RAK PLUĆA IMA NESPECIFIČNE SIMPTOME: Koliko može da se živi sa karcinomom - imunoterapija menja tok bolesti

Biljana Ristivojević

22. 02. 2023. u 20:30

KARCINOM pluća je podmukla bolest, jer u trenutku kada oseti prve simptome većina bolesnika je već u metastatskom stadijumu bolesti.

РАК ПЛУЋА ИМА НЕСПЕЦИФИЧНЕ СИМПТОМЕ: Колико може да се живи са карциномом - имунотерапија мења ток болести

Foto Shutterstock

Simptomi u početku mogu da budu vrlo nespecifični - kašalj koji duže traje i ne prolazi na primenu antibiotika, prolongirano febrilno stanje, malaksalost, gubitak apetita, bolovi u grudima.Iako je dijagnoza ove bolesti do nedavno bila kao smrtna presuda , novi lekovi kod više od 30 odsto pacijenta sa metastatskim tumorom pluća omogućavaju petogodišnje preživljavanje.

NAžalost, među deset zemalja u svetu sa najvišim brojem obolelih od raka pluća, Srbija je na drugom mestu, dok smo po smrtnosti od ove vrste karcinoma na prvoj poziciji u Evropi. Docent dr Milica Kontić Jovanović, načelnica Odeljenja za molekularnu i imunoterapiju karcinoma pluća, Klinike za pulmologiju Univerzitetskog kliničkog centra Srbije, kaže da je jedan od razloga za visoku smrtnost kasno otkrivanje bolesti.

- Dodatni problem je činjenica da su oni koji obole od karcinoma pluća većinom pušači, već navikli na kašalj i iskašljavanje i to ih zavara. Ne primete kada kašalj postane uporniji, izraženiji i promeni intenzitet. Upravo u tom periodu često se izgubi dragoceno vreme, bolest uznapreduje, terapijske mogućnosti se smanje, a prognoza bolesti postane značajno lošija - kaže dr Kontić Jovanović.

* Pored toga što je rak pluća podmukla bolest, da li je i usporena dijagnostika razlog visoke smrtnosti i kasnog otkrivanja bolesti?

- Sigurno da jeste. Put od prvih simptoma bolesti do dijagnoze i započinjanja lečenja još je duži nego što bi trebalo da bude. Sa jedne strane, tome doprinose zakazivanja i čekanja na brojne preglede, ali i odlaganje i izbegavanje odlaska kod lekara, što zbog neprepoznavanja simptoma, što zbog straha od bolesti.

Foto Shutterstock

 

* Do pre nekoliko godina za lečenje pacijenata sa karcinomom pluća nije bilo druge terapije osim hemioterapije. Od pre tri godine u Srbiji su uvedene nove terapije u lečenju karcinoma pluća.

- Inovativni terapijski pristupi doneli su pravu revoluciju u lečenju karcinoma pluća. Ova terapija ne samo da je superiornija od onih starih terapijskih protokola u vidu hemioterapije i zračne terapije, već se mnogo bolje podnosi i ima značajno manje neželjenih dejstava. I hemioterapiju i zračnu terapiju bolesnici su neretko odbijali zbog neželjenih dejstava koje imaju, a objektivno skromnih terapijskih rezultata. Sa druge strane, inovativna terapija koju predstavlja ciljana, odnosno molekularna terapija i imunoterapija, značajno su produžile život bolesnika sa karcinomom pluća, čak i kada se primene u metastatskom, četvrtom stadijumu bolesti.

* Crna statistika, mogla bi da bude promenjena savremenom imunoterapijom, za koju kažu da je napravila revoluciju, ali nju ne primaju svi pacijenti kojima bi mogla da pomogne?

- Da, svi svetski vodiči u prvoj liniji lečenja savetuju ili imunoterapiju (samu ili u kombinaciji sa hemioterapijom) ili ciljanu, odnosnu molekularnu terapiju. Naši pacijenti imaju mogućnosti da se leče imunoterapijom i ciljanom terapijom što je uticalo na značajno produženje života određenog broja obolelih. Kombinovana imuno i hemioterapija još nije na pozitivnoj listi RFZO, kao i ciljana terapija za retke drajver mutacije u određenim genima.

JEDNOM GODIŠNjE NA SKENER

* Koliko je skrining važan kada je reč o karcinomu pluća?

- Skrining, koji predstavlja rano otkrivanje bolesti u fazi dok se još nisu javili simptomi je presudan. Rano otkrivanje karcinoma pluća omogućava hirurško lečenje, a time i najbolju prognozu i najduže preživljavanje, pogotovo u kombinaciji sa postoperativnom primenom inovativne terapije. Skrining podrazumeva da sve rizične grupe, a to su pušači stariji od 50 godina koji imaju više od 30 godina pušačkog staža, jednom godišnje urade niskodozni skener grudnog koša. Tokom kovid-pandemije skener je iz drugih razloga rađen kod velikog broja pacijenata i kod određenog broja slučajno je otkriven karcinom pluća. To je omogućilo operativno lečenje, pa i izlečenje ovih pacijenata. Mislim da ovaj primer najbolje ilustruje značaj skrininga koji upravo počinjemo i u Srbiji.

* Koji procenat pacijenata se leči u Srbiji savremenom terapijom?

- Gotovo 50 odsto pacijenata sa nemikrocelularnim karcinomom pluća u Srbiji se leči inovativnom terapijom u prvoj liniji lečenja.

* Koliko kaskamo za regionom i svetom kada je u pitanju lečenje karcinoma pluća inovativnom terapijom?

- Iz godine u godinu novi lekovi za lečenje karcinoma pluća ulaze na pozitivnu listu RFZO, ali u isto vreme u svetu se rade velike kliničke studije i novi lekovi ulaze u vodiče za lečenje ove bolesti. Ta trka je neprestana i dobro je što je tako. Sve to utiče da određen broj pacijenata obolelih od ove teške bolesti živi duže, ali moramo da nastavimo da se borimo za uvođenje novih lekova i da idemo u korak sa svetom.

novosti

dr Milica Kontić Jovanović

* Da li se danas inovativna terapija smatra zlatnim standardom u lečenju karcinoma pluća, kao što je to nekada bila hemioterapija?

- Definitivno. Danas po svim svetskim vodičima hemioterapija sama više nije prvi terapijski izbor u lečenju karcinoma pluća. U potpunosti ju je zamenila inovativna terapija, što zaista predstavlja revolucionarnu promenu u lečenju.

* Kada bi se proširili kriterijumi za dobijanje savremenih terapija, koliki bi bio veći procenat pacijenata sa petogodišnjim preživljavanjem, u odnosu na današnji broj? 

- Više od 30 odsto pacijenta sa metastatskim karcinomom pluća i visokom PDL1 ekspresijom, koji se leče imunoterapijom u prvoj liniji lečenja, ostvaruje petogodišnje preživljavanje, što je sa hemioterapijom bilo nezamislivo. Pacijenti koji imaju drajver mutacije i leče se ciljanom terapijom ostvaruju i duže preživljavanje od navedenog. Zato je važno proširiti indikacije za lečenje ovim vidovima terapije. Drugi podjednako važan korak na kome svi treba da radimo je prevencija ove bolesti koja podrazuma smanjenje broja pušača u Srbiji. Činjenica da se u Srbiji ne smanjuje broj obolelih od karcinoma pluća direktno je povezana sa činjenicom da se ne smanjuje ni broj pušača - više od trećine odraslog stanovništva puši.

* Koji još savremeni lekovi, pored imunoterapije, postoje u svetu za rak pluća, a nisu dostupni našim pacijentima?

- Kao što sam pomenula, u Srbiji još nemamo mogućnosti da dajemo kombinovanu imuno i hemioterapiju, koja je efikasnija od same hemioterapije. Nemamo mogućnosti da dajemo imunoterapiju u drugoj ili kasnijim linijama lečenja i nemamo sve ciljane terapije za pacijente koji imaju retke drajver mutacije. Takođe, nemamo mogućnost za lečenje inovativnom terapijom u ranim stadijumima bolesti, što je odnedavno postalo standard lečenja prema aktuelnim svetskim vodičima.

BONUS VIDEO - SOLARNA VODA ZA PROČIŠĆAVANjE ORGANIZMA: Evo kako se pravi

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Pratite vesti prema vašim interesovanjima

Novosti Google News
pogledaj sve

Komentari (0)

ALTA BANKA PROSLAVILA SLAVU SVETOG ARHANGELA MIHAILA: Tradicija u cilju očivanja vrednosti