KNJIŽEVNI KRITIČARI BIRAJU KNJIGU GODINE (8): Oslikane bolne sudbine

LITERARNI pogledi u prošlost i sveopšti metež današnjeg sveta.

Ilustracija Novosti

SUNČICA DENIĆ (Vranje)

1. "ROMAN O CIBULKI", Mihajlo Pantić (SKZ)

ROMAN M. Pantića je svojevrsna hronika života sa margine. Lik Cibulke je posledica, a ponegde mogući izbor bekstva od stvarnosti, što i čini njegovo božjaštvo blagom pobunom ili mirenjem sa realnošću. Knjiga R. Mikića ujedno je i novi teorijski pristup u kojem su obuhvaćeni klasici srpske književnosti od J. Veselinovića do R. B. Markovića. U njoj autor povezuje oblik i značenje, što dolazi kao rezultat saglasja novih književnih teorija i sopstvene analitike, tumačeći, najpre, morfološke odlike književnog teksta.

Foto privatna arhiva

U Lakovićevom delu sakupljeno je i predstavljeno srpsko pesništvo na KiM u drugoj polovini 20. i početkom 21. veka. Na skoro 1.000 strana, sa više desetine autora, istaknuta je modernost i autentičnost poetike, protumačene i vrednovane kao deo matične srpske književnosti. D. Marković potvrđuje njegovu prepoznatljivu poetiku po mirnom tonu i stilskoj harmoničnosti, čak i kada su posredi teško ništavilo, mrak i pesimizam, vidni u svakom segmentu čovekove egzistencije. U knjizi M. Pavlovića ponuđeni su književni razgovori koji kao jedinstveni prilozi svedoče o najznačajnijim piscima 20. veka. Ovekovečeni su trenuci mišljenja i iskustva, čime autor osvetljava tematske, stilske i druge dominante, od Kiša, Ćosića, Selimovića, Ćopića, Crnjanskog... do Todorovića.

* * * * * * * * * * * * * *

NEMANjA VELjOVIĆ (Beograd)

1. "TAJNA HELADA", Vasilije Domazet ("Akademska knjiga")

KNjIŽEVNOST je najvrednija kada obuhvata samu sebe. Da li su ovi tekstovi, koje predlažem za nagradu, književnost? - Nisu, dva možda i jesu. Očekivati obrazloženje za ono što se ne može znati bio bi cinizam prvoga reda. I to je život. Kod V. Domazeta možda otkrijete svoje astralno telo i prepoznate put odakle ste pali, a možda i sreli Tubal Kaina, a dok čitate S. Stijepovića - pazite se! On dolazi iz prethodnog stoleća!

Foto privatna arhiva

Verujte, i idite u svet sa njim, opasnim stazama. Mi još nismo spremni za roman kao što je "Trijumvirat"! Ramiz svojim knjigama zida čitave muzeje sećanja, i to nije mala stvar.

Priča o bolu je uvek dobra tema. Najduža molitva uvek kratko traje, ali...

* * * * * * * * * * * * * *

(Beograd)

1. "CRVENI KROVOVI", Neda Bjelanović ("Arhipelag")

SMEŠTEN u privatnu priču, u procepu između dve (ljubavne) izdaje, N. Bjelanović se neočekivano otvara ka velikoj temi i još neosvešćenoj nacionalnoj traumi - izgonu sarajevskih Srba posle Dejtonskog sporazuma, u zimu 1995. i početkom 1996. D. Vukićević na inventivan način iščitava "skrivene narative"  koje pronalazi u klasičnom korpusu srpske književnosti epohe realizma. Zbirka pesama A. Anušića predstavlja jedno raskošno i poluvekovno pesničko trajanje. Raskošnom leksikom i stihom, sa velikim poetskim / versifikacijskim iskustvom, sem gorko-ironijskog pogleda na minuli vek, u ovoj poeziji dominira naglašena intertekstualnost, odnosno palimpsesti - ispisivanje novih sadržaja na poznate pesme naših klasika. 

Foto privatna arhiva

U knjizi pripovedaka D. Lakićevića, čitalac prisustvuje jednom zrelom i majstorskom pripovedanju, datom iz različitih rakursa - autobiografskog, posredovanog kroz različite pripovedačke glasove (-ja, -ti forma) ili na fonu lirske proze. Vremenski, priče ipak obuhvataju jedno precizno vreme - druge polovine 20. veka. Žanrovski heterogen, sastavljen od različitih narativnih celina, roman D. Filipović objedinjuje ideja sve-ljubavi (muškarca i žene, prema zemlji i narodu, pravoslavnoj veri i umetnosti). Sačinjen i od različitih etnografskih i poetskih pasaža, dnevničko-reportažnih i dramskih sekvenci, esejistike i epistolarne proze, roman se kroz jednu ličnu (ljubavnu) priču, fokusira na ukupan udes srpskog naroda na Kosovu i Metohiji.

* * * * * * * * * * * * * *

(Beograd)

1. "MARTIN UDIO", Sanja Savić Milosavljević ("Bedem knjige")
2. "CRVENI KROVOVI", Neda Bjelanović ("Arhipelag")
3. "ŠTA O NAMA MISLE ANĐELI", Tomislav Marinković ("Arhipelag")
4. "VRSTE NjUDI", Dragan Marković (NB "Stefan Prvovenčani")
5. "BRZA POŠTA", Slobodan Jović ("SKZ" - NB "Stevan Raičković")

ZADRŽAVAJUĆI određene narativne strategije iz svog prethodnog romana, S. S. Milosavljević iznova stvara uverljive i upečatljive junake koji ispovedaju svoje bolne sudbine. Ispripovedan živim jezikom i u komičkom duhu, prvi roman N. Bjelanović je u isti mah potresno svedočenje o egzodusu sarajevskih Srba i intimna priča o ženskom sazrevanju. 

Foto privatna arhiva

Tradicionalno bogatoj i dinamičnoj poetskoj sceni, u kojoj savremena srpska književnost nesumnjivo vrhuni, ponovo su značajno doprinela tri prepoznatljiva pesnička glasa: dok usamljeni, lirski stišani i melanholični lirski subjekti u zbirkama T. Marinkovića i S. Jovića odgovore na egzistencijalno uznemirujuća pitanja svakodnevice traže na raznosmernim stazama hrišćanski profilisane duhovnosti, dotle D. Marković zaglušujuću buku i sveopšti metež današnjeg sveta nadrasta nesputanom igrom rečima i slikom karnevalski zbrojenih vrsta ljudi.

Preporučujemo

Kultura

0 3

KNjIŽEVNI KRITIČARI BIRAJU KNjIGU GODINE (7): Titraji ljudske duše

20. 02. 2025. u 07:30

Kultura

0 1

KNjIŽEVNI KRITIČARI BIRAJU KNjIGU GODINE (6): Svet lirskog minimalizma

19. 02. 2025. u 07:15

Dodatak Kultura

0 2

KNjIŽEVNI KRITIČARI BIRAJU KNjIGU GODINE (5): Između iluzije i stvarnosti

18. 02. 2025. u 11:45

Kultura

0 0

KNjIŽEVNI KRITIČARI BIRAJU KNjIGU GODINE (4): Čudesni jezički vrtovi

16. 02. 2025. u 13:05

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije