U NEDOUMICI STE? "Vaskrse" ili "voskrese"? Ovako se pravilno čestita Uskrs ili Vaskrs?
U SUSRET najvećem pravoslavnom prazniku, pokušaćemo da razbijemo nedoumice oko toga kako je pravilno čestitati Uskrs odnosno Vaskrs.
Foto: Shutterstock/Ilustracija
Pozdrav koji pravoslavni hrišćani upućuju jedni drugima povodom ovog praznika trebalo bi da glasi: Hristos vaskrse ili Hristos voskrese, a ne bi trebalo koristiti Hristos vaskrese, Hristos voskrse ili Hristos vaskrs i slično.
Oblici Vaskrs, Vaskrsenije, vaskrsnuti, vaskrse (u značenju uskrsnu) pripadaju starom srpskom crkvenom i književnom jeziku, koji se do sredine XVIII veka upotrebljavao u srpskoj sredini, odnosno u svim krajevima pod upravom Srpske pravoslavne crkve.
To je tzv. srpskoslovenski jezik – srpska redakcija staroslovenskog jezika (jezika prevoda bogoslužbenih knjiga sa grčkog na jezik solunskih Slovena, sredinom IX veka). Srpska redakcija staroslovenskog jezika (izgovor staroslovenskog u duhu srpskog jezika, tj. na srpski način) nastala je u vreme kada su Srbi u svojoj sredini primili slovensko bogosluženje i slovensku pismenost (tokom X, a najkasnije do prvih decenija XI veka). Od tada pa do prvih decenija XV veka Srbi su pomenute reči izgovarali sa poluglasnikom iza početnog "V", a od XV veka pa nadalje izgovaraju ih sa "A".
Srpskoslovenski jezik kao zvanični crkveni jezik Srbi su sredinom XVIII veka zamenili ruskim crkvenim jezikom (tzv. ruskoslovenskim). Od sredine XVIII veka do danas ruskoslovenski jezik se upotrebljava u Srpskoj pravoslavnoj crkvi kao zvaničan crkveni jezik. U tom crkvenom jeziku reči o kojima govorimo izgovaraju se na ruski način (sa "O" u prvom slogu):
Voskresenije, voskresnuti, voskrese.
Srbi nisu zaboravili ni svoj stari naziv za ovaj praznik, pa se danas može čuti i Vaskrs(enije), vaskrsnuti, pored Voskresenije, voskresnuti i sl.
Reč Uskrs pripada srpskom narodnom jeziku, u kojem je u veoma davno vreme početno "U" dobijeno od starog početnog "V" (iza koga je sledio tvrdi poluglas). Tako danas imamo Uskrs (srpsko narodno), Vaskrs (staro srpsko književno i crkveno) i Voskresenije (današnje srpsko crkveno).
U pozdravu se nije uobičajio narodni izgovor Hristos uskrsnu. Sačuvano je staro srpsko crkveno (srpskoslovensko) Hristos vaskrse i današnje crkveno (ruskoslovensko) Hristos voskrese.
Ostali oblici koji se čuju, a koje smo pominjali (Hristos voskrse/vaskrese/vaskrs) ne pripadaju ni starom ni današnjem srpskom crkvenom jeziku.
BONUS VIDEO: MESTO GDE SU ROĐENI SRPSKA CRKVA I NOVI ZAVET - Reporter "Novosti" u drevnoj Nikeji
Pratite nas i putem iOS i android aplikacije
Pratite vesti prema vašim interesovanjima
Pročitajte više
MAJKA MU JE SVE PROREKLA: Kako je Pupin sramno IZDAO Teslu? Nisu pričali preko 30 leta
MIHAJLO Pupin sa Nikolom Teslom nije pričao preko 30 godina, savest ga je zbog toga pekla ceo život.
22. 01. 2025. u 11:22
ON JE ZAMENIO MILORADA MILINKOVIĆA: Evo ko je novi tragač u kvizu "Potera"
POZNATI reditelj i scenarista i čuveni tragač u kvizu "Potera", Milorad Milinković, iznenada je preminuo u 60. godini života, a sahranjen je na Novom groblju u Beogradu 13. januara.
21. 01. 2025. u 08:23
JAŠAR (60) ŽELI DA USVOJI DETE: Nadam se da ćemo ga odgajati, Snežana i ja nismo mogli da dobijemo potomstvo
SLAVNI pevač, Jašar Ahmedovski bez ustručavanja je govorio o ženi i braku.
21. 01. 2025. u 18:09
ZASTRAŠUJUĆE: Otkrivena vojna baza Irana - 500m pod vodom! Neprobojna je, ovo su PRVI snimci
GLISERI mogu da ispaljuju krstareće rakete i da gađaju ciljeve na moru.
21. 01. 2025. u 22:02
SVI BRUJE O GESTU MELANIJE TRAMP: Ovo je istina o odnosu sa Donaldom (FOTO)
MNOGI su pokušavali da uhvate Melanijin izraz lica...
21. 01. 2025. u 12:48
TUŽNA SUDBINA: Ko je Mile koji ide lajkovačkom prugom?
KOD nas ništa ne može da prođe bez kontroverzi i teorija zavera, a ta sudbina je zadesila i čuvenu pesmu. Iako je pesma Ide Mile lajkovačkom prugom bila i ostala jedna od najomiljenijih u narodu, u novije vreme se pojavljuju izvori koji tvrde da se ona znatno razlikuje od izvornog teksta, koji ima znatno moćniju poruku i potresniji kontekst.
21. 01. 2025. u 09:42
"SRAM TE BILO, OAFE ŠICE" Mask žestoko odgovorio Šolcu zbog onoga što je rekao u Davosu
AMERIČKI milijarder Ilon Mask poručio je nemačkom kancelaru Olafu Šolcu da treba da ga bude sramota nazvavši ga "Oafom Šicom".
22. 01. 2025. u 08:22
"NEMA VIŠE MIRA" Nemački general dao alarmantnu izjavu o ratu sa Rusijom
VIŠE nema mira između Rusije i Nemačke, rekao je general Bundesvera Andre Bodeman u intervjuu za BR24, prenosi RIA Novosti.
20. 01. 2025. u 12:50
RADIOAKTIVNA TAJNA U LEDU GRENLANDA: Mreža tunela i nuklearni otpad - potencijalni problem za Trampa (FOTO/VIDEO)
KAKO se planeta zagreva, "Camp Century" - smešten na jednoj od najudaljenijih lokacija na Zemlji, oko 1.500 kilometara severno od Nuka, glavnog grada Grenlanda - postao je predmetom obnovljenog interesovanja i zabrinutosti oko toga koliko će dugo ostati zakopan.
19. 01. 2025. u 10:15
Najnovije iz rubrike
ZABRANJENE POSETE NA VMA: Oglasila se ustanova, ovo je razlog
NA VOJNOMEDICINSKOJ akademiji (VMA) zabranjene su posete pacijentima, u cilju sprečavanja širenja respiratornih infekcija, saopštila je danas ta ustanova.
22. 01. 2025. u 11:35
DAN ŽALOSTI U SRBIJI ZBOG STRADALIH U DOMU ZA STARE U BARAJEVU
NA TERITORIJI cele zemlje je Dan žalosti zbog osmoro stradalih u požaru u domu za smeštaj odraslih i starijih u beogradskoj opštini Barajevo.
22. 01. 2025. u 08:01
LEDENA KIŠA DANAS, NEOPHODAN OPREZ: Evo kakvo nas vreme očekuje
U SRBIJI u sredu ujutro oblačno i hladno. Očekuju se slaba kiša, susnežica i slab sneg, ponegde i ledena kiša.
22. 01. 2025. u 07:45
SLAVIMO SVETOG MUČENIKA POLIEVKTA: Zaštitnika prijateljske ljubavi, a veruje se da danas obavezno treba uraditi ovo
SRPSKA pravoslavna crkva i vernici danas, 22. januara, slave praznik posvećen Svetom mučeniku Polievktu, hrišćanskom svetitelju iz 3. veka.
22. 01. 2025. u 07:11
RHMZ UPOZORAVA - EKSTREMNO POGORŠANJE VREMENA: Meteorolozi najavili kijamet (FOTO)
REPUBLIČKI hidrometeorološki zavod izdao je upozorenje da se tokom noći u svim regionima Srbije povremeno očekuju mešovite padavine kiše, ledenih zrnca i sneg.
21. 01. 2025. u 22:28 >> 22:28
Komentari (4)