NARODNI MUZEJ U BEOGRADU: Centralna ustanova kulture u Srbiji - Put od praistorije do savremene umetnosti (FOTO/VIDEO)

NAJVEĆU muzejsku postavku u Srbiji na pet hiljada m2 možete videti u centralnoj zgradi Narodnog muzeja u Beogradu, gde ćete moći da naučite više o istoriji, umetnosti i arheologiji kroz zabavu i uživanje.

Foto: Novosti/J.Š

Istorija počinje u ulici Kneza Miloša

Narodni muzej u Beogradu osnovan je 1844. godine zahvaljujući Jovanu Steriji Popoviću pod nazivom "Muzeum serbski", što je ujedino i sam početak očuvanja kulturne baštine Srbije. Prvi artifakti pristigli su 1848. godine, a inventar je obuhvatao 79 predmeta kao što su rukopisi, pečati, stare alatke i novac. Prvi čuvar muzeja bio je Filip Nikolić 1853. godine, prva postvka priređena je 1864. godine, dok su prva arheološka iskopavanja zabeležena samo godinu dana kasnije na Rudniku. Nakon što je 1881. godine muzej postao samostalna ustanova, iduće godine je postavljena prva tematska izložba, a prvi vodič za izložbu izdat je 1883. godine.

Bombardovanje zgrade u kojoj se Muzej u tom trenutku nalazio, pljačke i nesretno putešestvije ka Kosovskoj Mitrovici tokom Prvog svetskog rata, ostavili su dubok i neizbrisiv trag na Muzeju i muzejskim zbirkama. U ulici Kneza Miloša, kuća nekadašnjeg muzeja promenila je i vlasnika i namenu, a Beograđani danas samo užurbano prolaze pored nje, ne znajući njenu istoriju. 

Foto: Printscreen/Narodni Muzej

- Koliko puta, mi prolazimo ravnodušno širokom ulicom Miloša Velikog, ostavljajući na levoj strani Muzej srpske zemlje i Etnografski muzej, a na desnoj malo dalje, u br. 58, diskretni i ničim istaknuti Narodni muzej, koji se gubi u nizu raskošnih hotelpartikilija - pisao je novinar Miodrag Mihajlović Svetovski.

A kako je muzej tada izgledao navodi se u tekstu objavljenom u Politici 1927. godine: 

- Istoriske starine leže svuda; u svakom kutku ove zgrade možete naići na kakav stari rimski nadgrobni spomenik, na kakav staroslovenski natpis, kamenu ploču sa turskim svetim stihovima, oružje naših junaka iz prvog ili drugog ustanka, zastave po kojim su se junaci borili ili živopisna odela koje su na sebi nosili. A sve to leži bez ikakvog reda i jasno pokazuje da je onima, koje su te stvari smeštali, glavna briga bila da sve to sklone pod kakav krov, u kakvu zgradu na koju se tada moga staviti natpis - Narodni muzej.  

Profesor beogradskog Univerziteta Nikola Vulić je jednom prilikom rekao "Neka se ne zaboravi da muzeji nisu luksus, nego velika potreba jednog kulturnog naroda. Muzej je obraz jedne zemlje i retka škola za široke slojeve".

Takođe zanimljiva činjenica je da su kustosi imali svoju sobu u muzeju u kojima su privremeno stanovali, a među stanarima su jedan za drugim živeli i arheolozi Miodrag Grbić i Đorđe Mano-Zisi 1928. i 1929. godine. 

Nakon toga, muzej je prebačen tridesetih godina na prestižnu lokaciju u Novom dvoru koju je ustupio kralj Aleksandar. Muzej je ostao otvoren tokom Drugog svetskog rata, nakon kog mu je vraćen naziv "Narodni muzej". Na Trg Republike, preselio se 1952. godine, gde je godinu dana kasnije otvorena nova stalna postavka. Šezdesetih godina organizovane su značajne izložbe poput "Vinsent van Gog" i "Umetnost na tlu Jugoslavije" u Parizu. 

Muzej je širio saradnju sa institucijama u zemlji i inostranstvu, organizovao velike tematske izložbe i dobio vredne legate (Lučić, Dunjić, Luković). U okviru muzeja osnovani su i Spomen muzej Nadežde i Rastka Petrovića i priključeni su objekti kao što je Muzej Vuka i Dositeja. Muzej je i bio pionir u organizovanju izložbi u inostranstvu i bio domaćin velikih evropskih postavki.

Foto: Printscreen/Wikipedia

Moderna istorija Narodnog Muzeja

Tokom 1990-ih muzej funkcioniše u otežanim uslovima. 1997. organizovana je izložba dela Pjera Ogista Renoara iz muzejskih zbirki, a 1999.godine, usled NATO bombardovanja, muzej je bio prinuđen da povuče stalnu postavku. Uvedena je elektronska baza podataka, razvijena preventivna zaštita i učinjeni prvi koraci u digitalizaciji fonda. Saradnja sa Luvrom i institucijama u Japanu i Italiji, omogućile su muzeju vidljivost i u međunarodnim okvirima.

Nakon višegodišnje rekonstrukcije, Narodni muzej u Beogradu ponovo je otvoren 28. juna 2018. godine sa novom stalnom postavkom, a povodom 175 godina postojanja, muzej je odlikovan Sretenjskim ordenom prvog reda.

Muzej je nastavio sa brojnim izložbama, međunarodnom saradnjom i razvojem edukativnih programa, čime je učvrstio svoju ulogu kao vodeća muzejska ustanova Srbije.

Foto: Foto: Novosti/J.Š

POGLEDAJ GALERIJU

Nova stalna postavka

Novu postavku Narodnog muzeja čine predmeti još od dalekog paleolita sve do umetnosti 20. veka na 5000 metara kvadratnih i tri nivoa ovog zdanja. Čitav fond muzeja koji obuhvata pažljivo izabrane eksponate govori o arheološkim istraživanjima stučnjaka, reprezentaciji srpskih vladara kroz umetnost, kao i darodavcima i kolekcionarima koji vode posetioce na put od praistorije do savremene umetnosti. 

U realizaciji ove postavke učestvovali su kustosi i dizajneri Jelena Stefanović, Igor i Irena Stepančić koji su uspeli da na konvencionalan, a ipak inovativan načim omoguće posetiocima jedinstven doživljaj.  

"Nastojali smo da postavka bude jasno čitljiva i razumljiva posetiocima, sa svešću da je Narodni muzej jedno od retkih mesta gde je moguće ostvariti neposredan kontakt sa kulturnim dobrima koja u sebi nose različite vrednosti od istorijskih, kulturnih, preko estetskih i naučnih, sve do ekonomskih i simboličnih. Kroz samu stalnu postavku se prepliću rezultati svih muzejskih delatnosti i aktivnosti, od istraživanja i konzervacije do interpretacije i edukacije. Narodni muzej je živ organizam, plusirajući centar koji u velikoj meri čine pravo ljudi koji u njemu rade i koji su nekada radili", navodi se na sajtu ove ustanove.

Arheološke zbirke

Sa desne strane nakon ulaska u muzej, nalazi se atrijum gde su predstavljene arheološke zbirke po hronološkom redu. Sam početak predstavlja kulturu paleolita i Lepenskog vira, preko keltskih ratnika i Skordijskog naroda, do antičke Grčke i dominantne rimske kulture i umetnosti sa naših prostora.

Na jedan jako unikatan i slikovit način, artifakti su predstavljeni kako bi dočarali ne samo istoriju predmeta, već i priču samog pronalaska predmeta i istorije područja u kojem se originalno nalazio. 

Predmeti koji govore više od hiljadu reči potiču iz perioda paleolita, mezolita, neolita, bronzanog i gvozdenog, kao i rimskog i kasnoantičkog doba.

Imaćete prilike da vidite magične komade od poludragog kamenja kao i alate, upoznate se bolje sa kulturom Lepenskog vira, naučite nešto više o najstarijoj metalurgiji bakra kao i značaj Rimskog carstva na našim prostorima.

Foto: Foto: Novosti/J.Š

POGLEDAJ GALERIJU

Srednjovekovna Srbija

Prvi sprat muzeja rezervisan je za ljubitelje srednjovekovne umetnosti.

Kroz deset tematskih celina, možete videti orginalne predmete od sredine srednjeg veka do Prvog sprskog ustanka. Ovaj deo stalne postavke čine neverovatni nakit, keramika i predmeti primenjene umetnosti. Takođe tu su originalne freske i njihove kopije, masivna kamena plastika i bogoslužbeni predmeti. 

Drugi deo prostora čine dela iz Zbirke srpskog slikarstva 18. i 19 veka, dok se u poslednjem delu se nalaze crteži i grafike ne samo domaćih, već i stranih umetnika koje se na nekoliko meseci menjaju usled ograničenih uslova za izlaganje radova na papiru.

Foto: Foto: Novosti/J.Š

POGLEDAJ GALERIJU

Jugoslovensko slikarsto, faraoni i kafica

Kada stignete na drugi sprat muzeja, dočekaće vas mumija sveštenika Nesamina i kovčeg igračice hrama boga Mina Nefer-Renepet iz Ahmima.

Hadži Pavle plemeniti Riđički Skribešaćanski iz Mokrina, kako se navodi u spisama, kupio je "ne za sebe, već za srpski narod" egipatsku mumiju u originalnom kovčegu koju je jula iste godine poklonio Narodnom muzeju u Beogradu.

Poznati kolekcionar Ernest Bramer, koji je inače poreklom iz Sombora, kupio na aukciji u Londonu staroegipatski drveni kovčeg koji pripada Nefer-Renepet koji je takođe poklonio muzeju. 

Sa desne strane se nalazi i kafe Narodnog muzeja, gde nakon kilometar duge šetnje po prostranom muzeju možete da odmorite uz toplu šoljicu kafe ili čaja. Izložbeni prostor na drugom spratu čine tri celine, od kojih jednu čini Velika sala namenjena za tematske izložbe. Ostale delove čini stalna postavka izloženih dela stranih umetnika kao i deo Zbirke jugoslovenskog slikarstva 20. veka.

Deo koji najviše privlači posetioce jeste onaj posvećen legendama slikarstva i njihovim delima poput "Kupačice" Renoara, "Ruanske katedrale" Monea, "Glava žene" Pikasa i mnogi drugi. Takođe se mogu videti dela vrhunskih holandskih umetnika kao što su Jan van Gojen, Dirk Bauts, Huan de Flandes, Hijeronim Boš, i mnogi drugi. 

Ono što je zanimljivo jeste da je Narodni muzej u Beogradu prvi na svetu koji je u svoju stalnu postavku uvrstio sliku Pita Mondrijana.

Zbirka jugoslovenskog slikarstva 20. veka predstavlja 200 dela raznih stilskih pravaca, a dolaskom u ovaj deo postavke imaćete prilike i da vidite fantistične skulpture fantastičnih domaćih umetnika. 

Foto: Novosti

Preporučujemo

Beograd

0 3

"NOĆ MUZEJA": Tradicija duga 20 godina - Izložbe i programi za pamćenje (FOTO)

10. 05. 2025. u 10:00

Beograd

0 1

HRAM SVETOG SAVE: Jedan od najvećih pravoslavnih hramova u svetu - simbol duhovnosti i kulture srpskog naroda (FOTO/VIDEO)

06. 05. 2025. u 09:45

Beograd

0 1

ČUVA DUH STAROG BEOGRADA: Skadarlija sa kaldrmisanim ulicama i tradicionalnim kafanama - Boemska četvrt u srcu prestonice

30. 12. 2024. u 19:00

Beograd

0 3

TVRĐAVA IZNAD REKE, PRIČA IZNAD VREMENA: Kalemegdan - Simbol Beograda kroz vekove (FOTO)

27. 04. 2025. u 13:00

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije