Spomenik za života

 ZNAMENITI Slobodan Jovanović (1869-1958) bio je dugogodišnji profesor Pravnog fakulteta. Bio je i istoričar, pravni pisac, sociolog, esejista i istoričar književnosti, pozorišni i književni kritičar i, na kraju karijere, i političar. U svim ovim strukama, osim u politici, postizao je vrhunske rezultate kao najsvestraniji intelektualac svoga vremena.
Pravne nauke studirao je u Minhenu, Cirihu i Ženevi. Posedovao je široko obrazovanje: govorio je francuski, engleski i nemački jezik, a služio se italijanskim, starogrčkim i latinskim. Sarađivao je u inostranim naučnim glasilima i prevođen je na strane jezike. Bio je osnivač i urednik više publikacija iz pravnih nauka, a takođe je i jedan od osnivača Srpskog kulturnog kluba uoči Drugog svetskog rata.
Bio je u više mandata dekan Pravnog fakulteta i rektor Beogradskog univerziteta, kao i član SANU i njen predsednik. Biran je i za počasnog doktora beogradskog, zagrebačkog, ljubljanskog, kao i bratislavskog univerziteta.
Sabrana dela Slobodana Jovanovića štampana su u 17 obimnih tomova i to u više izdanja. Njegove mnogobrojne studije iz nacionalne i političke istorije Srbije ("O političkoj istoriji Srbije u XIX veku", "Osnovi pravne nauke i države", "Ustavobranitelji i njihova vlada", "Vlada Milana Obrenovića I-II", "Iz istorije političkih doktrina" i druge), imale su veliki broj čitalaca različitih profila i obrazovanja i više izdanja. Pisane su u najboljoj tradiciji "beogradske škole": zanimljivim, jasnim i živim jezikom, s pouzdanim činjenicama i jezgrovitom analizom i sintetičnošću.
Filozof Branislav Petronijević (1875-1954) bio je profesor Velike škole i Beogradskog univerziteta, takođe i redovni član SANU. Bio je renesansni tip po interesovanjima i rezultatima. Spada u red najznačajnijih srpskih i jugoslovenskih filozofa, čije delo dobija adekvatnije tumačenje tek posle njegove smrti, kada su mu pojedine knjige sa nemačkog i francuskog jezika prevedene na srpski. Studirao je i doktorirao u Nemačkoj i za svoju tezu "Stav razloga" dobio značajna priznanja u naučnim krugovima.
Petronijević je izgradio originalni sopstveni filozofski sistem, u koji je pored metafizike uključio teoriju saznanja i filozofiju prirode. Svoje metafizičko stanovište nazvao je monopluralizam, a razvijao ga je kritičkim suočavanjem sa stanovištima znamenitih filozofa: Spinoze, Lajbnica i Berklija. To stanovište povezao je sa sopstvenom verzijom "diskretne geometrije" i sopstvenom "empirioracionalističkom" teorijom saznanja i evolucionističkom filozofijom prirode.
Glavno Petronijevićevo delo je "Principi metafizike", objavljeno u tri toma na nemačkom: 1904. i 1911. godine. Na srpski je prevedeno tek 1985, tri decenije posle autorove smrti. Petronijević je nastojao da izgradi i druge originalne teorije: malizma, perspektivnog indiferentizma i transcendentnog optimizma. Smatrao je sebe za "rođenog metafizičara".
Tokom Prvog svetskog rata Petronijević je držao predavanja na Univerzitetu u Londonu i na pariskoj Sorboni. Tada je preveo na engleski sa latinskog čuveno delo Ruđera Boškovića "Teorija prirodne filozofije".
Objavljivanjem Petronijevićevih Izabranih dela u 12 knjiga u Zavodu za udžbenike 1998-1999. godine, stvoreni su uslovi za celovitiju i pravedniju ocenu njegovog stvaralaštva u našoj sredini, u domenu nauke i kulture.
Pored filozofskih problema koje je rešavao i o kojima je raspravljao, Petronijević se uspešno ogledao i na problemima matematike i fizike, paleontologije, biologije i psihologije, a posvetio je pažnju i filozofiji poezije (u Tolstojevim i Njegoševim delima).
Svoja dela prethodno je objavljivao na nemačkom, francuskom i engleskom jeziku i redovno je učestvovao sa referatima na evropskim naučnim sastancima. Uživao je veći ugled u svetu nego u sopstvenoj sredini. Bio je u ličnim vezama s mnogobrojnim evropskim filozofima, posebno sa Anrijem Bergsonom.
Dobio je priznanja i kao prirodnjak, postavljanjem zakona nekorelativnog razvitka, koji negira Kivijeov zakon o korelativnom razvitku, do kojeg je došao izučavanjem do tada nepoznatih delova kostiju, koje se čuvaju u Britanskom muzeju. Delo "Prilog proučavanju londonskog arheopteriksa" napisao je i objavio (1916-1918) zajedno s jednim engleskim naučnikom - lordom.

PREMIJER U EMIGRACIJI
SLOBODAN Jovanović je ušao u aktivnu politiku 27. marta 1941, kada je postao potpredsednik vlade generala Simovića, a u toku rata bio je predsednik emigrantske vlade i ministar u više resora. Zbog saradnje s Dražom Mihailovićem, osuđen je u odsustvu na gubitak građanske časti i dugogodišnju robiju, a nedavno su neke stranke i udruženja pokrenule postupak za njegovu rehabilitaciju. Posmrtno je u Vindzoru 1962. godine objavljena Jovanovićeva knjiga "Moji savremenici".
Nastaviće se