OŽIVELO SEDAM VEKOVA: U srednjovekovnom zamku u Vršcu otvorena prva stalna postavka o životu unutar kamenih zidina (FOTO/VIDEO)
U GODINI kada se obeležava tačno sedam vekova od prvog pomena Vršačke kule, tj. utvrđenja iznad Vršca, u tom srednjovekovnom zdanju juče je otvorena prva stalna izložba, koja na autentičan način prikazuje kako se tokom vekova odvijao život unutar tih kamenih zidina.
Foto: J.J.Baljak
Posetioci sada po prvi put mogu da vide originalne predmete pronađene na tom lokalitetu, kao i brojne replike oruđa, oružja, oklopa, zastava…
Stara i napuštena kula sa karakterističnim „zubima“ na vrhu, 2015. je potpuno rekonstruisana i ponovo postala dostupna javnosti. Njena unutrašnjost je od tada bila prazna, ali je čak i takva privlačila veliki broj turista. Očekuje se da će stalna postavka dodatno unaprediti razvoj turizma u tom gradu i čitavom regionu.
-Kula je simbol Vršca i mesto koje svi naši turisti žele da posete. Zato smo ove godine iz gradskog budžeta izdvojili dva miliona dinara za osnovno opremanje ove izložbe, da naši gosti, ali i Vrščani, po prvi put mogu da vide kako se ovde nekada živelo – ponosno je rekla gradonačelnica Vršca Dragana Mitrović.
Dugo se verovalo da je Vršačka kula, koja stražari nad gradom sa 399 metara nadmorske visine, podigao despot Đurađ Branković u 15. veku, nakon pada Smedereva. Te je tvrdnje, međutim, naučno opovrgnuo dr Aleksandar Krstić, viši naučni saradnik Istorijskog instituta u Beogradu, koji je o tome objavio i naučnu knjigu. On je izgradnju utvrđenja smestio u kraj 13. veka, u period kada se Vršac zvao Erdšomljo, što je bacilo potpuno novo svetlo na istoriju grada.
ODUVEK BILA VOJNO UTVRĐENjE
KULA je oduvek bila vojno utvrđenje. U vreme Turaka tu su boravili i hrišćanski plaćenici, tzv. martolosi, koji su dobijali novac za svoju službu. Upravo iz jednog platnog spiska se i doznaje da je u samom utvrđenju bilo oko 25 osoba. Među njima je bilo i žena, što je utvrđeno na osnovu antropološke analize pet skeleta pronađenih unutar zidina. Opsežna arheološka istraživanja su, inače, rađena od 1997. do 2003. godine.
- Brojna dokumentacija dokazuje da su vršačko utvrđenje sagradili Ugari, mnogo pre turske najezde – kaže Krstić, za „Novosti“. - Ugarski kralj Bela IV je 1242, nakon odlaska Mongola sa ovih prostora, započeo obnovu zemlje i naredio masovnu izgradnju kamenih utvrđenja, naročito u pograničnim područjima. U decenijama koje su sledile prva je podignuta upravo tvrđava u Vršcu, tj. Erdšomlju. Najstariji dokument u kom se ona pominje potiče iz 1323. godine. Kasnije je bila u posedu despota Stefana Lazarevića, pa Đurađa Brankovića, Osmanlija.
Izložbu su na temeljima ovih podataka priredili kustosi-istoričari Gradskog muzeja Vršac Ivana Ranimirov i Stefan Mavrović. Postavili su je hronološki – od 1227. kada se prvi put spominje Erdšomljo do konačnog oslobođenja od Turaka 1716. godine.
-Prvi sprat je vezan za ugarski period. Tu su, ispod staklenog poda, izloženi originalni predmeti sa ovog lokaliteta, od grnčarije do delova oružja – navodi Mavrović. - Na drugom spratu je prikazan period srpske despotovine, za čije potrebe je oklope, vezirnu košulju i mačeve „vukovce“ radio Stevan Stevanović iz Kruševca. Poslednji sprat je posvećen turskom periodu. Tu je izložen i deo turskog vodovoda, koji, uz par nadgrobnih spomenika, predstavlja jedino opipljivo svedočanstvo njihove vladavine.
NOVO RADNO VREME
VRŠAČKA kula je do sada radila samo vikendom, a ubuduće će biti otvorena od četvrtka do nedelje, od 11 do 18 časova. Tokom zime je zatvorena. Karta će za odrasle koštati 250 dinara, a za decu, studente i penzionere 200.
Nije izostavljena ni romansirana strana priče o vršačkom utvrđenju, koja je nastala iz pera vršačkog publiciste Dušana Belče. Taj deo izložbe se nalazi u tzv. kapija-kuli i namenjen je deci.
-Za našu kulu je vezana legenda o začaranoj princezi, koju je čarobnjak pretvorio u zmiju, jer je odbila njegovu prosidbu. Ona se, prema legendi, i danas krije u kamenim zidinama – priča nam Ivana Ranimirov. - Tu je i priča o vršačkim patuljcima, koju smo ilustrovali keramičkim figuricama autorke Danijele Radeka. Takođe, imamo i lutkarski prikaz bitke u kojoj je vršački ustanik Janko Halabura podno kule odrubio glavu turskom begu. Detalj iz te borbe se nalazi na grbu Vršca.
U planu je da se na jesen postojeća postavka dopuni digitalnim sadržajima – idealnom 3D rekonstrukcijom zamka i 4D video-prezentacijom, koja će pružiti uvid u istorijske faze od formiranja utvrđenja do njegovog rušenja 1701. godine, nakon potpisivanja Karlovačkog mira.
Preporučujemo
Pratite nas i putem iOS i android aplikacije
Pratite vesti prema vašim interesovanjima
Pročitajte više
EVO KAKO DO KARATA ZA "VEČITI DERBI": Crvena zvezda poslala obeveštenje pred meč sa Partizanom
Košarkaši Crvene zvezde dočekuju ekipu Partizana u ponedeljak od 19 časova u okviru 13. kola ABA lige.
22. 12. 2024. u 14:30
"VI STE PRVI..." Srbin opomenuo grupu dečaka u autobusu i ostao šokiran odgovorom: "To nisam očekivao"
SRBIN opomenuo tinejdžere koji su pušili u autobusu, pa ostao zatečen njihovom reakcijom. Umesto očekivanog negodovanja, od tinejdžera dobio odgovor koji ga je oduševio
23. 12. 2024. u 13:40
UHAPŠENA I MARIĆEVA ŽENA: Planiran napad na vrh hrvatske vlade - u "ferariju" dovezao člana Evropskog parlamenta u štab
IVKO MARIĆ (45), suvlasnik jednog zagrebačkog restorana sa živom muzikom, koji je dospeo u fokus javnosti nakon što je pre pola godine svojim "ferarijem" dovezao novoizabranog poslanika u Evropskom parlamentu Stivena Nikolu Bartulicu u izborni štab Domovinskog pokreta, od subote se nalazi pod nadzorom policije.
23. 12. 2024. u 13:04 >> 13:22
RUSIJA SLAVI: Ukidaju se sankcije koje su Ruse posebno bolele!
RAT u Ukrajini, odnosno "specijalna vojna operacija" kako to Rusija naziva, ponovo je za jednu od sporednih stvari iznedrio i sportski potez. Najnovije vesti na temu "sportske sankcije Rusima" stižu iz sveta sportova na ledu, za koje je dosad važila apsolutna zabrana za učešće ruskih ekipa, a i pojedinaca.
23. 12. 2024. u 12:27
"OVO JE SKANDAL! NENORMALNO!" Predrag Mijatović otkrio kakva prava ima 25 igrača Partizana: Nikad to nisam video!
Član Radne grupe fudbalskog kluba Partizan Predrag Mijatović izjavio je danas da trenutni dug "crno-belih" iznosi preko 53 miliona evra, ali je otkrio i neke šokantne podatke.
23. 12. 2024. u 13:56
TEMPERATURE I DO -71°C: Ujutru seku led da bi imali pijaću vodu, kupanje je problem - kako izgleda život u najhladnijem gradu na svetu
MOŽETE li da zamislite da dan počinjete rezanjem leda kako bi vaša porodica imala vodu za piće taj dan, dok je napolju temperatura debelo ispod minusa, i da se možete okupati samo jednom nedeljno? Nekima je ovakav život svakodnevica.
23. 12. 2024. u 08:28
STIGAO ŽESTOK ODGOVOR TRAMPU OD PREDSEDNIKA: To je naše i tako će ostati!
PREDSEDNIK Paname Hose Mulino poručio je da Panamski kanal pripada njegovoj državi i da oko toga neće biti pregovora.
23. 12. 2024. u 08:54
PRVI SNIMCI UKRAJINSKOG NAPADA NA RILSK: Najmanje šest mrtvih i desetine povređenih, gore automobili (VIDEO)
ŠEST osoba, među kojima i jedno dete, ubijeno je u Rilsku, u oblasti Kursk, kao rezultat raketnog udara ukrajinskih oružanih snaga, saopštio je vršilac dužnosti guvernera Kurske oblasti Aleksandar Hinštajn.
20. 12. 2024. u 17:07
"SRCE MOJE, DUŠO MOJA" Dajana grca u suzama zbog Žike, a on je grli: "Setila sam se naše svadbe" (VIDEO)
"ZASLUŽIO si da te zagrlim i poljubim..."
23. 12. 2024. u 10:06
Najnovije iz rubrike
VEK POSVETIO HUMANOJ MISIJI: Stogodišnji Kanađanin srpskog porekla Milomir Glavčić pomaže zemljake u otadžbini
NESEBIČNO pomažući svoje zemljake, komšije, prijatelje i rodbinu, Milomir Glavčić (100), rodom iz zaseoka Pope potkopaoničkog sela Kovači nedaleko od Jošaničke Banje, nebrojano puta je dokazao da ima srce veće nego prostranstva Kanade čiji je višedecenijski državljanin.
23. 12. 2024. u 07:00
PREDANJA JOŠ RAĐAJU STRAH: Mrtvački most u Temskoj, vekovima privlači pažnju mračnim legendama, ali i krvavim događajima iz rata
BAŠ iznad sastavka staroplaninskih reka Toplodolske i Visočice, odakle dalje teče jedna - Temštica, pritoka Nišave, uzdiže se ćuprija intrigantnog naziva - Mrtvački most.
23. 12. 2024. u 07:00
O ROBOTIMA U KINI UČILI IZ PRVE RUKE: Šampioni Srbije iz Vladičinog Hana posetili Šangaj
NACIONALNI šampioni iz Vladičinog Hana, uspešni učenici Tehničke škole, višestruki osvajači mnogih nagrada i priznanja na takmičenjima u robotici, boravili su u Kini. Gostovali su na šangajskom Tehničkom institutu za elektroniku i informatiku (STIEI), a zanimljivo je, kako su nam ispričali, da je kampus u kom su boravili veći od njihovog gradića na Južnoj Moravi.
22. 12. 2024. u 22:34
ZIMSKA ČAROLIJA U KRAGUJEVCU : „Čarolija je kad zalede vodu, pa se klizaš“
„Zimska čarolija“, niz atraktivnih manifestacija namenjenih pre svega deci ali i odraslima, koji se svake zime odvijaju na gradskim trgovima u Kragujevcu, počela je otvaranjem klizališta uz performanse animatora, plesača, klovnova, džinova na štulama i nezaobilaznim vatrometom. Nastup Leontine i hora „Čarolija“ upotpunio je doživljaj i označio početak još jedne kragujevačke „Zimske čarolije“.
22. 12. 2024. u 22:33
STRADALIH GENERALA KAO NA ZEJTINLIKU: Godišnjica savezničkog bombardovanja logora u Osnabriku i pogibije Jugoslovenskih oficira
VOJVODA Mileta Pavićević Čiča iz Podgorice obreo se ovih dana u dalekom Osnabriku u Nemačkoj, gde je kao jedini predstavnik iz Crne Gore prisustvovao obeležavanju osam decenija od "savezničkog" bombardovanja vojnih logora Oflag VI C, u Donjoj Saksoniji, i stradanja jugoslovenskih kraljevih oficira.
22. 12. 2024. u 22:30V.K.
Komentari (1)