"PARAĆINSKE" ZANATLIJE IZ 5400. GODINE PRE NOVE ERE: Nova otkrića u rekonstrukciji života ljudi neolitskog naselja "Motel Slatina"
18. 06. 2024. u 17:27
ARHEOLOŠKI lokalitet "Motel Slatina" otkriven je 1959. godine, a prva istraživanja koja su usledila četiri godine kasnije bacaju ovih dana potpuno novo svetlo u rekonstrukciji života ljudi ovog neolitskog naselja. Kako su istraživači utvrdili, zanatom su se ovde u velikim naseljima bavili oko 5.400 godina pre nove ere.
Fotodokumentacija Zavičajnog muzeja Paraćin
Iskopavanja su na ovom prostoru počela osamdesetih i devedesetih godina prošlog veka. Reč je o lokalitetu koji se prostire istočno od Paraćina - između fabrike stakla, sela Glavica, padine Karađorđevog brda, Petlovca i reke Crnice, na površini od četrdesetak hektara.
Istraživanjima je, kako navodi, arheolog dr Vesna Vučković, savetnik u paraćinskom Zavičajnom muzeju, utvrđeno da je reč o višeslojnom lokalitetu sa tragovima prošlosti iz nekoliko praistorijskih perioda i vremena rimske okupacije.
Foto: Z. Rašić
- Međutim, vinčansko naselje sa ubedljivo najmoćnijim kulturnim slojem, debljine do skoro šest metara, dalo je najznačajnije podatke. Osnovano je oko, 5400. godine pre nove ere i trajalo do kraja ove mlađeneolitske kulture, a jedna od karakteristika vinčanskih zajednica, uključujući i žitelje "Motela Slatina", jeste život organizovan u velikom naseljima koja su brojala i više od 2.000 stanovnika.
Osnova njihove privrede bili su zemljoradnja, stočarstvo i lov. Kameni predmeti u jednom periodu su imali značajnu ulogu u životu neolitskih zajednica, ali su oni često zanemarivani u analizama predmeta pronađenih tokom arheoloških iskopavanja. Međutim, kako ističe naša sagovornica, primena novih pristupa u istraživanju dovela je do novih otkrića:
- Cilj ovih istraživanja je što realnija rekonstrukcija života ljudi u prošlosti, pa smo analizom kamenih artefakata utvrdili da su stanovnici naselja "Motel Slatina" bile vešte zanatlije koje su dostigle specijalizovanu proizvodnju.
Vučkovićeva objašnjava da se to odnosilo pre svega na obradu kamena, posebno na izradu kamenih sekira. Nasuprot očekivanjima, proizvodnja hrane od žitarica i obrada predmeta od kosti i drveta imali su tada manju važnost. Verovatno su, kako ukazuje, žitarice obrađivane manje zbog nedostatka radne snage, pa je zbog toga lov i dalje imao vrlo važnu ulogu.
Kameni artefakti
U OKVIRU saradnje Zavičajnog muzeja i Biblioteke "Dr Vićentije Rakić" u Paraćinu, nova otkrića u rekonstrukciji života ljudi iz mlađeneolitskog naselja "Motel Slazina" dr Vučković je predstavila nedavno u gradskoj biblioteci. Ovo predavanje je bilo ujedno i deo njene doktorske teze "Ekonomija i kameno oruđe neolita centralnog Balkana" odbranjene na Autonomnom univerzitetu u Barseloni, kojom su bili obuhvaćeni kameni artefakti iz deset vinčanskih naselja.
Prema rečima naše sagovornice, u ovakvim društvima još uvek nije bilo centralizovane uprave, kontrole preko institucija i socijalnog raslojavanja.
- Mlađe neolitske zajednice pokazuju neke elemente socijalne nejednakosti, što je jedan od rezultata proizvodnje viškova. Naše istraživanje je takođe ukazalo da je više od 50 odsto kamena za izradu alata u naselje "Motel Slatina" došlo razmenom, što potvrđuje otvorenost ove vinčanske zajednice u razmeni dobara - otkriva Vučkovićeva.
A takva otvorenost, zaključuje ona, sem protoka robe, nosi sa sobom i protok znanja, informacija i nove tehnologije, što je bilo od izuzetnog značaja za razvoj i opstanak naseobine i njenih žitelja.
Stena sa brda Čukar
JEDNA od karakteristika privrede zajednice "Motel Slatina" bila je izrada predmeta od stene gabra koju su tadašnji majstori pronalazili istočno od lokaliteta, na brdu Čukar. Najverovatnije da je eksploatacija gabra bila kontrolisana, a da su sirovina i proizvodi bili deo razmene. To potvrđuju predmeti napravljeni od ove stene otkriveni u mlađem neolitskom naselju "Slatina, Turska česma" kod sela Drenovac.
Pratite nas i putem iOS i android aplikacije
Pratite vesti prema vašim interesovanjima
Pročitajte više
UŽAS: Posle Radakovića i Delibašića, umro i treći akter čuvenog meča Partizan - Porto u Ligi šampiona 2003!
JOŠ jedna užasna vest iz sveta fudbala!
05. 08. 2025. u 17:40
"'AJDE, IZAĐI!" Košarkaši Srbije "isterali" Nikolu Jokića iz sale tokom priprema za Evrobasket (VIDEO)
Košarkaši Srbije se spremaju za Evropsko prvenstvo, a trenutke predaha iskoristili su za jedan intervju koja je prilično nasmejao našu sportsku javnost.
05. 08. 2025. u 15:56
VOJVODINA MU DALA OTKAZ, ON OPET SLAVI UZ TOMPSONA: Hrvatski golman još jednom šokirao (VIDEO)
FILIP Ivić još jednom je otišao na koncert Marka Perkovića Tompsona, a njegov snimak dospeo je u centar pažnje u regionu
05. 08. 2025. u 10:24
KRAJ! Dušan Tadić i Crvena zvezda - završena priča!
ČEKALI su i navijači i čelnici Crvene zvezde da Dušan Tadić obuče crveno-beli dres. Sad je cela ova priča dobila konačan epilog.
05. 08. 2025. u 16:35
KAKAV JE ZAPRAVO ODNOS RADE I NENADA? “Ljudi ne praštaju uspeh, svako živi svoj život”
ODNOS između poznate pevačice i njenog brata uvek je bio pod lupom javnosti.
05. 08. 2025. u 08:37
NAJČEŠĆA PREZIMENA U EVROPI: Vidite koje dominira u Srbiji (FOTO)
KOJE je najčešće prezime u Srbiji?
05. 08. 2025. u 14:11
DUGOROČNA VREMENSKA PROGNOZA DO KRAJA AVGUSTA: Tek nas čeka pakao i temperaturni rekordi - leto se ne predaje
NAJNOVIJA vremenska prognoza evopskih stručnjaka za avgust pokazuje prohladniji početak meseca u centralnim delovima Evrope, ali se već nagoveštava povratak suptropskog grebena i novog talasa vrelog vremena. Usled prisustva niskog pritiska na severu kontinenta, stvaraju se uslovi za novi toplotni talas koji će pogoditi veći deo Evrope, piše Severe Weather Europe.
04. 08. 2025. u 20:19
EKSKLUZIVNI SNIMCI HAPŠENjA ŠIPTARSKOG TERORISTE: Ovako je pao bivši pripadnik OVK u Svilajncu, evo za šta se sumnjiči (VIDEO)
ŠIPTARSKI terorista i bivši istaknuti pripadnik terorističke OVK Halili Lulzin, uhapšen je danas u Svilajncu, u zajedničkoj akciji Bezbednosno-informativne agencije, Službe za otkrivanje ratnih zločina UKP MUP-a Republike Srbije, a u saradnji sa Tužilaštvom za ratne zločine.
22. 07. 2025. u 20:54
3O LETA OD "OLUJE" - RUDAN OŠTRO O HRVATIMA: "Koliko je Srba plutalo u bunarima jer se nisu ukrcali u traktore..."
VEDRANA Rudan je komentarisala političku i društvenu klimu u Hrvatskoj.
03. 08. 2025. u 16:23
Najnovije iz rubrike
ZORAN MIOČINOVIĆ, SA 14 GODINA DOŽIVEO PROGON: U koloni sam za jednu noć odrastao
TOG leta 1995, kad se završila školska godina, iz Mošćenice kod Petrinje sa bratom Predragom sam otišao u selo Miočinovići, isto kod Petrinje, kod strica i njegove porodice. Uprkos ratu bezbrižno smo provodili raspust. Ali, 4. avgusta sve se promenilo. Po podne, u selo je počeo da pristiže narod. Mi smo čekali majku Nadu. Pamtim da su se pucnji čuli više nego prethodnih dana i da su neki ljudi govorili da će sve proći. Nažalost nije. Za mnoge od nas počeo je put bez povratka.
05. 08. 2025. u 10:17
NEMAMO NADU U BOLJITAK: Sa Srbima u Kninu u danima hrvatske proslave nekažnjenog etničkog čišćenja (FOTO)
KNIN - tri decenije posle "Oluje". Hrvatske vlasti danima se pripremaju da na Tvrđavi, stadionu NK Dinara i kod Spomenika hrvatske pobjede naTrgu dr Ante Starčevića, obeleže "blistavu akciju" u kojoj su sa vekovnih ognjišta, samo sa prostora nekadašnje opštine Knin proterali oko 20.000 Srba, svojih građana. Ne možemo da se otmemo utisku da je, uprkos poletu oko priprema za proslavu, grad zapravo u nekom čudnom stanjuteskobe.
05. 08. 2025. u 07:00
ZAVRŠNA TAČKA PROGONA SRBA: Zločinačka operacija Hrvatske vojske ne bi uspela bez pomoći SAD
OPERACIJA "Oluja", u kojoj su jedinice Hrvatske vojske (HV), Hrvatskog vijeća obrane, Hrvatske specijalne policije, muslimanske Armije BiH i američki plaćenici i administracija SAD zajedno počinili zločin etničkog čišćenja Srba, najveći takav posle Drugog svetskog rata, formalno se odigrala od 4. do 7. avgusta 1995. Bila je to završna tačka hrvatskog sna o Hrvatskoj bez Srba.
04. 08. 2025. u 15:07
KRVAVI PIR ATIFOVIH MUDŽAHEDINA: Zločin 505. Bužimske brigade tzv. Armije BiH nad civilima iz kolone izbeglica u Žirovcu 1995.
TOKOM genocidne akcije "Oluja" hrvatska vojska (HV) kao i pripadnici muslimanske tzv. Armije BiH u kojoj je bilo i mnogo mudžahedina, počinilisu niz jezivih i sramnih zločina nad srpskim civilima koji su unesrećeni, u kolonama napuštali svoja ognjišta.
04. 08. 2025. u 12:11
PREPOZNALI BRAĆU U NESREĆI: Preko mosta spasa u Novom Gradu avgusta 1995. prešlo više od 120.000 izbeglih Krajišnika (FOTO)
OD prvog dana "Oluje" zloglasne akcije hrvatske vojske i policije, unesrećeni Srbi iz Republike Srpske Krajine bili su prinuđeni danapuštaju svoja vekovna ognjišta. Njih oko 250.000. U tim konvojima očaja i tuge bilo je i više od hiljadu beba... Uplašeni, ojađeni, izmrcvareni, gladni i žedni, išli su u neizvesnost i danima tražili spas. Neki ga nisu dočekali, umirali su u kolonama od iznemoglosti i prepuklog srca, od bombi ostrašćenih neljudi - hrvatskih pilota kojima su ovi nevoljnici bili legitimne mete. Sahranjivani su poredputa, po njivama...
04. 08. 2025. u 12:00
Komentari (0)