentalitetu, i ovoga puta čekala ishod i pomoć sa strane, slično kao i u ranijim vremenima balkanskih preokreta i mešanja interesa velikih sila.
Ugušena vojnom upravom, oružana albanska pobuna krajem 1944. i početkom 1945. godine nastavila je da se sve vreme posle oslobođenja iskazuje kroz ostatke balističkog pokreta, koji je za vreme drugog svetskog rata bio kvislinška fašistička formacija. Forme delovanja bile su i političke i oružane, odnosno terorističke a njihovi nosioci su, ne mogavši da deluju iznutra, uglavnom to činili iz podzemlja emigracije. Izlazeći povremeno na scenu i delujući, uz pomoć manjeg dela već formiranog intelektualnog i studentskog sloja, koji je stvoren upravo zahvaljujući izdašnoj pomoći Srbije i njenih institucija, separatističke ekstremističke grupe su, posebno masovnim demonstracijama 1968. i 1981. godine, pokušale da svojoj ideji daju politički tok. Kada u tome nisu uspeli, a s obzirom na ispoljeni vandalizam u demonstracijama, ponovo su pobegli u ilegalu i iz nje delovali ponovo ekstremističkim, pa i terorističkim metodama.

METODE **CRVENOG FRONTA**
TE grupacije su svoju političku filozofiju temeljile na staljinističkoj osnovi režima Envera Hodže, čiji su simboli bili srp i čekić, knjiga i puška u rukama. Same su sebe nazivale marksističko lenjinističkim. Među njima najpozantija je bila ilegalna organizacija **Crveni front**. Te grupacije su držale kružoke, pisale proglase i traktate sa pozivima na oružani ustanak, rasturale propagandni materijal u kojem su širile ideju separatizma na Kosovu i u drugim delovima Jugoslavije gde žive Albanci.
Na Kosovu i Metohiji su se naročito od 1981. godine dogodila brojna nacionalistička nedela koja su se graničila sa terorizmom, a koje su izvodile ili inspirisale ilegalne grupacije, kasnije pretočene u terorističke organizacije. NJeni članovi su u većini već imali zatvorsko iskustvo za takva delovanja.
Krajem 1989. godine, više tih grupa ujedinilo se u takozvani Narodni pokret Kosova (NPK), koji se zalagao za svenacionalno ujedinjenje Albanaca u jednu državu. Jednu od grupa u toj organizaciji činili su Adem Jašari, Iljaz Kodra, Jakup Nura, Sahit Jašari, Hašim Tači, Sami LJuštaku, Fadilj Kodra i drugi. Ta grupa će činiti osnov budućih terorističkih grupacija i organizacija. NJeni članovi bili su uključeni u animiranje i predvođenje albanskih demonstracija 1981. godine, ali i onih povodom ustavnih promena u Srbiji i pokrajinama 1989. godine. Neki od njih su još tada vršili napade na srpske snage bezbednosti i na srpsko stanovništvo. Prema zvaničnim podacima MUP Srbije, samo u toku 1991. godine dogodila su se 119 napada na službena lica, od čega 23 oružana.

Nastavlja se