Dr Novosti

MANJAK GVOŽĐA I ZBOG LEKOVA? Upozorenje hematologa: Obratite pažnju, možda je ovo razlog vaše malokrvnosti

Ivana Kovačić

24. 04. 2025. u 07:00

KADA je kod muškaraca hemoglobin niži od 130 g/L, a kod žena od 120 g/L znači da su u stanju malokrvnosti odnosno anemije. Jedan od razloga anemije je i smanjena apsorpcija gvožđa.

МАЊАК ГВОЖЂА И ЗБОГ ЛЕКОВА? Упозорење хематолога: Обратите пажњу, можда је ово разлог ваше малокрвности

Profesor dr Nada Suvajdžić Vuković, hematolog Univerzitetskog kliničkog centra Srbije kaže da uzroci smanjene apsorpcije gvožđa mogu da budu brojni:

- Do ovog stanja dovede oboljenja organa za varenje kao što su ulcerozni kolitis, Kronova bolest, infekcija helikobakterijom i crevnim parazitom lamblijom, operativni zahvati na želucu i tankom crevu, celijakija, hronični pankreatitis i upotreba nekih lekova.

Profesorka Suvajdžić kaže da su medikamenti koji sprečavaju vezivanje gvožđa iz grupe antacida, inhibitora protonske pumpe, tetraciklini i fluorokinoloni i suplementi kalcijuma.

Najčešće stanje

ANEMIJA ili malokrvnost je jedno od najčešćih bolesnih stanja u medicini.

- Ona može da se ispolji ili kao bolest ili, što je češće, kao znak ili simptom nekih drugih, brojnih bolesti - kaže prof. dr Nada Suvajdžić Vuković. - Anemija predstavlja manjak eritrocita (crvenih krvnih zrnaca), hemoglobina i hematokrita. Sa stanovišta kliničara, anemija se može definisati kao smanjena sposobnost krvi da prenosi kiseonik zbog čega nastaje manjak kiseonika u tkivima (hipoksija).

- Kalcijum i gvožđe koriste iste transportne puteve u crevima zbog čega se kalcijum i hrana bogata kalcijumom takmiče sa gvožđem za apsorpciju u crevima - objašnjava naša sagovornica. - Osim lekova, treba napomenuti da kofein i tanini iz kafe, čaja, kakaoa i vina, bobičasto i orašasto voće, citrusi, masline smanjuju apsorpciju nehemskog gvožđa (gvožđe biljnog porekla) vezujući se za njega u crevima i formirajući nerastvorljive komplekse. Takođe, proteini soje kao i fitati i vlakna iz celog zrna žitarica ometaju asporpciju gvožđa. Sa druge strane, vitamin C, proteini životinjskog porekla i kuvanje podstiču apsorpciju gvožđa iz biljnih izvora.

Osim ovih stečenih uzroka loše apsorpcije gvožđa, kako kaže profesorka Suvajdžić Vuković, postoji i redak urođeni oblik anemije uzrokovan smanjenom apsorpcijom gvožđa, a koji ne reaguje na oralne preparate ovog minerala već samo na intravenske i to sporo i delimično. Ovaj oblik anemije poznat je u litereturi kao IRIDA (Iron-refractory iron deficiency anemia ).

Tri uzroka

MALOKRVNOST može da nastane usled jednog od tri nezavisna mehanizma: smanjeno stvaranje eritrocita, ubrzana razgradnja eritrocita i gubitak eritrocita. Jedan od razloga smanjenog stvaranja eritrocita je i nedostatak gvožđa koji može nastati bilo povećanim gubitkom gvožđa krvarenjem ili što je ređe smanjenom apsorpcijom gvožđa (malapsorpcija).

- U lečenju anemije nastale usled loše apsorpcije gvožđa najvažniji korak je lečenje osnovne bolesti kao što su zapaljenska oboljenja creva, infekcije, celijakije, obustava uzimanja lekova koji utiču na smanjenu apsorpciju, a potom nadoknada gvožđa oralnim ili intravenskim putem - zaključuje naša sagovornica.

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije