Gotovo svi Srbi u Đakovici morali su da napuste svoje kuće. Posle nekoliko evakuacija preostalo je samo šest starijih Srpkinja koje žive u maloj parohijskoj crkvi Uspenja Presvete Bogorodice pod zaštitom italijanskog KFOR-a.
NA području Metohije, oko Peći i Dečana, preostali Srbi ubrzano su napuštali svoje domove. Poneki seljaci Srbi tih dana su nalaženi mrtvi, a velika sela, kao što su Belo Polje i Vitomirica kod Peći potpuno su ispražnjena od Srba. Iz Belog Polja Srbi su svoje kuće prinudno napustili i otišli u pravcu Crne Gore 19. juna nakon što su trojica Srba nađena zaklana od Albanaca. Narednih dana Albanci su opljačkali i zapalili sve srpske kuće i spalili i ruinirali staru seosku crkvu u Belom Polju.
Već prvih dana u Pećku Patrijaršiju stigao je mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije sa svojim monasima, koji su u Pećki manastir primili više stotina ljudi, pobeglih u strahu pred albanskim terorom. Mitropolit je uspostavio kontakt sa italijanskom komandom KFOR-a i činio velike napore da se zaustave zločini nad Srbima. U samom gradu Peći ubrzo nije ostalo nijednog Srbina, a iz Pećke Patrijaršije su konvojima, uz pratnju Italijana, odvođeni oni koji su iz straha tražili da odu u pravcu uže Srbije ili Crne Gore.
UTOČIŠTE ALBANCIMA
MITROPOLIT je sa svojim monasima u toku prva dva meseca (juni-juli 1999) pronašao i sahranio oko 30 leševa Srba, većinom starih ljudi i žena, koji su nalaženi širom pećke oblasti, najčešće izmasakrirani na najbrutalniji način (objavljene su fotografije tih leševa). Monasi manastira Visoki Dečani su odmah sa italijanskim snagama uspostavili kontakt i zatražili straže oko manastira. U samom gradiću Dečani nekoliko preostalih Srba našlo je utočište u manastiru, dok je četvoro lica kidnapovano od strane UČK. U čitavoj dečanskoj opštini ubrzo nije bilo srpskog stanovništva, dok je sva srpska imovina odmah razgrabljena i delom uništena. Manastir Dečani koji je već primao srpske i albanske izbeglice, sada je opet pružio utočište ne samo Srbima, već i Romima, od kojih se oko 50 duša zadržalo u manastiru nakon što su Albanci popalili njihove kuće. U manastiru je boravila i jedna muslimanska porodica Goranaca.
Skoro svi Srbi iz Đakovice napustili su domove već prvih dana. Poslednji Srbi okupili su se oko male parohijske crkve Uspenja Presvete Bogorodice i u poznatoj Staroj srpskoj ulici, gde je posle nekoliko uzastopnih evakuacija preostalo samo šest srpskih starica koje i danas žive u potpunoj izolaciji, pod zaštitom italijanskog KFOR-a. Ovih šest starica, predvođenih učiteljicom u penziji Poleksijom Kastratović, ostaće zapamćene kao primer hrabrosti i hrišćanske vere u ovom tragičnom periodu istorije Metohije i Kosova. Izvestan broj srpskih građana Đakovice nestao je bez traga i glasa, i po svedočanstvima više očevidaca, bio odveden u privatne logore UČK, gde su neki od njih mučeni i odmah pogubljeni.
UČK je upala u manastir Devič 10. juna i ostala do 12. juna, pre dolaska francuskog KFOR-a, i tamo su za tri dana opljačkali manastir, maltretirali monahinje i jeromonaha Serafima, koji je tučen u oltaru crkve, tako da je krvario od povređenih zuba i vilice. Pravo je čudo božje da niko nije teže povređen u tom divljanju, i da manastir nije sasvim porušen (kao što je to bio 1941. od Šiptara) mada je oštećena crkva, polupane ikone (na jednoj su nožem ispisali UČK) i oskrnavljen je grob Sv. Joanikija Devičkog. Albanci su pokušali da otvore grobnicu i razbili su klinovima mermernu ploču groba.
RUŠENJE SVETINJA
VEROVATNO bi devičke monahinje i otac Serafim bili ubijeni da u poslednjem trenutku u pomoć nije stigao sveštenik Radivoje Panić sa igumanijom sokoličkom Makarijom, koji su doveli sa sobom francuske vojnike, te su odmah uspostavili stalnu zaštitu manastira. Sestre Gorioča su, nekoliko dana zaključane u manastiru, s velikim olakšanjem dočekale prve italijanske vojnike koji su docnije sa Špancima organizovali zaštitu manastira. Slično je bilo i sa metohom Pećke Patrijaršije u Budisavcima, koji su najpre zaštitili vojnici italijanskog, a zatim portugalskog kontingenta.
Predstavnici Raško-prizrenske i Kosovo-metohijske eparhije, su krajem juna 1999. uz oružanu pratnju KFOR-a, obišli neke delove Kosova i Metohije i mogli da se na licu mesta uvere da je počelo sistematsko uništavanje naših svetinja. Manastiri Svetih Vrača u Zočištu i Svete Trojice u Mušutišu su bili već zapaljeni, da bi nešto kasnije, u julu mesecu, i crkva u manastiru Svete Trojice bila minirana. Na području Suve Reke uništena je i parohijska crkva u gradu, kao i predivna drevna crkva Presvete Bogorodice u selu Mušutište (zidana kad i Gračanica, 1315. godine, ciglom i sigom, sa predivnim freskama).
Dana 24. juna 1999. oko 3.200 Srba je organizovano napustilo Orahovac pod zaštitom KFOR-a. Pored preostalih 2.000 Srba u Orahovcu, ostalo je i stanovništvo srpskog sela Velika Hoča (oko 1.000 duša). Nemački KFOR je za ove ljude organizovao zaštitu, što je omogućilo kakav-takav opstanak jedine preostale srpske enklave u južnom delu Metohije. Međutim, u celini gledano, KFOR je ulagao isuviše malo napora da odlučnije zaustavi nasilje, što je među Srbima izazvalo još veće nepoverenje, a među Albancima osećaj da im je dato zeleno svetlo da se osvete Srbima. Dokaz za to je - što nije dopušteno vojnicima ruskog KFOR-a da uđu u Orahovac, iako je bilo dogovoreno.
U Kosovskoj Mitrovici, Srbi su organizovano sprečili ulazak Albanaca u severni deo grada, čime je zaustavljena albanska najezda prema severnim, čisto srpskim delovima Kosova i Metohije. U Prištini je situacija bila sve alarmantnija. Svakodneva ubistva, kidnapovanja, nasilne deložacije i reke srpskih izbeglica, koje su napuštale svoje domove, postali su gorka svakodnevica glavnog grada Pokrajine. Od 40.000 Srba u Prištini ubrzo je preostalo samo nekoliko stotina. Naoružani UČK, naročito tzv. vojna policija u crnim uniformama, vršili su racije u svim institucijama grada, hapseći i ubijajući preostale Srbe.
TEŽAK OPSTANAK
VEĆ prvih dana je očišćen od Srba Kliničko-bolnički centar u Prištini, odakle su nakon kidnapovanja uglednog profesora Andrije Tomanovića svi ostali lekari Srbi napustili bolnicu. Isto se desilo i sa Univerzitetom. Nakon ubistva trojice Srba na Elektrotehničkom fakultetu, krajem juna 1999. skoro svi profesori su sa svojim porodicama napustili Prištinu. UČK je, na kraju, preuzela i hotel “Grand” i sve srpske lokale u gradu.
Ostala su donekle stabilna srpska sela oko Prištine, koja su pružila prvo utočište brojnim prognanicima, najčešće na njihovom putu prema centralnoj Srbiji. Situacija u Kosovu Polju, Obiliću i Lipljanu bila je i ostala vrlo teška, ali Srbi su kako-tako opstajali. Nažalost, iz ovih mesta nastaviće se postepeno iseljavanje Srba, naročito iz Kosova Polja, u kome su Albanci sve više preuzimali srpsku imovinu, u početku otmicom, a kasnije kupovanom pod pritiskom.
U gnjilanskom kraju, posle niza napada naoružanih Albanaca, srpsko stanovništvo napustilo je u junu i julu 1999. sela Žegru i Žitinje. Sve srpske kuće su nakon toga sistematski opljačkane i zapaljene, uključujući i dve crkve u Žegri. U drugim delovima Kosovskog Pomoravlja, Srbi su se zadržali po svojim selima, dok je broj Srba u samom gradu Gnjilane (do sukoba ih je bilo preko 12.000) svakim danom bio sve manji. Oko gradske crkve u Gnjilanu počeo je sa radom Crkveno-narodni odbor koji je redovno beležio brojne napade i zloupotrebe nad Srbima i nastojao preko američkog KFOR-a da posreduje u zaustavljanju nasilja.
MASAKRI
NEDAVNO je pronađeno 37 tela na jednom groblju u selu Piskote kod Đakovice, i veći broj tih tela identifikovan je kao Srbi. Inače, za poslednjih godinu i po, pronađene su mnoge masovne grobnice - najmasovnije u Suvoj Reci: 150, na pravoslavnom groblju u Prizrenu 34, u Dragodanu jedna i dve kod Prištine: 114 identifikovanih Srba koji su mučeni i masakrirani, kako svedoči šef Biroa za ekshumaciju i identifikaciju Koordinacionog centra Srbije za Kosmet prof. dr Slaviša Dobričanin. Nažalost, ima još dosta masovnih grobnica na Kosovu i Metohiji, u kojoj su pokopani kidnapovani i pobijeni Srbi. NATO i UNMIK to znaju, ali samo “doziraju” otkrivanje i ekshumaciju srpskih leševa.
BEZ SPASA
NI trpljenje ni istrajnost nisu spasli gnjilanske Srbe od terora, te su svi proterani osim preostalih 200 porodica (oko 700 duša). Sa područja Brezovice, u klasično srpskoj Sirinićkoj Župi srpsko stanovništvo se nije iseljavalo, nego je čak i poraslo pošto se tamo naselilo i nekoliko stotina Srba iz prizrenskog kraja i Sredske Župe pod Šarom (takođe klasično srpske). Ovaj kraj (Štrpce i Brezovica) je, pored severa Pokrajine, između Mitrovice i Leposavića, ostao ujedno i najmirnije područje na Kosovu i Metohiji.
(NASTAVLJA SE)
Već prvih dana u Pećku Patrijaršiju stigao je mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije sa svojim monasima, koji su u Pećki manastir primili više stotina ljudi, pobeglih u strahu pred albanskim terorom. Mitropolit je uspostavio kontakt sa italijanskom komandom KFOR-a i činio velike napore da se zaustave zločini nad Srbima. U samom gradu Peći ubrzo nije ostalo nijednog Srbina, a iz Pećke Patrijaršije su konvojima, uz pratnju Italijana, odvođeni oni koji su iz straha tražili da odu u pravcu uže Srbije ili Crne Gore.
UTOČIŠTE ALBANCIMA
MITROPOLIT je sa svojim monasima u toku prva dva meseca (juni-juli 1999) pronašao i sahranio oko 30 leševa Srba, većinom starih ljudi i žena, koji su nalaženi širom pećke oblasti, najčešće izmasakrirani na najbrutalniji način (objavljene su fotografije tih leševa). Monasi manastira Visoki Dečani su odmah sa italijanskim snagama uspostavili kontakt i zatražili straže oko manastira. U samom gradiću Dečani nekoliko preostalih Srba našlo je utočište u manastiru, dok je četvoro lica kidnapovano od strane UČK. U čitavoj dečanskoj opštini ubrzo nije bilo srpskog stanovništva, dok je sva srpska imovina odmah razgrabljena i delom uništena. Manastir Dečani koji je već primao srpske i albanske izbeglice, sada je opet pružio utočište ne samo Srbima, već i Romima, od kojih se oko 50 duša zadržalo u manastiru nakon što su Albanci popalili njihove kuće. U manastiru je boravila i jedna muslimanska porodica Goranaca.
Skoro svi Srbi iz Đakovice napustili su domove već prvih dana. Poslednji Srbi okupili su se oko male parohijske crkve Uspenja Presvete Bogorodice i u poznatoj Staroj srpskoj ulici, gde je posle nekoliko uzastopnih evakuacija preostalo samo šest srpskih starica koje i danas žive u potpunoj izolaciji, pod zaštitom italijanskog KFOR-a. Ovih šest starica, predvođenih učiteljicom u penziji Poleksijom Kastratović, ostaće zapamćene kao primer hrabrosti i hrišćanske vere u ovom tragičnom periodu istorije Metohije i Kosova. Izvestan broj srpskih građana Đakovice nestao je bez traga i glasa, i po svedočanstvima više očevidaca, bio odveden u privatne logore UČK, gde su neki od njih mučeni i odmah pogubljeni.
UČK je upala u manastir Devič 10. juna i ostala do 12. juna, pre dolaska francuskog KFOR-a, i tamo su za tri dana opljačkali manastir, maltretirali monahinje i jeromonaha Serafima, koji je tučen u oltaru crkve, tako da je krvario od povređenih zuba i vilice. Pravo je čudo božje da niko nije teže povređen u tom divljanju, i da manastir nije sasvim porušen (kao što je to bio 1941. od Šiptara) mada je oštećena crkva, polupane ikone (na jednoj su nožem ispisali UČK) i oskrnavljen je grob Sv. Joanikija Devičkog. Albanci su pokušali da otvore grobnicu i razbili su klinovima mermernu ploču groba.
RUŠENJE SVETINJA
VEROVATNO bi devičke monahinje i otac Serafim bili ubijeni da u poslednjem trenutku u pomoć nije stigao sveštenik Radivoje Panić sa igumanijom sokoličkom Makarijom, koji su doveli sa sobom francuske vojnike, te su odmah uspostavili stalnu zaštitu manastira. Sestre Gorioča su, nekoliko dana zaključane u manastiru, s velikim olakšanjem dočekale prve italijanske vojnike koji su docnije sa Špancima organizovali zaštitu manastira. Slično je bilo i sa metohom Pećke Patrijaršije u Budisavcima, koji su najpre zaštitili vojnici italijanskog, a zatim portugalskog kontingenta.
Predstavnici Raško-prizrenske i Kosovo-metohijske eparhije, su krajem juna 1999. uz oružanu pratnju KFOR-a, obišli neke delove Kosova i Metohije i mogli da se na licu mesta uvere da je počelo sistematsko uništavanje naših svetinja. Manastiri Svetih Vrača u Zočištu i Svete Trojice u Mušutišu su bili već zapaljeni, da bi nešto kasnije, u julu mesecu, i crkva u manastiru Svete Trojice bila minirana. Na području Suve Reke uništena je i parohijska crkva u gradu, kao i predivna drevna crkva Presvete Bogorodice u selu Mušutište (zidana kad i Gračanica, 1315. godine, ciglom i sigom, sa predivnim freskama).
Dana 24. juna 1999. oko 3.200 Srba je organizovano napustilo Orahovac pod zaštitom KFOR-a. Pored preostalih 2.000 Srba u Orahovcu, ostalo je i stanovništvo srpskog sela Velika Hoča (oko 1.000 duša). Nemački KFOR je za ove ljude organizovao zaštitu, što je omogućilo kakav-takav opstanak jedine preostale srpske enklave u južnom delu Metohije. Međutim, u celini gledano, KFOR je ulagao isuviše malo napora da odlučnije zaustavi nasilje, što je među Srbima izazvalo još veće nepoverenje, a među Albancima osećaj da im je dato zeleno svetlo da se osvete Srbima. Dokaz za to je - što nije dopušteno vojnicima ruskog KFOR-a da uđu u Orahovac, iako je bilo dogovoreno.
U Kosovskoj Mitrovici, Srbi su organizovano sprečili ulazak Albanaca u severni deo grada, čime je zaustavljena albanska najezda prema severnim, čisto srpskim delovima Kosova i Metohije. U Prištini je situacija bila sve alarmantnija. Svakodneva ubistva, kidnapovanja, nasilne deložacije i reke srpskih izbeglica, koje su napuštale svoje domove, postali su gorka svakodnevica glavnog grada Pokrajine. Od 40.000 Srba u Prištini ubrzo je preostalo samo nekoliko stotina. Naoružani UČK, naročito tzv. vojna policija u crnim uniformama, vršili su racije u svim institucijama grada, hapseći i ubijajući preostale Srbe.
TEŽAK OPSTANAK
VEĆ prvih dana je očišćen od Srba Kliničko-bolnički centar u Prištini, odakle su nakon kidnapovanja uglednog profesora Andrije Tomanovića svi ostali lekari Srbi napustili bolnicu. Isto se desilo i sa Univerzitetom. Nakon ubistva trojice Srba na Elektrotehničkom fakultetu, krajem juna 1999. skoro svi profesori su sa svojim porodicama napustili Prištinu. UČK je, na kraju, preuzela i hotel “Grand” i sve srpske lokale u gradu.
Ostala su donekle stabilna srpska sela oko Prištine, koja su pružila prvo utočište brojnim prognanicima, najčešće na njihovom putu prema centralnoj Srbiji. Situacija u Kosovu Polju, Obiliću i Lipljanu bila je i ostala vrlo teška, ali Srbi su kako-tako opstajali. Nažalost, iz ovih mesta nastaviće se postepeno iseljavanje Srba, naročito iz Kosova Polja, u kome su Albanci sve više preuzimali srpsku imovinu, u početku otmicom, a kasnije kupovanom pod pritiskom.
U gnjilanskom kraju, posle niza napada naoružanih Albanaca, srpsko stanovništvo napustilo je u junu i julu 1999. sela Žegru i Žitinje. Sve srpske kuće su nakon toga sistematski opljačkane i zapaljene, uključujući i dve crkve u Žegri. U drugim delovima Kosovskog Pomoravlja, Srbi su se zadržali po svojim selima, dok je broj Srba u samom gradu Gnjilane (do sukoba ih je bilo preko 12.000) svakim danom bio sve manji. Oko gradske crkve u Gnjilanu počeo je sa radom Crkveno-narodni odbor koji je redovno beležio brojne napade i zloupotrebe nad Srbima i nastojao preko američkog KFOR-a da posreduje u zaustavljanju nasilja.
MASAKRI
NEDAVNO je pronađeno 37 tela na jednom groblju u selu Piskote kod Đakovice, i veći broj tih tela identifikovan je kao Srbi. Inače, za poslednjih godinu i po, pronađene su mnoge masovne grobnice - najmasovnije u Suvoj Reci: 150, na pravoslavnom groblju u Prizrenu 34, u Dragodanu jedna i dve kod Prištine: 114 identifikovanih Srba koji su mučeni i masakrirani, kako svedoči šef Biroa za ekshumaciju i identifikaciju Koordinacionog centra Srbije za Kosmet prof. dr Slaviša Dobričanin. Nažalost, ima još dosta masovnih grobnica na Kosovu i Metohiji, u kojoj su pokopani kidnapovani i pobijeni Srbi. NATO i UNMIK to znaju, ali samo “doziraju” otkrivanje i ekshumaciju srpskih leševa.
BEZ SPASA
NI trpljenje ni istrajnost nisu spasli gnjilanske Srbe od terora, te su svi proterani osim preostalih 200 porodica (oko 700 duša). Sa područja Brezovice, u klasično srpskoj Sirinićkoj Župi srpsko stanovništvo se nije iseljavalo, nego je čak i poraslo pošto se tamo naselilo i nekoliko stotina Srba iz prizrenskog kraja i Sredske Župe pod Šarom (takođe klasično srpske). Ovaj kraj (Štrpce i Brezovica) je, pored severa Pokrajine, između Mitrovice i Leposavića, ostao ujedno i najmirnije područje na Kosovu i Metohiji.
(NASTAVLJA SE)
Pratite nas i putem iOS i android aplikacije
Najnovije iz rubrike
uživoRAT U UKRAJINI Zelenski: Zabrana pregovora se ne odnosi na mene; Peskov: Rusija se sprema za pregovore u Istanbulu
RAT u Ukrajini-1.175. dan.
13. 05. 2025. u 07:31 >> 16:53
NEVEROVATNO UKUSNA: Kruna od lisnatog testa sa spanaćem i kozijim sirom
OVA kruna od lisnatog testa sa spanaćem i kozjim sirom pravi je hit za svaku priliku – izgleda impresivno, a priprema se lako.
13. 05. 2025. u 16:45
PARIZ OSTAJE BEZ NAJBOLJEG IGRAČA: Ti DŽej Šorts ide u NBA ligu
PRAVO otkrovenje u Evroligi bio je omaleni plejmejker Pariz Ti Džej Šorts. Njegove sjajne partije nisu promakle ni NBA klubovima, pa se tako pojavila informacija da mi Amerikanac naredne sezone mogao da igra u najjačoj ligi na svetu.
13. 05. 2025. u 16:45
NESTOROVIĆ O BLOKADERIMA FOTELJAŠIMA: Gadili su se politike, a onda je došlo do kopernikanskog obrta! (VIDEO)
DOKTOR Branimir Nestorović, poslanik u Skupštini Srbije i redova "Mi, snaga naroda" govorio je u jednom gostovanju o blokaderima foteljašima.
13. 05. 2025. u 16:41
ZELENSKI: "DEKRET NE VAŽI ZA MENE" Najavljuje mogući susret sa Putinom u Turskoj 15. maja
DEKRET o zabrani pregovora sa Rusijom ne odnosi se na mene lično, izjavio je Vladimir Zelenski u razgovoru sa novinarima. On je takođe potvrdio da 15. maja ima planiran sastanak sa turskim liderom Redžepom Tajipom Erdoganom u Ankari, ali i da računa da će se sastati sa ruskim predsednikom Vladimirom Putinom u Ankari ili Istanbulu.
13. 05. 2025. u 16:32
