Društvo

U NEDOUMICI STE? "Vaskrse" ili "voskrese"? Ovako se pravilno čestita Uskrs ili Vaskrs?

Новости онлине

04. 05. 2024. u 21:16

U SUSRET najvećem pravoslavnom prazniku, pokušaćemo da razbijemo nedoumice oko toga kako je pravilno čestitati Uskrs odnosno Vaskrs.

У НЕДОУМИЦИ СТЕ? Васкрсе или воскресе? Овако се правилно честита Ускрс или Васкрс?

Foto: Shutterstock/Ilustracija

Pozdrav koji pravoslavni hrišćani upućuju jedni drugima povodom ovog praznika trebalo bi da glasi: Hristos vaskrse ili Hristos voskrese, a ne bi trebalo koristiti Hristos vaskrese, Hristos voskrse ili Hristos vaskrs i slično.

Oblici Vaskrs, Vaskrsenije, vaskrsnuti, vaskrse (u značenju uskrsnu) pripadaju starom srpskom crkvenom i književnom jeziku, koji se do sredine XVIII veka upotrebljavao u srpskoj sredini, odnosno u svim krajevima pod upravom Srpske pravoslavne crkve.

To je tzv. srpskoslovenski jezik – srpska redakcija staroslovenskog jezika (jezika prevoda bogoslužbenih knjiga sa grčkog na jezik solunskih Slovena, sredinom IX veka). Srpska redakcija staroslovenskog jezika (izgovor staroslovenskog u duhu srpskog jezika, tj. na srpski način) nastala je u vreme kada su Srbi u svojoj sredini primili slovensko bogosluženje i slovensku pismenost (tokom X, a najkasnije do prvih decenija XI veka). Od tada pa do prvih decenija XV veka Srbi su pomenute reči izgovarali sa poluglasnikom iza početnog "V", a od XV veka pa nadalje izgovaraju ih sa "A".

Srpskoslovenski jezik kao zvanični crkveni jezik Srbi su sredinom XVIII veka zamenili ruskim crkvenim jezikom (tzv. ruskoslovenskim). Od sredine XVIII veka do danas ruskoslovenski jezik se upotrebljava u Srpskoj pravoslavnoj crkvi kao zvaničan crkveni jezik. U tom crkvenom jeziku reči o kojima govorimo izgovaraju se na ruski način (sa "O" u prvom slogu):

Voskresenije, voskresnuti, voskrese.

Srbi nisu zaboravili ni svoj stari naziv za ovaj praznik, pa se danas može čuti i Vaskrs(enije), vaskrsnuti, pored Voskresenije, voskresnuti  i sl.

Reč Uskrs pripada srpskom narodnom jeziku, u kojem je u veoma davno vreme početno "U" dobijeno od starog početnog "V" (iza koga je sledio tvrdi poluglas). Tako danas imamo Uskrs (srpsko narodno), Vaskrs (staro srpsko književno i crkveno) i Voskresenije (današnje srpsko crkveno).

U pozdravu se nije uobičajio narodni izgovor Hristos uskrsnu. Sačuvano je staro srpsko crkveno (srpskoslovensko) Hristos vaskrse i današnje crkveno (ruskoslovensko) Hristos voskrese.

Ostali oblici koji se čuju, a koje smo pominjali (Hristos voskrse/vaskrese/vaskrs) ne pripadaju ni starom ni današnjem srpskom crkvenom jeziku.

BONUS VIDEO: MESTO GDE SU ROĐENI SRPSKA CRKVA I NOVI ZAVET - Reporter "Novosti" u drevnoj Nikeji

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

Novosti Google News
Tagovi

Drugi pišu

Pročitajte više

Komentari (4)

Svi komentari Ostavi komentar

Najnovije iz rubrike

Politika
Tenis
Fudbal
NEOČEKIVANO: Alkaraz se odlučio na nesvakidašnji potez pred Australijan open (FOTO)

NEOČEKIVANO: Alkaraz se odlučio na nesvakidašnji potez pred Australijan open (FOTO)