Uništiti sve srpsko

Pao Knin
4. avgusta 1995. godine počeo dugo pripreman egzodus Srba iz Krajine. Sa svojih ognjišta prognano 280.000 Srba. U brutalnom napadu hrvatske vojske ubijeno 1.960 ljudi, spaljeno 40.000 srpskih kuća. U noći pre vojnog udara na RSK, Franjo Tuđman poručio svojim generalima: "Srbima zatvoriti sva vrata, pa ih onda uništiti!"


RANO jutro, oko pet časova, petak, kiša granata pada po usnulom gradu. Gore kuće, prašte eksplozije, ljudi u panici izleću, dovikuju bližnje. Majke nedrima grle uplašenu decu, trče. Jauci jači od raketa, paraju nebo. Metež, panika, strah, opet bombe. Pao je Knin!
Dan kasnije, u napušteni grad ušla je hrvatska vojska i na kninskoj tvrđavi istakla šahovnicu.
Najčistiji srpski etnički prostor u bivšoj SFRJ, omeđen Dinarom, Manjažom, Velebitom i Petrovom gorom, za samo nekoliko dana očišćen je od srpskog življa. U drugoj najvećoj seobi Srba, za četiri dana, s Banije, Korduna, iz Like i severne Dalmacije, prognano je 280.000 Krajišnika! Pogrom je počeo na današnji dan, pre deset godina, napadom hrvatske vojske, policije i Hrvatskog veća odbrane na Republiku Srpsku Krajinu. Hrvatske snage udarile su snažnom artiljerijskom i raketnom paljbom po položajima Srpske vojske Krajine i svim gradovima. Pod najžešćom vatrom hrvatskog dalekometnog oruđa našli su se Knin, Petrinja, Obrovac, Benkovac, Glina, Kostajnica i Drniš.
Ratna avijacija hrvatske vojske sinhronizovano je tukla aerodrom u Udbini, Petrinju, telekomunikacioni predajnik na brdu Ćelavac, posle čega su prekinute sve telefonske veze u RSK.
Na Krajinu je krenulo 138.500 hrvatskih vojnika i policajaca. U brisanju svega srpskog učestvovalo je 700 tenkova i oklopnih transportera. Smrt je sejana iz 1.800 komada artiljerijskog oruđa, minobacača i raketnih sistema dometa do sto kilometara. Kolonu staraca, žena i dece, bombardovalo je 47 aviona i helikoptera. Srpski etnički prostor u Hrvatskoj konačno je očišćen, što je i bio glavni cilj "Oluje" u kojoj je ubijeno i nestalo 1.960 Srba.

Bihaćki džep

PEŠADIJSKE jedinice Hrvatske vojske i specijalne brigade MUP najpre su udarile na ličkom i banijskom frontu, a ubrzo zatim i prema Drnišu. Hrvatskoj pešadiji podršku su pružile artiljerijske i oklopno mehanizovane snage HV.
Na ličkom ratištu hrvatska soldateska se probijala iz smera Gospića prema Medaku i, dalje, Gračacu. Na Gračac koji je bio strateški važan za potpuno odsecanje Kninske Krajine i Like, krenule su i zloglasne hrvatske trupe sa velebitskog masiva.
Najveće borbe na banijskom ratištu vođene su na potezu Gora - Graberje - Glinska Poljana, na prilazima Petrinji, u rejonu Sunje i Dubice. Zamisao hrvatskih stratega bila je da, preko Banije izbijanjem u Dvor na Uni, dopru do Suve međe i tu se spoje sa jedinicama Petog bihaćkog korpusa muslimanske armije BiH. Spajanje hrvatskih i muslimanskih snaga iz "bihaćkog džepa" planirano je i prodorom Tuđmanove soldateske preko Korduna. Zato je hrvatska vojska, iz Karlovca krenula na ovaj deo RSK, potpomognuta tenkovskim bataljonom. Iz Josip Dola, nadirući prema Plaškom, podršku im je pružala mehanizovana brigada.
Plan je bio i da se jakim dejstvom u pravcu Vrhovina otvori mogućnost prodora prema Korenici i Plitvičkim jezerima. Oklopno mehanizovane jedinice HV silovito su napale i Drniš, udaljen samo dvadesetak kilometara od Knina. Na granice zapadnog dela RSK, Hrvatska je dovela sve elitne jedinice. Okosnice njenih snaga bile su profesionalna gardijska brigada i specijalne jedinice MUP.
Rat je, dakle, vođen celom linijom fronta - od Orašja do Dubrovnika. Hrvatski radio neprekidno je emitovao poziv Franje Tuđmana upućen "građanima srpske nacionalnosti" u kojem se traži njihova predaja. Predsednikova egzaltiranost prekidana je marševima i borbenim pesmama. Hrvatska je optužila Srbe da su tokom noći, izmeću četvrtka i petka, bombardovali dvadesetak hrvatskih gradova, što je bio neprihvatljiv izgovor za agresiju na Srbe u Krajini.
U toku napada na RSK, a dobrim delom i posle borbenih dejstava, opljačkano je, spaljeno i porušeno više od 40.000 srpskih kuća.

Kolone tuge
DOKUMENTACIONO-INFORMATIVNI centar "Veritas" evidentirao je 1.205 poginulih Srba civila, među kojima su 522 žene. Ubijeno je dvanaestoro dece!
Sve što su zapadni Srbi baštinili pet vekova svoje istorije, za ta samo četiri dana otišlo je u nepovrat. Posle pokolja Srba kod Gospića, na koranskom mostu, u Zapadnoj Slavoniji, svakodnevnog bombardovanja Doboja, Srbobrana, Brčkog, raketiranja Knina, Benkovca, Korenice, Vojnića, Topuskog, Republika Srpska Krajina, praktično je prestala da postoji.
Kada su prvi topovski plotuni pali na Knin, četrdeset hiljada Srba počelo je da beži. U opustošenom gradu, hrvatski gardisti zatekli su samo pet stotina ljudi, uglavnom starih i nemoćnih. Ubrzo je pala i Glina.
Iako su Srbi i dalje držali veliki prostor i raspolagali silom koja je mesecima mogla da pruža otpor, prevladala je strategija povlačenja. Teritorija koju su kontrolisale srpske snage prostirala se od Topuskog, Vrginmosta, Vojnića i Turnja, na severu, do linije Duga Resa - Josipdol - Senj, na zapadu, i do Slunja, Lapca i Srba na jugu.
Napadnuta sa trideset polaznih položaja Krajina je, po proceni vojnih analitičara, mesecima mogla da se brani. I Knin, s obzirom na geografski položaj, bio bi gotovo neosvojiv da su ga čestito branile samo dve brigade. I u drugim mestima Krajine više se bežalo nego ratovalo.
Danas, deset godina posle drugog najvećeg egzodusa srpskog roda, na "Oluju" sećaju strašne slike nepreglednih kolona izbeglog i prognanog stanovništva. Uplašeni, izbezumljeni ljudi, noseći ono što su prigrabili u trenucima meteža i panike, krenuli su u neizvesnost. Put je bio dug, mučan, u kolonama se umiralo od tuge za ostavljenim kućama i brigom za bližnje. U selu Tomina, kod Sanskog Mosta, hrvatski borbeni avioni, u brišućem letu ustremili su se na izbegličku kolonu. Čuli su se jauci, delovi raskomadanih tela leteli su na sve strane.

Tuđmanova noć odluke
BRIONI, 31. jul, 1995, kasno veče. Franjo Tuđman obraća se svojim generalima:
- Zatvoriti im sva vrata, pa ih onda uništiti. Sve može trajati najduže osam dana. Imamo podršku Nemačke i NATO, delom i Amerike. Stvar je hitna, Milošević je pristao na rešenje u Bosni, Jugoslaviji će biti skinute sankcije. Srbi u Krajini su potpuno demoralisani. Pregovore u Ženevi otpočećemo kao masku. Opravdanje da ih udarimo je njihov protivudar iz Knina i mi imamo povod, a s topovima ćemo da ih demoralizujemo do kraja...
Samo četiri dana kasnije, grunula je "Oluja". Na Krajišnike je udarilo 50.000 vojnika u 25 brigada, a za "čišćenje" terena bilo je zaduženo još 10.000 hrvatskih vojnika i 15.000 vojnika muslimanskog korpusa u pet brigada. U zloglasnom pohodu pridružila im se i policija. Artiljerija je udarila istovremeno po gradovima, naseljima i selima, ubijajući civile i stvarajući takvu atmosferu da su samo oni koji su hitno napuštali svoja ognjišta imali šansu da prežive. Tako su počeli prvi zbegovi i prve kolone izbeglica, što je Tuđmanovoj vojsci bio glavni strateški cilj.

U "Oluji":
Ubijeno 1.2o5 civila, 522 žene i dvanaestoro dece
spaljeno i opljačkano 30.000 srpskih kuća

U 5 časova napadnut Knin, u 12.30 hrvatska vojska bez borbe ušla u napušten grad

Mediji u Srbiji nisu objavili da je Hrvatska napala Krajinu