KNJIŽEVNA KRITIKA: "Tamna pučina" Dragana Stojanovića - Mračne strane dvadesetog veka
U "Tamnoj pučini" Dragana Stojanovića, profesora emeritusa Filološkog fakulteta u Beogradu i renomiranog pisca, nalazimo odlike različitih vrsta romana - prvenstveno porodičnog, u kojem je najviše pažnje posvećeno sudbini porodice Stojana Lazarevića od 1914. zaključno sa martom 1941. godine.
U tom pripovedanom vremenu sagledane su i priče jevrejske porodice Kon, potom porodice izvesne Milanke T., kao i sudbina Nikifora, Stojanovog kolege i prijatelja. Slikanje tih sudbina u funkciji je osnovne priče i sastojak svih slojeva romana koji se, u skladu s pripovedanim vremenom, odlikuje dinamičnošću ujednačenom kroz čitav roman.
Osim što svaka od navedenih porodica, naravno, ima ličnu priču, većinom tamnu i tešku, svako od junaka ima i samo svoju.
Najviše saznajemo o glavnom junaku.
Stojan potiče iz bogate trgovačke porodice. Kao student se iz Jene vraća u domovinu uoči Velikog rata. U tom ratu on biva ranjen. Velika glavobolja, osobito veliki ožiljak na licu, utiču na dalji tok njegovog života, najviše na ličnom, intimnom planu.
U samom romanu pokazano je, kroz niz pojedinačnih sudbina, kako stravično deluje mehanizam nacizma kao ideologije istrebljenjaj
Stojan ima sestru Stojanku, introvertnu, posve neobičnu, koja svojim moćima doprinosi oporavku svoga brata. On zauvek mora da se stara o njoj, što je još jedna značajna odrednica njegove sudbine.
U "Tamnoj pučini" uočavamo i odlike ljubavnog romana, prvenstveno zbog Stojanove i Sarine ljubavi koja, iako nije formalno realizovana, traje. O tom trajanju svedoče sva Stojanova nastojanja da, uoči Drugog svetskog rata koji se približava Jugoslaviji, spase Saru Kon od zahuktalog i neumoljivog nemačkog nacizma.
U samom romanu pokazano je, kroz niz pojedinačnih sudbina, kako stravično deluje mehanizam nacizma kao ideologije istrebljenja i kako on, zapravo, može da funkcioniše u različitim kontekstima.
Iz pomenutog razumemo da roman sadrži i elemente istorijskog. Autor na osnovu niza primera koji su povezani, a neki od njih su i međusobno uslovljeni, pokazuje kako je lična tragedija uvek bolnija, upečatljivija od statistike, te kako se ona vremenom preliva u različite sfere života, zavisno od društveno-političkih kretanja.
U njemu je precizno pripovedano o društvenom životu velegrada i atmosferi koja navešćuje ponovni, neminovni dolazak rata
"Tamna pučina" je i društveni roman. U njemu je precizno pripovedano o društvenom životu velegrada i atmosferi koja navešćuje ponovni, neminovni dolazak rata, koji uslovljava različite vrste lomova koji se nikako ne mogu izbeći. U tom sloju romana uočavamo lice, a još više naličje društva koje je zabavljeno intrigama, spletkama, igrama moći, ucenama, a čije su odlike licemerstvo, nemoral i manifestovanje zla.
Iako je u romanu reč o tamnim stranama naše, i ne samo naše, istorije 20. veka, u njemu nalazimo sporadične i efektne elemente humora, a na prvim stranama i lirizam, onaj koji nas asocira na "Dnevnik o Čarnojeviću" Miloša Crnjanskog.
Zbog svega navedenog "Tamna pučina", osim što je ponela nagradu "Beskrajni plavi krug" za 2020. godinu, svakog svog čitaoca je, sigurno, učinila povlašćenim.
Preporučujemo
KANDIDAT ZA RUMUNSKOG PREDSEDNIKA ĐORĐESKU: Ukrajina je izmišljena država, biće podeljena sto posto
KANDIDAT za predsednika Rumunije Kalin Đorđesku izjavio je da je Ukrajina „izmišljena država“ koju će podeliti susedi.
30. 01. 2025. u 13:44
BRITANSKI EKSPERT: Imamo posla sa diletantom – Zelenski ne može da podnese da je kraj
ŠEF ukrajinskog režima Vladimir Zelenski podsvesno ne može da prihvati temu povlačenja ukrajinskih snaga u zoni borbenih dejstava, izjavio je britanski vojni analitičar Aleksandar Merkuris
30. 01. 2025. u 07:58
RASKID POSLE SMRTI PRIJATELjA: Poslednje pojavljivanje Dačićevog sina sa devojkom
NAKON toga Milica se uglavnom sama pojavljivala na raznim događajima, kad je i počelo da se šuška da je njihovoj ljubavi došao kraj, jer ranije nikada nije bio slučaj da se pevačica pojavi sama na javnom mestu.
29. 01. 2025. u 18:41
Komentari (0)