Istorija Srbije
FELJTON - ZAPADNE SILE TRAŽE BACANJE ATOMSKE BOMBE NA BEOGRAD: Država je obezbeđivala vladajuću poziciju KPJ i njenu jednopartijsku diktaturu
POSLERATNO vreme sa svojim opterećenjima i ideološkim frontovima, mećunarodni položaj Jugoslavije, odbrana nezavisnosti, unutrašnje političke okolnosti prouzrokovane učvršćivanjem novog sistema vlasti, ekonomske prilike siromašne i ratom razorene zemlje, nezavisno od političke doktrine vladajuće partije, presudno su uticale na oblikovanje autoritarne i centralističke organizacije države.
21. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - OIVIČAVANJE SRPSKOG NACIONALNOG PROSTORA: Ustav je isticao prava svakog naroda na samoopredeljenje i otcepljenje
USTAV je izražavao federativno uređenje države. Njime su nadležnosti savezne države bile precizno određene (spoljna politika, saobraćaj, narodna odbrana, privredni život) dok je ustavima „narodnih republika” ostavljeno da „razrade i određenije izgrade organizaciju, odnose i rad svojih organa državne vlasti...”.
20. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - RAZVLAŠĆENJE DINASTIJE I UKIDANJE MONARHIJE: Većina „eksperata” u Komisiji za ustav bila je protiv formiranja Ustavnog suda
NOVOIZABRANA Ustavotvorna skupština sastala se 29. novembra 1945. godine i proglasila republiku.
19. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - PARTIJA KONTROLIŠE IZBORE ZA USTAVOTVORNU SKUPŠTINU: U Srbiji je, sa izbornih spiskova, izbrisano 194.158 birača
POKUŠAJI opozicionih stranaka da na osnovu Deklaracije o slobodnoj Evropi usvojenoj na Krimskoj konferenciji, obezbede podelu vlasti sa KPJ nisu dali nikakvog rezultata.
18. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - GRAĐANSKE PARTIJE KAO DEKOR ZA VELIKE SILE: Gotovo cela srpska opozicija prihvatila je federalnu državu
POJAVA građanskih partija bila je uslovljena međunarodnim razlozima koje je vođstvo NOP-a moralo da uvažava i koncesijama koje je moralo da čini.
17. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - NARODNI FRONT SIMBOL JEDNOPATRIJSKE DIKTATURE: Partija je u svojim rukama koncentrisala celokupnu personalnu politiku u državi
U DEMOKRTSKOJ federativnoj Jugoslaviji i njenim federalnim jedinicama Jugoslovenski Narodno-oslobodilački fronta je predstavljao političku osnovu nove vlasti.
16. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - NARODNI FRONT POSTAJE TEMELJ DRŽAVE: Sudska vlast u AP Vojvodini ostala je van nadležnosti vlasti federalne Srbije
UPOREDO sa izgrađivanjem zakonodavne i izvršne vlasti konstituisan je pravosudni sistem. To zakonodavstvo je, najčešće, bilo saveznog karaktera.
15. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - KONSPIRATIVAN RAD PARTIJE I POSLE RATA: KP Jugoslavije je stavove izražavala preko organa vlasti a ne preko partijske strukture
KONSTITUISANjE Privremene vlade DFJ (7. mart 1945), u čijem je okviru postojalo i Ministarstvo za Srbiju, zahtevalo je formiranje vlada federalnih jedinica.
14. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - BROZ TAKTIČKI RAZBIJA „BLOK SRPSKE REAKCIJE": Celokupna spoljna i unutrašnja politika DFJ bila je u rukama partijskog rukovodstva
VOJNI uspesi, promena međunarodne situacijei porast međunarodnog uticaja presudno su uticali da narodnooslobodilački pokret bude konstituisan na nivo države, koja je ponela neformalni naziv „demokratska federativna Jugoslavija”.
13. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - BROZ LIČNO BUNJEVCE PROGLASI HRVATIMA: U razgraničenju nedosledno su primenjivani etnički i istorijski kriterijumi
NAKON Osnivačkog kongresa KP Srbije, Predsedništvo AVNOJ-a oformilo je, 19. juna 1945, Komisiju za utvrđivanje predloga o razgraničenju Hrvatske i Srbije, odnosno Vojvodine, kako je stajalo u predlogu.
12. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - GRANICE MEĐU REPUBLIKAMA NISU USTANOVLJENE LEGALNO: Jugoslavija težnje Srba iz rumunskog Banata za priključenje matici nije razmatrala
TERITORIJALNA podela Kraljevine Jugoslavije, izvršena 1941, umnogome je, nekoliko godina kasnije, otežavala graničnu konsolidaciju jugoslovenske države.
11. 09. 2024. u 18:00 >> 17:45
FELJTON - VOJNA UPRAVA NA KOSMETU I ZABRANA ULASKA KOLONISTA: Autonomna Pokrajina Vojvodina nije imala konačno utvrđene granice ka Hrvatskoj
ZAKON o ustanovljenju i ustrojstvu Autonomne Pokrajine Vojvodine, donet 1. septembra 1945, potvrdio je da Vojvodina „čini sastavni deo Srbije”.
10. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - SRBI IZ VOJVODINE NEĆE DA SE DELE OD SRBIJANACA: Većina članova Glavnog NOO Vojvodinebila stava da Baranja treba da bude u Hrvatskoj
STAVOVI o priključenju Vojvodine federalnoj Srbiji eksplicitnije su istaknuti na zasedanju Velike antifašističke narodnooslobodilačke skupštine Srbije.
09. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - DILEMA OKO SANDŽAKA - U SRBIJI ILI CRNOJ GORI: Novopazarski okrug osnovan 30. marta 1945. sa oko 170.000 stanovnika
POČETAK 1945. godine Sandžak je dočekao sa nepotpuno izgraćenim statusom posebne političko-teritorijalne jedinice van okvira Srbije.
08. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - HUMANOST KAO PREDUSLOV ZA SLOBODU JEDNOG NARODA: Oni koji se dignu kad padnu, više vrede od onih koji nikada nisu padali
KAO mesto rođenja i života kneza Ivana Kneževića navode se u literaturi jedno od dva mesta u Semberiji, inače nedaleko jedno od drugoga - selo Popovi ili selo Dvorovi.
05. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - STVARANJE DRŽAVE POČELO JE GUSLARSKIM PESMAMA: Kad se žrtvuju, ljudi od vlasti to rade uglavnom zato da bi dobili još više vlasti
PESME Filipa Višnjića su ujedno izvrsna, dobro osmišljena analitička građa u kojoj se precizno utvrđuju uzroci ustanka, društvene i političke okolnosti u kojima se on zbiva, način vođenja oslobodilačke borbe, razlozi gubljenja daha revolucije i najzad njenog privremenog kraha.
04. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - SRPSKOM NARODU SLOBODU NUSU DONELE VELIKE SILE: Filip Višnjić, "Srpski Homer", bio je ujedno i duh i jezik srpske revolucije
KARAĐORĐE je smatrao da slobode nikada nije previše. Jedan razbarušeni, narodni koncept slobode koji je reprezentovao Karađorđe ne samo svojim političkim zahtevima, već i svim svojim bićem i držanjem bio je suprotan interesima svih velikih i malih sila u srpskom okruženju.
03. 09. 2024. u 18:00
"KRALJ SRBIJE" KRENUO U NIŠ: Na današnji dan, pre 140 godina, prvi voz krenuo iz Beograda
PRVI putnički voz u Srbiji krenuo je iz Beograda, na današnji dan, pre 140 godina. Tog 3. septembra 1884. stigao je u Niš posle 10 sati.
03. 09. 2024. u 06:30
FELJTON - KARAĐORĐEVA POLITIČKA MISAO I VIZIJA DRŽAVE: Sloboda je za vožda bila vodilja, smisao njegove borbe, srž njegovog života
KAD politički mit, čak i onaj koji je stvaran sa najboljom namerom, obavije jedan važan istorijski događaj kao što je bio Prvi srpski ustanak, ceo taj događaj, uključujući i ideje njegovih vođa, izgubi vizuru istine i utone u interpretativne magle koje služe dnevno političkim potrebama.
02. 09. 2024. u 18:00
POČETAK NOVE ERE ZA NARODE BALKANA: Na današnji dan potpisan Jedrenski mir, kojim je Srbiji vraćeno šest nahija
U gradu Jedrenu, poznatom i kao Edirne, pre 195 godina potpisan je mirovni sporazum koji je označio kraj još jednog sukoba između dva velika carstva - Rusije i Otomanskog carstva.
02. 09. 2024. u 06:20
FELJTON - USTANICI SHVATAJU ZNAČAJ RAZVOJA ŠKOLSTVA I NAUKE: Devetnaesti vek je bio od retkih, u kome su Srbi pokazali da mogu da se slože
DOSITEJ je često i sa namerom pokuđivanja, prećutno ili javno od mnogih tretiran kao mason.
01. 09. 2024. u 18:00
FELJTON - MUDRI SAVETI I UPUSTVA ZA MODERNIZACIJU SRBIJE: Procena Dositejeva je bila da ustanicima ne ide u račun kvarenje odnosa sa Bečom
SA iskrenim patriotskim oduševljenjem ostareli Dositej ustanicima prvo poklanja pola svoje životne ušteđevine za potrebe ustanka, pre svega za nabavku oružja.
31. 08. 2024. u 18:00
FELJTON - STRAHOVI I BRIGE ZBOG NESLOGE VOĐA USTANKA: Dositej u Beogradu nije prodao nijednu od svojih knjiga koje je Srbima doneo iz daljine
MNOGO toga od Dositejevih političkih ideja se nije ostvarilo ni za njegova života ni posle njegove smrti.
30. 08. 2024. u 18:00
FELJTON - PROSVEĆIVANJE NARODA UZ USTANIČKE PLOTUNE: Glavne karakteristike Dositejeve političke misli su bili prosvetiteljstvo i rodoljublje
U PRVOJ fazi svog političkog promišljanja Dositej sebi dozvoljava oduševljenje tuđim vladarima, što mu nije toliko za zameriti koliko to čine Skerlić i drugi jer Dositej "svog", odnosno nacionalnog vladara niti je imao, niti ga je mogao u tom vremenu ni u najluđim snovima zamisliti, ali u drugoj fazi, kad okolnosti otpočinjanja srpskog nacionalno-oslobodilačkog ustanka neminovno rađaju nacionalno vođstvo i vođu, on je upravo taj koji srpskim ustanicima savetuje uzdizanje, poštivanje i strogi sled samo svoga, nacionalnog vođe i vladara.
29. 08. 2024. u 18:00
