BINIČKI SPOJIO MORAVU I DRINU: "Novosti" u Jasici kod Kruševca gde je na današnji dan pre 149 godina rođen slavni srpski kompozitor

TEŠKO da se može zamisliti ijedna bitka u koju je srpska vojska krenula posle 1915., bez taktova "Marša na Drinu", koji je komponovao slavni kompozitor Stanislav Binički (1872-1942).

Foto Arhiva

Upravo autor naše najpoznatije koračnice prve je korake načinio u rodnom selu Jasika kod Kruševca, kraj Zapadne Morave. Tu je svaki 27. jul poseban praznik, jer je to dan kada je rođen najznamenitiji Jasičanin.

Nasleđe Biničkog čuva se na svakom koraku: osnovna škola zgrada je nekadašnje kasarne gde je rođen veliki kompozitor i koja danas nosi njegovo ime. Ulica koja školsko igralište deli od Crkve Svetog Prokopija nosi njegovo ime. A u samoj bogomolji kršten je ovaj osnivač opere, filharmonije, Beogradskog vojnog orkestra, muzičke škole, autor prve srpske opere "Na uranku".

- Iz sačuvane knjige krštenih znamo zasigurno da je Binički ovde kršten 1872. pod imenom Stanisav, bez "l". I to je bilo neposredno pre podizanja crkve od čvrstog materijala, u "daskari" - priča za "Novosti" protojerej Ivan Milanović, paroh jasički.

U jasičkoj crkvi redovno se organizuje Muzička manifestacija "Stanislav Binički". Želja da neguju sećanje na kompozitora, Jasičanima je usađena od rođenja, kao što veruju da su upravo tok Morave i "svatovac" bili inspiricija Biničkom da komponuje "Marš na Drinu".

- Zahvaljujući sećanju sveštenika Životija Vanića, čiji se otac sećao i odraslog Stanislava Biničkog koji je dolazio u kafanu na obali Morave i slušao svatovac, pretpostavljamo, da se tim notama nadahnuo - kaže Lidija Užarević, predsednica KUD "Stanislav Binički" iz Jasike, udruženja koje sa Kulturnim centrom i jasičkom školom organizuje manifestaciju.

SEĆANjE Crkva u kojoj je kršten Binički i paroh Ivan Milanović, Foto S. Babović/Arhiva

Iako je kompozitor samo tri godine živeo u okolini Kruševca, trag koji je ovde ostavio bio je dovoljno utisnut da njegov unuk Milivoje Josifović 1999. odluči da Narodnom muzeju u Kruševcu pokloni porodično i muzičko nasleđe Biničkih. A Legat zbog istaknutog vojevanja oca velikog muzičara Stevana Biničkog (1840-1903) nosi ime po ocu i sinu.

Poručnik Stevan Binički, poreklom iz Gospića, gradio je most preko Zapadne Morave u Jasici kod Kruševca. Bio je i junak iz Srpsko-turskog i Srpsko-bugarskog rata. U vreme kada je rođen Stanislav, bio je komandant Treće pontonske čete. Majka Marija rođena je kao baronica Fon Rehingen, a u prvom braku bila je udata za kruševačkog lekara Mladena Obradovića. Na stotine požutelih fotografija, dokumenata, partitura... deo su Legata.

- Najvredniji deo Legata je originalni zapis koračnice posvećene pobedi na Ceru, odnosno pukovniku, komandantu Milivoju Stojanoviću,   koji je predvodio Drugi gvozdeni pešadijski puk - ispričao nam je svojevremeno istoričar Kosta Radić. - Binički je rukom ispisivao napomene, kao i datum nastanka kompozicije "Na Drinu", 26. maj 1915.

ORIGINAL Notni zapis "Marša na Drinu", Foto S. Babović

U Legatu su i zapisi pesama od 1887. do 1893, prve srpske opere "Na uranku", rukopis "Mijatovke". Na fotografijama je zabeleženo i buđenje jugoslovenstva po osnivanju Kraljevine SHS, kroz serije koncerata orkestra kraljeve garde, kojim diriguje Binički lično.

"NA URANKU"

U OKVIRU 18. muzičke manifestacije "Stanislav Binički" večeras u 19 časova biće otvorena izložba radova sa likovne kolonije, a sat kasnije polagaće se cveće na spomen-ploču Biničkog. Od 21 sat, operu "Na uranku", Stanislava Biničkog na libreto Branislava Nušića izvešće Muzičko-opersko-teatarska organizacija "Beograd".

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije