LETOPIS ZA OČUVANJE STAROG VLAHA: Vraćajući dug zavičaju, istorijskoj oblasti jugozapadne Srbije, zemljaci pokrenuli časopis
GOTOVO zaboravljeni Stari Vlah, istorijsku i geografsku oblast na jugozapadu Srbije, zemljaci otimaju od zaborava. Grupa Novovarošana, okupljena oko Istraživačko-izdavačkog centra "Stari Vlah" u Beogradu, posle štampanja pet knjiga za dve godine, pokrenula je časopis da razgrće vatru na ognjištima nemanjićke države, da čuva duh i istoriju i osvetljava puteve budućnosti.
Most preko Uvca na Pujcima, Foto Knjiga "Stari Vlah"
Prvi broj ovog časopisa, na 200 strana, iz pera 55 autora, istraživača, istoričara, ali i svedoka nekih današnjih prilika, iz prestonice i šireg zavičaja, u prvom redu u slivu Moravice i Uvca, biće predstavljen čitaocima u novovaroškom Domu kulture 22. marta.
- Ovo područje od strateškog značaja, koje nije zaobišla nijedna oluja, već je bilo poprište mnogih vojnih sukoba, zaslužuje časopis u kome bi se sabirala različita mišljenja, afirmisao prepoznatljiv starovlaški duh i pisalo o prošlosti, ali i budućnosti, da se stvori prostor za afirmaciju i ekonomije i kulture - naglašava u uvodniku glasnika odgovorni urednik Milomir Kragović, novinar i publicista.
Slavenko Terzić, Foto D. Milovanović
Stranice godišnjaka "otvara" analiza stanja u Staroj Srbiji u 19. i 20. veku iz pera prof. dr Slavenka Terzića, akademika SANU, koji piše o raznim političkim idejama, društvenim procesima, nacionalističkim previranjima i namerama.
Dr Ilić, Selimović i Bjelić, Foto Privatna arhiva
Na integraciju dela Starog Vlaha u Kneževinu Srbiju za vreme vladavine knjaza Miloša Obrenovića podseća dr Žarko Ilić.
Milomir Kragović, Foto A. Stanković
U nameri da pokolenjima prenosi amanet neimara , uklesan u kamenu svetinja i ruševina - da se ne prekida pamćenje i vezanost za pretke, godišnjak podseća na znamenite ličnosti "lomnog Vlaha Starog" - knezove Raškoviće, serdara Jovana Mićića, vojvodu Petra Bojovića, protu Jevstatija Karamatijevića, a tekst sociologa i univerzitetskog profesora Sretena Vukosavljevića (1881-1960) "Starovlaška škola" otkriva karakter žitelja ovog kraja.
Tipična starovlaška nošnja, Foto Knjiga "Stari Vlah"
Časopis ima ambicije da bude i podsetnik i hronika, pa donosi zapis o knjizi "Stari Vlah" Ivanjičanina Milovana Ristića, objavljenoj 1963. godine. Mladi istoričar Filip Bjelić zabeležio je zaboravljene igre u novovaroškom kraju i 1.500 starih reči i izraza. Pred čitaocima su prilozi o novovaroškim porodicama i stihovi 23 pesnika iz više opština u izboru Mirka Ikonića, pribojskog pesnika.
Stranice najavljuju i gradnju RHE "Bistrica", kao i turističke planove Zlatibora, dok dr Saša Marinković kazuje o staništu beloglavog supa na liticama Uvačkog jezera.
- U prvom broju ima više istorije, želeli smo da što ubedljivije predstavimo starovlaške korene, tu nesvakidašnju lepotu različitosti i čudnih paradoksa. Već u sledećem broju sadašnjost i budućnost će imati prevagu - obećava Kragović.
Stari Vlah je bio gotovo zaboravljen u drugoj polovini prošlog veka, pogotovu u uvačkom delu.
Foto IIC "Stari Vlah"
Urađena i nova karta
ČASOPIS objavljuje kartu Starog Vlaha, koju je posle višegodišnjih istraživanja uradio dr Žarko Ilić, naučni saradnik Katedre za istoriju Filozofskog fakulteta.
- Na karti nisu granice iz ranije literature, nego je predstavljaju međaši koje su ovom pojmu postavljali sami Starovlašani i to početkokm 19. veka - kaže dr Ilić.
- Starom Vlahu pripadaju teritorija Nove Varoši, znatni delovi opština Ivanjice i Sjenica, sela Prijepolja na desnoj obali Mileševke, teritorija Priboja istočno od Lima, naselja Jagoštica, Konjska Reka i Zaovine u Bajinoj Bašti, Kotroman i Mokra Gora iz Užica, Semegnjevo, Jablanica i Dobroselica iz Čajetine, kao i Danilovići, Štrpce.
Bijelo Brdo, Božovići i Cvrkote na teritoriji opštine Rudo.
Pratite nas i putem iOS i android aplikacije
Pratite vesti prema vašim interesovanjima
Pročitajte više
NOĆ KOJA JE PROMENILA PUTINA: Tražio tenkove, stigao negativan odgovor - od tada ga niko nije slomio
ONAJ ko želi da shvati današnje ponašanje Vladimira Putina, mora da zna i priču šta mu se dogodilo te dramatične noći u Istočnoj Nemačkoj pre 35 godina, pisao je Bi-Bi-Si u priči o ruskom predsedniku.
29. 08. 2025. u 11:08
KRILA OPAKU BOLEST: Glumica iz kultnog filma doživela bolnu sudbinu
GLUMICA je sasvim slučajno na rutinskom pregledu saznala da boluje od zloćudnog tumora.
28. 08. 2025. u 08:30
UDARNA VEST U MOSKVI Smrt "Heroja Rusije" - legendarni specijalac i vođa "Alfi" od Avganistana do Čečenije
DOBIO je titulu Heroja Rusije 2005. godine. Od 2019. do 2023. godine obavljao je funkciju predsednika Međunarodnog udruženja veterana jedinice "Alfa".
28. 08. 2025. u 14:39
OTVORENO PRIZNAO DA JE MRZI: Šta je Tramp rekao o veridbi Tejlor Svift?
MOŽDA mora da misli o tome kako da unapredi svoju zemlju, ratu u Ukrajini i užasnoj situaciji na Bliskom istoku, ali predsednik SAD ne zapostavlja ni komentarisanje života pevačice.
28. 08. 2025. u 09:38
"JETRA MU NE FUNKCIONIŠE..." Novi detalji zdravstvenog stanja Halida Bešlića - menadžer otkrio sve
FOLK pevač Halid Bešlić nedavno je hospitalizovan zbog lošeg zdravstvenog stanja.
29. 08. 2025. u 11:20
NEOBJAŠNjEN FENOMEN: Mnoštvo zmija dolazi u crkvu svake godine na Veliku gospojinu - "poštuju" stari kalendar (FOTO/VIDEO)
PRAVOSLAVNI vernici 28. avgusta slave Veliku gospojinu, a zanimljiv fenomen, koji nauka još nije objasnila, vezuje se za ovaj praznik na grčkom ostrvu Kefalonija. Doduše - ne za 28. avgust, već za 15. kada se Velika gospojina slavila po starom kalendaru. U to vreme, svake godine, u jednu crkvu dolazi veliki broj zmija, što je navelo maštovite lokalce da iskonstruišu brojne legende.
28. 08. 2025. u 11:02
SKANDAL U BRITANIJI, PORODICE U ŠOKU: Direktorka mrtvačnice gledala crtani film sa mrtvim bebama u svojoj kući
EJMI Apton (38), osnivačica udruženja Florrie’s Army u Lidsu u Engleskoj, našla se u centru velike afere nakon što su roditelji preminule dece otkrili da su tela njihovih beba držana u njenoj kući umesto u mrtvačnici.
27. 08. 2025. u 17:50
OVO JE DETALjAN SPISAK NAMIRNICA KOJIMA ĆE PASTI CENA: Nove ekonomske mere važne za građane
PRESEDNIK Srbije Aleksandar Vučić istakao je juče prilikom izlaganja o smanjenju marži na kućnu hemiju i prehrambene proizvode, a u okviru predstavljanja novih ekonomskih mera za građane, da sniženje koje će uslediti kao posledica ograničenja trgovačkih marži obuhvata 3000 proizvoda iz 23 grupe.
25. 08. 2025. u 13:15
NEOBJAŠNjEN FENOMEN: Mnoštvo zmija dolazi u crkvu svake godine na Veliku gospojinu - "poštuju" stari kalendar (FOTO/VIDEO)
PRAVOSLAVNI vernici 28. avgusta slave Veliku gospojinu, a zanimljiv fenomen, koji nauka još nije objasnila, vezuje se za ovaj praznik na grčkom ostrvu Kefalonija. Doduše - ne za 28. avgust, već za 15. kada se Velika gospojina slavila po starom kalendaru. U to vreme, svake godine, u jednu crkvu dolazi veliki broj zmija, što je navelo maštovite lokalce da iskonstruišu brojne legende.
28. 08. 2025. u 11:02
Najnovije iz rubrike
SRPSKI JUNACI POČIVAJU NA DVE PARCELE: Snimanje georadarom parcele Dore Kefaloniti na Krfu opravdava tvrdnje njenih dede i oca
KRFSKO društvo grčko-srpskog prijateljstva postalo je vlasnik zemljišta umestu Analipsi, nedaleko od popularnih letovališta Ipsosa i Dasije na Krfu, koje je, prema svedočenjima meštana, grobnica srpskih vojnika Moravske divizije iz Prvog svetskog rata. Parcelu površine 15 ari društvu je poklonila Grkinja Dora Kefaloniti, a u toku je procedura zadobijanje dozvole za arheološka istraživanja.
28. 08. 2025. u 21:42
TISMANA, NAJSTARIJI MANASTIRU U RUMUNIJI, ZADUŽBINA JE SRBINA NIKODIMA HILANDARCA: Ćirilica "podunavskog Svetog Save" iščezava sa fresaka
HILANDARSKI monah Nikodim, rođak kneza Lazara, u žitiju je opisan kao "častan i osvećen muž, silan u knjigama, još silniji u mudrosti i rečima i odgovorima". Istoričari ga opisuju kao prosvetitelja, podvižnika, diplomatu, graditelja manastira u kneževinama Vlaškoj i Moldaviji, pretečama Rumunije, u kojima je utemeljio nacionalne crkve.
27. 08. 2025. u 07:00
NAJSTARIJI HRAM U TRANSILVANIJI OSLIKALI SRBI: Jedinstvena pravoslavna crkva u rumunskom selu Densuš kandidovana za listu UNESKO
JEDINSTVENI pravoslavni hram u transilvanskom selu Densuš koji se smatra najstarijom zidanom crkvom u Rumuniji i kandidovan je za listu baštine pod zaštitom Unesko oslikali su srpski živopisci u 15. veku, otkrivaju njihovi potpisi i zapisi na srpskoslovenskom.
26. 08. 2025. u 16:29
TOP IZ DOBA KARAĐORĐA OPET PUCA U PARAĆINU: Radoslav Milošević iz Svojnova napravio repliku (FOTO)
PARAĆINSKO Udruženje potomaka ratnika Srbije od 1912. do 1920. godine neće više morati da pozajmljuje repliku topa iz doba Prvog srpskog ustanka za potrebe obeležavanja završetka Boja na Ivankovcu i scenskog prikaza ispaljenja čuvenog topovskog hica Steve Pisara sa Karađorđevog brda.
25. 08. 2025. u 13:41
I VINO KORISTILI KAO LEK: Vršački muzej „Apoteka na stepenicama“, dobio novi eksponat - apotekarsku presu za ceđenje grožđa (FOTO)
JEDAN od najlepših vršačkih muzeja „Apoteka na stepenicama“, u kom se nalazi jedina stalna postavka u Srbiji posvećena istoriji farmacije, dobio je na poklon redak i vrlo značajan eksponat – apotekarsku presu za pravljenje medicinskog vina, koju im je donirao tamošnji stomatolog dr Ivan Josić. Ova dobro očuvana sprava, stara oko 100 godina, dala je novu dimenziju bogatoj izložbenoj postavci, jer govori da se vino – po kom je vršački kraj inače dobro poznat – od davnina zvanično koristilo i kao lek.
25. 08. 2025. u 13:41
Komentari (0)