LINTA UPUTIO PREDLOG SKUPŠTINI REPUBLIKE SRBIJE: Da se usvoji Rezolucija o genocidu nad Srbima, Jevrejima i Romima u NDH

MIODRAG Linta traži da Narodna skupština Republike Srbije usvoji Rezoluciju o genocidu nad Srbima, Jevrejima i Romima u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj (1941-1945)

Foto: Tanjug

TEKST REZOLUCIJE:

Imajući u vidu da se 2021. navršava 80 godina od napada nacističke Nemačke na Kraljevinu Jugoslaviju, kao i 80 godina od osnivanja Nezavisne Države Hrvatske (u daljem tekstu: NDH) i početka genocida nad Srbima, Jevrejima i Romima;

Naglašavajući da je ustaško „konačno rešenje” srpskog pitanja već 17. aprila 1941. godine dobilo podlogu „u zakonskim odredbama za zaštitu naroda i države” i zakonskoj odredbi o zabrani ćirilice donijetoj 25. aprila 1941, a progon i uništenje Jevreja je ozakonjeno 13. aprila 1941. godine zakonskom odredbom o rasnoj pripadnosti;

Posebno podvlačeći da je ustaški genocid u NDH vršen na najbrutalnije i najsvirepije načine, uglavnom „ručno”, koristeći 57 metoda ubijanja (noževi, maljevi,sekire, specijalna sečiva od kojih je najpoznatiji „srbosek” i dr.);

Smatrajući da istorijski dokazan genocid nad Srbima, Jevrejima i Romima nije bio predmet stvarne političke i moralne osude u jugoslovenskoj državi;

Konstatujući da se u Republici Hrvatskoj namjerno i sistematski zatire sećanje na genocid koji je NDH počinila nad Srbima, Jevrejima i Romima;

Uzimajući u obzir da se hrvatski narod nije suočio sa mračnom prošlošću i nije prihvatio odgovornost za počinjeni genocid na način da Hrvatski sabor donose Deklaraciju o osudi genocida nad Srbima, Jevrejima i Romima u NDH;

Konstatujući da Katolička crkva u Hrvatskoj i BiH nikad nije suštinski priznala aktivno učešće u genocidu nad Srbima, Jevrejima i Romima, nije osudila zločin genocida, izvinila se i zatražila oproštaj za počinjene grijehe i zločine;

Budući da Anti Paveliću i njegovim najbližim saradnicima po okončanju rata nije suđeno, što bi doprinielo suočavanju  hrvatskog naroda sa zločinom genocida;

Ukazujući da se u značajnom delu hrvatske javnosti, javnih glasila i istoriografije ne samo prećutkuju nego i radikalno umanjuju žrtve genocida u NDH, naročito u Jasenovcu;

Uzimajući u obzir činjenicu da se ustaše kao počinioci genocida danas u Hrvatskoj, od strane uticajnih političkih, verskih i intelektualnih faktora, predstavljaju kao borci za slobodu i nacionalno oslobođenje, a NDH kao prava i istinska država hrvatskog naroda;

S obzirom na to da vlasti Socijalističke Republike Hrvatske, kao  i današnje Republike Hrvatske, nisu ponudile obeštećenje žrtvama genocida i njihovim potomcima;

Imajući u vidu da mnoga stratišta na kojima su žrtve ustaškog genocida mučene, masakrirane i pobijene nisu na dostojan način obeležena i zaštićena;

Polazeći od činjenice da žrtve ustaškog genocida sa mnogih stratišta nisu ekshumirane i sahranjene u skladu sa običajima;

Ukazujući da istorija Holokausta i genocida u Drugom svetskom ratu nije potpuna bez sistematskog izučavanja ustaške ideologije i ustaškog „konačnog rešenja” u školama, edukacije putem naučnih i javnih skupova i medija;

Obavezujući se da ustaški genocid postane dio kolektivnog sećanja i civilizacijske opomene na opasnosti koje donosi ustaška ideologija i mržnja po etničkom i verskom osnovu;

Polazeći od Evropske konvencije o nezastarijevanju krivičnih dela protiv čovečnosti i ratnih zločina sačinjena 1974. godine u Strazburu u kojoj  je genocid izuzet od principa zastarijevanja:

Narodna skupština Republike Srbije zaključuje:

Narodna skupština Republike Srbije traži:

Narodna skupština Republike Srbije utvrđuje obavezu:

• da Vlada u roku od tri meseca posle usvajanja ove Rezolucije odredi 10. april za Dan sećanja na genocid nad Srbima u NDH.
• da Vlada sa nadležnim organima izradi plan i program obeležavanja Dana sećanja na genocid nad Srbima u NDH.
• da Vlada započne pravnu, političku i diplomatsku borbu za međunarodno priznanje genocida nad Srbima u NDH.

Za Dan sećanja na genocid nad Srbima određuje se Dan osnivanja Nezavisne Države Hrvatske – 10. april. Glavni razlog jeste činjenica da je osnivanjem NDH započela realizacija dugo pripremanog Plana istrebljenja i uništenja srpskog naroda ognjem i mačem na čitavom području današnje Hrvatske, BiH i Srema sve do Zemuna s ciljem stvaranja Velike Hrvatske bez Srba.

Svakog 10. aprila građani Srbije dvominutnim stajanjem u tišini odaju počast srpskim žrtvama u NDH. U svim osnovnim i srednjim školama u Srbiji na taj dan organizuje se poseban školski čas u cilju upoznavanja učenika s izvršenim genocidom nad Srbima u NDH. Radio i televizijske stanice emituju programe o sjećanju na genocid nad Srbima u NDH.

Narodna skupština Republike Srbije apeluje na države potpisnice Konvencije o sprečavanju i kažnjavanju genocida i međunarodne organizacije da u svojim parlamentima donesu rezolucije kojima se masovno istrebljenje Srba od strane ustaškog režima u NDH priznaje kao genocid.

Ova Rezolucija stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

U Beogradu, 26. novembar 2021. godine

OBRAZLOŽENjE

I  USTAVNI OSNOV ZA DONOŠENjE REZOLUCIJE

Ustavni osnov za donošenje ove rezolucije sadržan je u članu 99. Stav 1. tačka 7. i stav 3. Ustava Republike Srbije, kojim je propisano da Narodna skupština Republike Srbije donosi zakone i druge opšte akte iz nadležnosti Republike Srbije i da vrši i druge poslove određene Ustavom i zakonom, kao i u članu 8. stav 1. Zakona o Narodnoj skupštini (Sl.glasnik RS, broj 9/10), kojim je, između ostalog, propisano da Narodna skupština donosi i rezolucije.

II  RAZLOZI ZA DONOŠENjE REZOLUCIJE

Tokom postojanja Nezavisne Države Hrvatske, od 1941. do 1945. godine, nad Srbima, Jevrejima i Romima su izvršeni zločini koji po Konvenciji o sprečavanju i kažnjavanju genocida, usvojenoj 9. decembra 1948. godine u Generalnoj skupštini Ujedinjenih nacija nepobitno imaju karakter genocida. U članu 2. Konvencije o sprečavanju i kažnjavanju genocida stoji: „U smislu ove Konvencije kao genocid se smatra bilo koje od navedenih dela učinjenih u nameri potpunog ili delimičnog uništenja jedne nacionalne, etničke, rasne ili verske grupe kao takve: ubistvo članova grupe; teška povreda fizičkog ili mentalnog integriteta članova grupe; namerno podvrgavanje grupe životnim uslovima koji treba da dovedu do njenog potpunog ili delimičnog uništenja; mere uperene na sprečavanju rađanja u okviru grupe i prinudno premještanje dece iz jedne grupe u drugu”.

Ideologija hrvatskog genocida nad Srbima uobličena je u okvirima Habzburške monarhije u drugoj polovini 19. vijeka. Glavni idejni podsticaj uništenja Srba proisticao je iz opsjednutosti hrvatske politike i hrvatske javnosti takozvanim „hrvatskim državnim i istorijskim pravom”. Fizičke likvidacije, prekrštavanja i prisilno iseljavanje bile su tri strateške  poluge  ustaške  politike  istrebljenja  srpskog  stanovništva  u  NDH.  Istrebljenje  Srba,  kao  svoj  glavni  cilj  nakon  uspostave  NDH,  ustaše su definisali još u emigraciji u Italiji, a sadržano je u njihovom stavu o trećinama: trećinu Srba pobiti, trećinu iseliti, trećinu asimilirati. U listu„Ustaša” 1932. godine objavljen je članak „Treba klati“ u kojem stoji:  „Ono što pije krv hrvatskog naroda treba poklati da se više nikada to zlo u hrvatskoj sredini ne pojavi”. Snažno uporište takva politika je imala u podršci većeg dela episkopata i sveštenstva Rimokatoličke crkve.

Rasnim zakonodavstvom, uvedenim već prvih dana nakon formiranja NDH, srpski narod je obuhvaćen, na celom prostoru te kvislinške tvorevine. Od prvog dana NDH on je postao obespravljeni objekat ustaške strahovlade. Protiv Srba bilo je sve dozvoljeno – nekažnjeni progon, oduzimanje imovine, prisilno iseljavanje, preveravanje, kulturno zatiranje, mučenje, hapšenje, smeštanje u logore smrti, ubijanje… NDH je osnovala  26 glavnih logora za istrebljenje Srba, od kojih posebno mesto u genocidu nad Srbima pripada sistemu logora Jasenovac. Samo dve nedelje nakon proglašenja NDH, 25. aprila 1941. godine poglavnik Ante Pavelić je zabranio upotrebu ćirilice i izdao naredbu o nošenju plave trake sa slovom P („R”) za pravoslavne. Jevreji su nosili žutu traku. Srbima i Jevrejima zabranjeno je da se voze tramvajima.  Dana 3. maja 1941. godine donesena je Zakonska odredba o prelazu s jedne vere na drugu, koja se odnosila na Srbe. U uputstvima od 14. jula navedeno je da se u katoličku crkvu ne primaju pravoslavni popovi, učitelji, inteligencija i bogati sloj trgovaca, zanatlija i seljaka tj. svi predstavnici srpske elite kojoj je bilo nemoguće oduzeti i poništiti nacionalni i vjerski identitet. Njih je trebalo satrti u logorima smrti i stratištima ustaške NDH.

Izjave nekih od najbližih saradnika vođe ustaškog pokreta i poglavnika Ante Pavelića nedvosmisleno potvrđuju genocidni karakter NDH. Mile Budak, Pavelićev ministar i doglavnik, izjavljuje u julu 1941. u Gospiću: „Jedan deo Srba ćemo pobiti, drugi raseliti, a ostale prevesti na katoličku vjeru i tako pretopiti u Hrvate“. Milovan Žanić, ministar u ustaškoj vladi, 3. juna 1941. u Novoj Gradišci izjavljuje: „Ovo ima biti zemlja Hrvata i nikoga drugoga i nema te metode koju mi nećemo kao ustaše upotrebiti, da načinimo ovu zemlju zbilja hrvatskom, i da je očistimo od Srba, koji bi nas ugrozili prvom zgodom. Mi to ne tajimo, to je politika ove države i to kad izvršimo, izvršit ćemo ono, što piše u ustaškim načelima”.  Mirko Puk, ustaški ministar pravosuđa i bogoštovlja u Križevcima6. jula 1941. poručuje Srbima:„Ili se uklonite iz naše zemlje milom ili ćemo vas isterati silom”. Ustaški stožernik Viktor Gutić u maju 1941. u svom govoru u Sanskom Mostu kaže: „Nema više srpske vojske! Nema više Srbije! Nema gedža, naših krvopija, nestalo je ciganske dinastije Karađorđevića, a i kod nas uskoro drumovi će poželjet Srbalja, al’ Srbalja više biti neće. Izdao sam drastične naredbe za njihovo potpuno ekonomsko uništenje, a slijede nove za potpuno istrebljivanje. Držite uvek na umu da su to bili naši grobari i uništavajte ih gde stignete, a blagoslov našeg poglavnika i moj vam neće uzmanjkati”.

Višedecenijsko ćutanje o ustaškom genocidu i nespremnost komunističke vlasti da jasno i nedvosmislno kvalifikuje zločin genocida koje su ustaške vlasti počinile nad Srbima, Jevrejima i Romima tokom postojanja NDH, sprečili su suočavanje hrvatskog naroda sa sopstvenom mračnom prošlošću. Uostalom, i iz tih razloga su, početkom devedesetih godina prošlog veka, prilikom razbijanja SFRJ i formiranja novih država na njenom tlu, ustaštvo i ideologija NDH dobili „prostor” i pod velom borbe čiji je cilj bio rušenje komunizma u Evropi, vratili se u politički, društveni, verski, kulturni život, školu i udžbenike R. Hrvatske.

Značajan dio hrvatske političke, intelektualne i vjerske elite i medija promoviše revizionističke teze: da je NDH bila normalna država koja nije koristila državni teror kako bi uništila etničke i verske zajednice  nego je primenjivala ograničena sredstva borbe da bi se zaštitila od pobunjenika; da u NDH nije izvršen  genocid nad Srbima, Jevrejima i Romima; da Jasenovac nije koncentracioni logor smrti već samo sabirni i radni logor; da su ustaše borci za hrvatsku slobodu i nacionalno oslobođenje; da je „Za dom spremni” stari hrvatski pozdrav koji se koristio pre nastanka ustaškog pokreta; da su Srbi izvršili genocid nad Hrvatima u NDH…

Predsedništvo Hrvatskog sabora je 4. februara 2016. godine donelo anticivilizacijsku odluku da Hrvatski sabor ponovo bude pokrovitelj komemoracije ubijenim ustaškim zločincima u Blajburgu. Savjet za suočavanje sa prošlošću Vlade Hrvatske je 28. februara 2018. godine doneo skandalozan zaključak da su ustaštvo i ustaški pozdrav „Za dom spremni” neustavni i zabranjeni, osim u izuzetnim situacijama – i to u slučaju ustaškog pozdrava koji se nalazi u grbu Hrvatskih obrambenih snaga (HOS). Potpuno je jasno da se pomenutom odlukom pripadnicima Hrvatske vojske dozvoljava da u praksi veličaju ustaštvo. Visoki prekršajni sud u Zagrebu doneo je 3. juna 2020. godine sramnu presudu da „Za dom spremni” na početku Tompsonove srbomrzačke pesme „Bojna Čavoglave” nije više ni prekršaj protiv javnog reda i mira, a kamoli zločin iz mržnje što on u stvari jeste.

U Hrvatskoj se nekažnjeno koriste ustaški simboli, slogani i pesme; održavaju mise Anti Paveliću i ustaškim generalima i pukovnicima; podižu se spomenici  i spomen ploče ubijenim ustaškim komandantima i vojnicima; postavljaju se spomen-ploče sa ustaškim pozdravom „Za dom spremni” poginulim pripadnicima Hrvatske vojske; u nizu opština i gradova postoje ulice koje nose imena zvaničnika NDH i javnih ličnosti koji su je podržavali; štampaju se i promovišu knjige u kojima se negira postojanje koncentracionih logora i genocid nad Srbima, Romima i Jevrejima; nekažnjeno se zagovara i veliča ustaštvo i NDH… Ustaški pozdrav „Za dom spremni”, pod kojim je vršeno nasilno „etničko preuređenje” NDH i izvršen genocid nad Srbima, Jevrejima i Romima, je faktički legalizovan u Hrvatskoj gore pomenutim odlukama Hrvatskog sabora, Vlade Hrvatske, Visokog prekršajnog suda, kao i niza drugih institucija.

Ova Rezolucija je akt opredeljenja  Narodne skupštine Republike Srbije da se u suočavanju sa istinom o prošlosti osudi zločin genocida  počinjen na teritoriji nacističke NDH nad Srbima, Jevrejima i Romima u razdoblju 1941–1945. godine. Mišljenja smo da srpski narod i srpska država imaju nacionalnu, moralnu i civilizacijsku obavezu osude genocida počinjenog  u NDH  i njegovanja sećanja na srpske žrtve stradale u njemu. Smatramo da je krajnje vrijeme da Srbija započne aktivnosti čiji je cilj upoznavanje međunarodne zajednice sa zločinom genocida izvršenim nad srpskim narodom tokom postojanja NDH i priznanje srpskih žrtava genocida u međunarodnoj zajednici. Pored toga smatramo važnim da se 10. april ustanovi za Dan sećanja na genocid nad Srbima u NDH. Na ovaj način ispravila bi se velika istorijska nepravda prema „Svetim Srpskim Novomučenicima“.

III PROCENA FINANSIJSKIH SREDSTAVA POTREBNIH ZA SPROVOĐENjE REZOLUCIJE

Za sprovođenje ove Rezolucije nisu potrebna dodatna sredstva.

Predlog Rezolucije o genocidu nad Srbima, Jevrejima i Romima u NDH izradio je narodni poslanik Miodrag Linta.

U Beogradu, 26. novembar 2021. godine

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije